ج-اطلاعات تلفیقی سری زمانی و مقطعی، بسیاری از مطالعات اخیر که در زمینه اقتصاد صورت گرفته از مجموعه دادهای تلفیقی استفاده کرده‌اند. در این گونه اطلاعات چندین بنگاه، خانوار، کشور و … از لحاظ کمی‌ و کیفی در طول زمان مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند. در بسیاری از موارد، محقق می‌تواند از پانل‌دیتا^[۱۱] برای مواردی که مسائل را نمی‌توان به صورت سری زمانی و یا مقطعی بررسی کرد استفاده کند. مثلا در بررسی‌های تابع تولید مسئله این است که بتوان تغییرات تکنولوژیکی را از صرفه‌های ناشی از مقیاس تفکیک کنیم. در ذیل به مزایا و محدودیتهای این مدل می‌پردازیم.

۳-۷-۳-۱-۱- محاسن استفاده از مدل پانل‌دیتا

به دلیل افزودن به مشاهدات، درجه آزادی زیاد می‌کند لذا استنتاج آماری قویتر می‌شود. استنتاج ‌بر اساس ۲۰ مشاهده ضعیفتر از ۱۰۰ مشاهده است. تغییرات مشاهدات را زیاد می‌کند که باعث کاهش واریانس برآوردگر می‌شود. در مدل مرسوم دو متغیره:

Var(

لذا به یافتن نتایج معنادار کمک می‌کند: زیرا:

• • با افزایش درجه آزادی، مقدار جدول توابع آزمون کم شود، مقدار بحرانی t,F کم می‌شود.

• • با افزایش تغییرات مشاهدات، و لذا کاهش Var برآوردگرها، t محاسباتی زیاد می‌شود.

• لذا ۲ نیروی بالا باعث معنادار شدن بسیاری از نتایج می‌شود که با داده های سری زمانی یا مقطعی صرف غیرمعنا دارند.

لذا پنل دیتا علاج بسیار مناسبی برای مشکل هم‌خطی است. زیرا هم خطی زمانی است که نتایج را (‌بر اساس کمیتt) غیر معنا دارند که لذا این تکنیک‌ها یکی از بهترین روش های درمان هم خطی است.

تفکیک پدیده‌های اقتصادی مختص زمان (پیشرفت تکنولوژی) از مختص مقاطع در هر زمان (حرفه اقتصادی مقیاس) را امکان پذیر می‌کند. هر دو باعث کاهش AC وPAC می‌شوند. اما با داده های حروف مقطعی یا سری زمانی امکان تفکیک ندارد اما در این مدل‌ها می‌توان متغیرهای مختص زمان را تعریف کرد و ‌بر اساس آن ها اثر بر متغیر وابسته (LAC) را تفکیک کرد.

بسیاری روش های اقتصاد سنجی که نیازمند اطلاعات بیرونی نسبت به پارامترها هست و بر داده های صرف مقطعی و سری زمانی باید از بیرون مدل داده شوند( مثلاً y_t= β_۱+β_۲X_t+u_t جهت رفع واریانس ناهمسانی باید اطلاعات بیرونی مثل تا بتوان با تقسیم کل مدل بر ، GLS یا WLS را اجرا کرد. اما در پنل دیتا امکان اعمال روش GLS یا WLS بدون وزن دهی از بیرون توسط خود نرم افزار اجرا می‌شود. (گجراتی، ۱۳۸۸)

۳-۷-۳-۱-۲- محدودیت های پانل‌دیتا

داده های پانل‌دیتا هزینه بر است یعنی هزینه های جمع‌ آوری داده ها از جمله مسائل طراحی و گردآوری این نوع داده ها که البته ممکن است همه آنچه لازم است پوشش داده نشود.

تحریفات خطاهای اندازه گیری مثلاً اگر در پرسشنامه سؤالات شفاف نباشد.

مسائل گزینشی که شامل خود گزینشی (معمولا اطلاعاتی ارائه می‌شود که به صورت شاخص است نه واقعی)، یا مسئله بدون پایه است یعنی مشاهدات بدون پاسخ بماند و یا مسئله اصطکاک است یعنی اگر اشکال در مشاهدات ‌ایجاد شود موجی را ایجاد می‌کند که دامنه آن به مشاهدات دیگر کشیده می‌شود. به طور کلی نرخ اصطکاک از یک موج به موج دیگر افزایش می‌یابد، اما این موج افزایشی طی زمان کاهش می‌یابد.

بعد سری زمانی ممکن است خیلی کوتاه باشد.

۳-۷-۳-۲- مراحل روش تخمین مدل به وسیله داده های تلفیقی

سؤالی که اغلب در مطالعات کاربردی مطرح می‌شود این است که آیا شواهدی دال بر قابلیت ادغام شدن داده ها وجود دارد یا اینکه مدل برای تمام واحد‌های مقطعی متفاوت است. به عبارت دیگر آیا در مدل مورد نظر برای مقاطع مختلف هم شیب ها و هم عرض از مبدأها متفاوت است. این سؤال را می‌توان با فرضیه زیر مطرح نمود:

فرضیه مذکور را می‌توان به عنوان یک مجموعه قیود خطی روی ضرایب در نظر گرفت و برای آزمون که به chow test معروف است ار آماره F به صورت ذیل استفاده نمود:

که در آن :

: مجذور پسماندهای حاصل از برازش رگرسیون مقید است.

:مجذور پسماندهای حاصل از برازش رگرسیون نا مقید هر یک از معادلات

با بهره گرفتن از روش حداقل مربعات معمولی می‌باشد.در صورتی که فرض پذیرفته نشود، دلیل بر یکسان فرض نمودن شیب‌ها و عرض از مبدأ واحدهای مختلف مقطعی وجود ندارد.

آزمون دیگری مطرح است که با فرض متفاوت بودن عرض از مبدأ مقاطع فرضیه زیر را مطرح نمود.

که این فرضیه به صورت یک مجموعه قیود خطی فقط روی ضرایب متغیرهای توضیحی در نظر گرفته می‌شود که برای آزمون فرضیه مذکور از آماره F به صورت ذیل استفاده می‌شود.

که در آن :

: مجذور پسماندهای حاصل از برازش رگرسیون مقید است.

: مجذور پسماندهای حاصل از برازش رگرسیون نا مقید هر یک از معادلات

با بهره گرفتن از روش حداقل مربعات معمولی می‌باشد. در صورتی که فرض پذیرفته شود،سؤال اساسی دیگری مطرح خواهد شد و آن این است که آیا تفاوت در مقاطع مختلف می‌توان به وسیله عرض از مبدأ خاص در واحد پاسخگو باشد. به عبارت دیگر آیا تفاوت در عرض از مبدأ واحدهای مقطعی به طور ثابت عمل می‌کند یا اینکه عملکردهای تصادفی می‌توانند این اختلاف بین واحدها را به طور واضح تری بیان نماید که به ترتیب این دو روش در ادبیات داده های تلفیقی به روش های ثابت و اثرات تصادفی مشهور هستند که ذیلاً روش های فوق الذکر به اختصار مورد بحث قرار می‌گیرد(همان، ۵۰۶).

۳-۷-۳-۲- روش برآورد

روش­های سنتی اقتصادسنجی در برآورد ضرایب یک الگو، مبتنی بر پایا (مانا) بودن سری­های زمانی می­باشند. متغیر سری­زمانی وقتی مانا است که میانگین، واریانس، کواریانس و در نتیجه ضریب همبستگی آن در طول زمان ثابت باشد و مهم نباشد که در چه مقطعی از زمان، این شاخص ­ها را محاسبه کنیم. امّا از طرفی، «بررسی­هایی که از سال­های ۱۹۹۰ به بعد انجام شده، نشان داده است که بسیاری از متغیرهای سری­زمانی در اقتصاد مانا نیستند» (هژبر کیانی،۱۳۷۶،ص ۵۲). به عبارتی دیگر، میانگین و واریانس این سری­ها در طول زمان متغیر بوده و کواریانس آن­ها در ازای وقفه­های مشخص، ثابت نیست که از این خصوصیات به عنوان نامانا^[۱۲]بودن سری­های زمانی یاد می­ شود. اگر سری­های زمانی مورد استفاده در برآورد ضرایب الگو نامانا باشند، برآورد الگو با چنین متغیرهایی ممکن است به رگرسیون کاذب^[۱۳] منجر شود؛ بدین معنی که ممکن است ضریب تعیین به دست آمده از الگوی برآوردی بسیار بالا بوده، ولی هیچ رابطۀ معنی­داری بین متغیرهای الگو وجود نداشته باشد. عدم توجه به چنین نکته­ای، موجب گمراهی محقق و استنباط­های غلط ‌در مورد ارتباط بین متغیر­ها خواهد شد. از این رو قبل از استفاده از این متغیرها لازم است نسبت به مانایی یا عدم مانایی آن ها اطمینان حاصل کرد (نوفرستی ،۱۳۷۸، ۸۶).

۳-۷-۳-۳-آزمون ریشه واحد در داده ­های پانل

جامعه ی آماری این تحقیق شامل صاحب نظران علمی این حوزه در سطح شهر تهران و مدیران مؤسسات کوچک و متوسط مستقر در شهرک های علم وفناوری و شهرکهای صنعتی شهر تهران است .

مبنای انتخاب این افراد در بین صاحب‌نظران ، تالیف های علمی مرتبط با تجارت الکترونیک و حوزه ی بنگاه های کوچک و متوسط بوده است .

در بنگاه های مطالعه شده نیز مدیرانی که دارای آشنایی اولیه و تجربه در زمینه به کار گیری فناوری اطلاعاتی و ارتباطی در شرکت هایشان بوده اند نظر سنجی شدند .

۱-۸- روش گردآوری اطلاعات

• مطالعات کتابخانه ­ای

بررسی و تحقیق از راه مطالعه ی مآخذ و مراجع گوناگون مثل کتاب ها و آگاهی از تحقیق دیگران انجام شده است. در این شیوه مرجع شناسی اهمیّت فراوانی دارد. مرجع شناسی شناخت منابع مهم تحقیق در هر رشته است. فهرست ها ، کتاب ها، مجموعه سخنرانی ها، عکس ها، مجلات، واژه نامه ها، فرهنگ ها، اطلس ها، زندگی نامه ها واینترنت و … منبع مهمی برای این پژوهش بوده است.

• مطالعات می‌دانی

برای شناخت عوامل تاثیر گذار بر به کارگیری تجارت الکترونیک در کسب و کارهای کوچک و متوسط ، از مطالعات می‌دانی استفاده شده است. برای این منظور استفاده از پرسشنامه و توزیع آن در بین مؤسسات کوچک و متوسط مستقر درتهران مد نظر قرار گرفته است.

۱-۹- آزمون­های آماری

در این پژوهش برای شناسایی موانع به کارگیری تجارت الکترونیک از روش گردآوری اطلاعات مبتنی بر بهره گیری از منابع داخلی، خارجی، استخراج از مقالات فارسی و لاتین، منابع کتابخانه ای، اینترنتی و همچنین استفاده از پرسشنامه می‌باشد همچنین ابزار گردآوری اطلاعات، استفاده از پرسشنامه استاندارد و روش آماری تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده و به منظور وجود اولویت­ بندی بین موانع از روش آزمون تحلیل واریانس فریدمن استفاده شده و به جهت اولویت­ بندی موانع از میانگین رتبه­ای و میانگین استفاده شده است.

۱-۱۰- تعاریف واژه ها و متغیرهای تحقیق

کسب و کارهای کوچک و متوسط (SMEs)

• • درارتباط با کسب ‌و کارهای کوچک ومتوسط ، هیچگونه تعریف جهان شمولی وجود ندارد که به طورگسترده‌ای مورد تأیید قرار گرفته باشد ‌و تعاریف گوناگونی ازاین مفهوم درادبیات کسب و کار، اقتصاد و توسعه و تجارت موجود است.

• • بنگاه های کوچک و متوسط کسب وکار (SMALL & MEDIUM SIZE ENTERPRISES) ، که با حروف اختصاری SME به آن ها اشاره می شود،علی‌رغم اینکه باستناد آمارو ارقام موجود اهمیت ویژه و بسزائی دراقتصادکشورها دارا می‌باشند ، و لیکن هنوز درسطح جهانی دارای تعریف عملیاتی واحد ویکنواختی که قابلیت تعمیم به انواع مختلف این بنگاه ها ، درفضاهای متنوع کسب وکار ودرکشورهای مختلف را دارا باشد، نیستند.

• • ازدید کلی عبارت SME در همه بخش ها، به کمپانی هائی اشاره دارد که از یک اندازه معلومی بزرگتر نشوند. برای سنجش اندازه بزرگی، شاخصه هائی نظیر سود ، نقدینگی سرمایه گذاری شده ، سرجمع ترازنامه ،درآمد ، سرمایه کلی ، موقعیت در بازار، حجم تولیدو فروش ، تعداد کارمندان و نقدینگی در گردش لحاظ می شود که از این میان ، به دلیل سادگی ، قابلیت انطباق و کاربرد عملی ، دو شاخصه ” تعداد کارمندان ” و ” نقدینگی در گردش” به ‌عنوان مناسب ترین ضابطه و معیار عام پیشنهاد می‌شوند.

اینترنت :

اینترنت اختصار کلمات Internatinal Networking به معنی شبکه فوق العاده گسترده جهانی متشکل از هزاران کامپیوتر است که از طریق تلفن و کابل و یا ماهواره به یکدیگر ارتباط پیدا می‌کنند .^[۲]

تجارت الکترونیک :

‌ سازمان‌ها و مؤسسات‌ علمی‌ و تحقیقاتی‌ و مراکز تجاری‌ معتبر جهانی‌ و پژوهشگران‌ فعال‌ در زمینه‌ تجارت‌ الکترونیک‌ چندین‌ تعریف‌ از تجارت‌ الکترونیک‌ ارائه‌ کرده‌اند .

• • تعریف‌ لینچ‌ و لیندکوئیست: تجارت‌ الکترونیک‌ به‌ معنای‌ مبادله‌ محصولات‌ و خدمات‌ ‌در مقابل‌‌ پول‌ با استفاده‌ از توانایی‌های‌ اینترنت‌ است .

• • کالاکوتا و وینسون‌ دو پژوهشگر مشهور تجارت‌ الکترونیک‌ در کتاب‌ خود به‌ نام‌ مرزهای‌ تجارت‌ الکترونیک آن‌ را این‌طور تعریف‌ می‌کنند: تجارت‌ الکترونیک‌ واژه‌ معادلی‌ است‌ برای‌ خریدوفروش‌ محصولات، خدمات‌ و اطلاعات‌ به وسیله‌ زیرساختارهای‌ شبکه‌ای .

• • گروه‌ کاری‌ فناوری‌ زیرساختارهای‌ اطلاعاتی‌ و کاربرد آن‌ (۱(IITA)( یک‌ تعریف‌ کارکردی‌ از تجارت‌ الکترونیک‌ ارائه‌ می‌کند: تجارت‌ الکترونیک‌ ارتباطات، مدیریت‌ داده ها و خدمات‌ ایمنی‌ را یکپارچه‌ می‌سازد تا کاربران‌ تجاری‌ در سازمان های‌ گوناگون‌ بتوانند به‌ صورت‌ خودکار اطلاعات‌ را مبادله‌ کند .

• • ولادیمیر زواس‌ در مقاله‌ خود به‌نام‌ ساختار و آثار کلان‌ تجارت‌ الکترونیک بیان‌ می‌دارد: تجارت‌ الکترونیک‌ به‌ معنی‌ سهیم‌ شدن‌ در اطلاعات، حفظ‌ ارتباطات‌ تجاری‌ و هدایت‌ مبادلات‌ بازرگانی‌ به وسیله‌ شبکه های‌ ارتباطی‌ است .

• تجارت الکترونیک عبارت است از فرایند مبادله کالا ، خدمات و اطلاعات از طریق شبکه های رایانه ای از جمله اینترنت .( توربان ۲۰۰۰)

با توجه‌ به‌ تعاریف‌ فوق‌ شاید بتوان‌ تجارت‌ الکترونیک‌ را این‌طور تعریف‌ کرد که: تجارت‌ الکترونیک‌ به‌ معنی‌ اطلاع‌رسانی، تبلیغات‌ و خریدوفروش‌ کالاها و خدمات‌ و حفظ‌ و برقراری‌ روابط‌ تجاری‌ ازطریق‌ سیستم‌های‌ مخابراتی‌ و ابزارهای‌ پردازش‌ داده ها است. ‌ویژگی‌ اصلی‌ همه‌ این‌ فعالیت‌ها تسهیل‌ فرایندهای‌ تجاری، حذف‌ فرایندهای‌ غیرضروری‌ در انجام‌ امور بازرگانی‌ و کاهش‌ هزینه ها ازطریق‌ بهبود و افزایش‌ هماهنگی، کاهش‌ هزینه های‌ اداری‌ به‌ویژه‌ هزینه‌ مکاتبات‌ و کاغذبازی‌ و بهبود دسترسی‌ به‌ بازار و افزایش‌ تنوع‌ برای‌ مشتریان‌ به‌ معنای‌ عام‌ است.مهمترین‌ ویژگی‌ تجارت‌ الکترونیک‌ از دیدگاه‌ بازاریابی، برقراری‌ ارتباط‌ سازمان‌ یا فرد با کل‌ مخاطبان‌ و سازگار ساختن‌ محصولات‌ و خدمات‌ با نیازهای‌ فرد – فرد آن ها‌ است. برآیند این‌ عمل‌ رقابت‌ شدید، تنوع‌ عرضه‌کنندگان‌ و محصولات‌ و خدمات‌ آن ها و در نتیجه‌ کاهش‌ هزینه ها و افزایش‌ رضایتمندی‌ مشتریان‌ است .

نکته‌ مهمی‌ که‌ باید به‌ آن‌ توجه‌ داشت‌ این‌ است‌ که‌ موضوع‌ تجارت‌ الکترونیک، موضوع‌ فناوری‌ و دانش‌ فنی‌ نیست. در بحث‌ تجارت‌ الکترونیک‌ بیشتر هدف‌ شناخت‌ الگوهای‌ جدید تجارت‌ و ارتباطات‌ موجود در محیط‌ الکترونیکی‌ است. همچنین‌ باید توجه‌ داشت‌ که‌ تجارت‌ الکترونیک‌ مجموعه‌ای‌ است‌ از فناوری های‌ مخابراتی، پردازش‌ و ذخیره‌ داده ها در ارتباط‌ با بازارها، سازمان‌ها، مشتریان، واسطه‌ها و سیستم‌های‌ پرداخت‌ الکترونیکی.

فصل دوم

پیشینه ‌و ادبیات نظری پژوهش

۲-۱-مقدمه :

یکی از بخش‏های مهم تحقیق، بخش مربوط به پیشینه و ادبیات تحقیق است، یعنی یکی از کارهای ضروری در هر پژوهشی، مطالعه منابع مربوط به موضوع تحقیق است ،زیرا سرچشمه علوم را می‌توان در پیشینه آن ها کاوش کرد . (دمپی یر، ۲۰۰۶)

• • بین من برتر و من آرمانی فرد فاصله زیادی وجود ندارد.

• • من دارای قدرتمندی و کارآمدی بسیار است.

  

• • از ساختار روانی خودش آگاهی لازم را دارد.

• هدف نهایی او رشد خلاقیت و تحقق خویشتن است.

فروید هسته مرکزی بیماری روانی را ” اضطراب ” می‌داند و افراد نامتعارف را به دو گروه روان نژند^[۴۲] و روان پریش^[۴۳] تقسیم نموده است( کورسینی ، ۱۹۷۳).

آلفرد آدلر ^[۴۴]

اکثر روان شناسان معتقدند که آدلر ، اولین روانکاوی است که بر ماهیت اجتماعی انسان تأکید نموده است و رفتار انسان را تا حدودی زائیده نگرش‌ها و تفکراتش می‌داند و به اصالت وجود معتقد است و نسبت به انسان دیدگاهی کل نگر دارد ، به طوری که مازلو از این حیث ، تحت تأثیر او قرار گرفته است. به عقیده آدلر زندگی ” بودن ” نمی باشد بلکه ” شدن ” است ، یعنی وی به انتخاب مسئولیت و معنی داری مفاهیم و اهداف در شیوه زندگی ، اعتقاد داشته است و شیوه زندگی افراد را متفاوت می دانسته و محرک اصلی رفتار بشر را هدف ها و انتظاراتش از آینده می‌داند. آدلر انسان را مرکز خلاقیت زندگی و جهان و به وجود آورنده خویش می‌داند. به نظر او ، اگر انسان نتواند به طریق مناسب و صحیح نیازهایش را ارضا کند و به هدف احساس تعلق و ارتباط با همنوعان خود دست یابد به حالت های غیر عادی توسل خواهد جست (کورسینی ۱۹۷۳).

به اعتقاد آدلر اصول زندگی روانی غیر قابل تغییر و در سر تا سر زندگی ثابت است ، و زندگی روانی مجموعه ای از فعالیت‌های تهاجمی و امنیت جویانه است که هدف نهایی اش تداوم و بقای ارگانیزم است. آدلر انسان را ذاتاً موجودی اجتماعی ، خلاق و هدف دار می‌داند که احساسی از حقارت زیر بنای رشد روانی اوست و همواره او را در جهت تفوق و برتری سوق می‌دهد.

به نظر آدلر افراد غیر عادی مریض نیستند ، بلکه انسان های مأیوسی هستند که نیاز به امید و شهامت دارند. از دیدگاه آدلر ، فرد دارای سلامت روان ، دارای ویژگی‌های زیر می‌باشند:

توان و شهامت یا جرئت عمل کردن را برای نیل به اهدافش دارد. چنین فردی جذاب ، با نشاط و شاداب است ، روابط اجتماعی سازنده و مثبتی با دیگران دارد. از مفاهیم و اهداف زندگی خودش آگاهی دارد ، عملکرد او مبتنی بر نیرنگ و بهانه نمی باشد ، مطمئن و خوشبین است ، ضمن پذیرش اشکالات خود در حد توان اقدام به رفع آن ها می کند. روابط خانوادگی صمیمی ، پایدار و مطلوبی دارد ، در زندگی هدفمند و غایت مدار است ، و اعمال او مبتنی بر تعقیب این اهداف است ، خالق عواطف خودش است ، نه قربانی آن ها. توقع بی مورد از زندگی ندارد ، دارای علایق اجتماعی و میل به مشارکت اجتماعی است ، سعی در کاستن هر چه بیشتر عقده حقارت خود دارد. و به دنبال غلبه و چیرگی بر بی جرأتی خود می‌باشد. بر عواطف و احساسات خود مسلط است و در پی دستیابی به کمال و تحقق خویشتن می‌باشد و در نهایت چنین فردی موفق می شود که انگیزه های نامطلوب خود را دگرگون سازد (کورسینی ، ۱۹۷۳).

اریک اریکسون ^[۴۵]

اریک اریکسون معتقد بود که شخصیت افراد طی مراحل مختلف رشد کامل می شود. به نظر او کودک باید در هر مرحله از رشد خود بحران ها و تعارض هایی را به طور موفقیت آمیزی حل کند تا برای مرحله ی بعدی آمادگی کافی داشته باشد. حل این بحران ها و تعارض ها این امکان را برای وی فراهم می‌کند تا با مسائل بزرگتری که جنبه ی روان شناختی دارند ، رو به رو شود و سلامت روانی خود را تأمین کند ، در غیر اینصورت سلامت روانی او به خطر می افتد( آقاجانی ، ۱۳۸۱).

اریکسون سلامت روانی را نتیجه عملکرد قوی و نیرومندی ” من ” می‌داند ، زیرا ” من ” تنظیم کننده درونی روان است که تجارب فرد را سازماندهی می‌کند و در نتیجه از انسان در مقابل فشارهای ” نهاد ” و ” من برتر ” حمایت می‌کند به نظر اریکسون ناهمخوانی سازمان‌های اجتماعی ، حل مسئله ” بحران هویت ” افراد را در جامعه ، مشکل تر می‌سازد و همین امر سبب می شود که تعارض هویت ، به صورت نوعی ” روان نژدی فلسفی ” در بین جوانان جوامع پیشرفته بروز کند( کورسینی،۱۹۷۳).

اریکسون احساس هویت را نشانه سلامت فکر و روان می‌داند که خود از مراحل حس اعتماد خودمختاری ، ابتکار و اشتغال به کارهای سودمند می‌گذارد و سرانجام به احساس هویت خود منجر می‌گردد. این احساس سرمایه داخلی است که بعد از طی موفقیت آمیز تمام مراحل ایجاد می‌گردد و یا همانندسازی موفقیت آمیزی که به تنظیم محرکها و غرایز اصلی فرد با توجه به فرصت‌ها و امکانات او منجر می شود ارتباط می‌دهد( آقاجانی،۱۳۸۱).

هنری مورای ^[۴۶]

به طور خلاصه ، ویژگی‌های افراد سالم ، از نظر مورای( ۱۹۳۸) ، به شرح زیر می‌باشد :

• • نهاد انسان ، هم شامل تکانه های خوب و هم تکانه های بد می‌باشد و شدت این تکانه ها در افراد مختلف متفاوت است.

• • من شخص برخوردار از سلامت روانی ، دارای قدرتمندی و کارآمدی بسیاری است که موجب سازماندهی و یکپارچگی رفتار می شود.

• • در انسان سالم ، بین من برتر و من آرمانی (تصویر آرمانی هر فرد از خودش) فاصله زیادی وجود ندارد.

• • انسان سالم ، از ساختار روانی خودش آگاهی لازم را دارد و ” عقده روانی ” ندارد و یا عقده های او در حدی بسیار پایین تر از افراد روان نژند می‌باشد.

• • برنامه ها و تصمیم گیری های انسان سالم ، دارای نوعی جهت مندی است .

• خلاقیت و تخیل ، قوی ترین ویژگی انسان سالم می‌باشد و اصولاً هدف نهایی رشد شخصیت انسان ، خلاقیت و تحقق خویشتن می‌باشد ( کورسینی ، ۱۹۷۳).

کارن هورنای ^[۴۷]

هورنای ( ۱۹۴۵) از کسانی است که در روانکاوی کلاسیک تغییراتی را به وجود آورد و به نقش محیط و فرهنگ در رشد شخصیت و سلامتی یا بیماری انسان تأکید زیادی نمود. و معتقد بود که انسان نیازهای مختلفی دارد که اگر به حد افراط مورد استفاده قرار گیرند ، به صورت نیازهای روان

به طور خلاصه انسان برخوردار از سلامت روانی را دارای ویژگیهایی به شرح زیر می‌داند:

• • احساس عدم امنیت نمی کند و لذا فاقد پرخاشگری و خودشیفتگی است.

• • قدرتمندی نیازهای فوق در او خفیف است و توانایی تغییر ، تحول و جایگزینی این نیازها را دارد.

• • انسان سالم از هر سه نوع نیازهای فوق با توجه به اوضاع و احوال مناسب استفاده می‌کند در حالی که کودکان فقط به سوی دیگران می‌روند ، نوجوانان در مقابل دیگران می ایستند و سالمندان از دیگران دوری می‌کنند.

• • خودشناسی و کوشش برای تحقق استعدادهای ذاتی ، وظیفه اخلاقی و امتیاز معنوی شخصیت سالم است و هدف او ، دستیابی به کمال است.

۱٫ ۳٫ ۱٫ ۱٫ ۷ نظریه تفسیر اصل ۱۳۹ ق.ا. بر مبنای عدم اهلیت

طبق این نظریه در بحث از قانون حاکم بر اهلیت در قرارداد داوری، مفاد اصل ۱۳۹ از لحاظ حقوقی مؤثر در ایجاد نوعی عدم اهلیت یا محدود نمودن آن می‏ باشد و طبق نظر یکی از حقوق ‌دانان:

«منظور از اهلیت طرفین در واقع حق هر یک از آن ها دایر بر ارجاع اختلاف به داور است… این سوال در واقع بیشتر در رابطه با قراردادهای داوری که یک طرف آن، یک دولت یا یک شخص حقوقی دولتی (سازمان، شرکت، مؤسسه‌ و امثال آن) می‏ باشد مطرح شده است. در پاره‏ای از کشورها به موجب قانون، دولت یا اشخاص دولتی برای حل اختلافات خود با اشخاص دیگر حق مراجعه به داوری را ندارند. برعکس پاره‏ای از کشورها بر قبول اهلیت دولت و مؤسسات دولتی وابسته به آن برای انعقاد قرارداد داوری مهر تأیید گذاشته‏اند. در پاره‏ای دیگر از کشورها- همچون ایران- قانون‏گذار رفتار دوگانه‏ای را در برخورد با داوری در پیش گرفته است. این کشورها داوری را به طور کل قبول دارند، ولی مراجعه به آن را برای حل اختلاف میان دولت و شرکت‌های خارجی موکول به تصویب و اجازه پارلمان می‏ کنند.»^[۱۳۱]

ایشان سپس ضمن طرح دو نظریه ‌در مورد قانون حاکم بر اهلیت و مطرود دانستن آن ها می‏گویند: «طبق نظر سوم، اهلیت طرفین باید تابع قانون حاکم بر قرارداد داوری باشد، این نظریه‏ای است که رویه قضایی فرانسه در قراردادهایی که یک طرف آن دولت فرانسه بوده اتخاذ نموده است.»^[۱۳۲]

۱٫ ۳٫ ۱٫ ۱٫ ۸ نقد و بررسی نظریه عدم اهلیت

این نظریه از لحاظ دیدگاه های حقوق داخلی قابل تأمل به نظر می‏رسد. درست است که اهلیت طرفین تابع قانون شخصی است، ولی معلوم نیست که چرا ممنوعیت دولت و شرکت‏های دولتی در مراجعه به داوری، ماهیتاً عدم اهلیت محسوب می‏ گردد؟ آنچه در این نظریه به خوب به آن پرداخت نشده است کاوش در مفاد اصل ۱۳۹ ق.ا.و توجه به منبای نظام حقوقی ایران و مفاهیم شناخته شده در آن و بالاخره تحلیل روشن این تئوری ‌بر اساس نهادهای داخلی حقوق داخل ایران است.^[۱۳۳]

امروزه در ممنوعیت دولت و شرکت‏ها دولتی از لحاظ حقوق خارجی، مثل حقوق کشورهای انگلوساکسو و حقوق فرانسه نیز نظریه تشبیه ممنوعیت مؤسسات دولتی به عدم اهلیت مطرود است، به طور کلی استفاده از لفظ «اختیار» در این مورد بسیار مناسب می‏ باشد یعنی ماهیت ممنوعیت‏های از نوع ممنوعیت‏های مطروحه در اصل ۱۳۹ ق.ا را بر مبنای عدم اختیار یا محدودیت بهتر می‏توان تحلیل نمود نه بر اساس اهلیت یا عدم اهلیت.

پیش از این بررسی کردیم که ضمانت اجرای انعقاد قرارداد داوری بدون رعایت اصل ۱۳۹ ق. ا؛ مانند هر عمل حقوق دیگری که اعتبار آن موقوف به اجازه باشد و اجازه مذبور کسب نشود، عدم نفوذ است. حال این پرسش در این نظریه، مطرح می‌شود که آیا حکم مذبور با عدم نفوذ ناشی از عدم اهلیت قابل مقایسه است؟

در حقوق ایران، عدم اهلیتی که مانع از صحت عقد است و الحاق بعدی اجازه به آن موجب تصحیح و تنفیذ عقد می‌شود، ‌در مورد معاملات تعهدآور و یا معاملات مسقط حق منعقده از سوی سفیه یا صغیر ممیز به چشم می‌خورد و این مبتنی بر خصوصیتی است که در این افراد وجود دارد و تشبیه وضع مؤسسات دولتی طرف قرارداد داوری با این اشخاص دلیل این است که همان خصوصیت در مؤسسات دولتی فرض گرفته شده است. حکم حجر ایشان (سفیه و صغیر) مبتنی بر این خصوصیت است و با وجود اینکه تعمیم این ملاک فرع بر امکان الغاء آن است چگونه این خصوصیت و به تبع آن حکم به مؤسسات دولتی تعمیم می‌یابد؟

به عبارتی فارق و ممیز بین وضعیت این دسته از اشخاص و مؤسسات دولتی روشن است و با وجود فارق، مقایسه وضعیت آن ها با هم قیاس مع الفارق بوده و معتبر نیست. ولی ایراد مهمتری که از لحاظ حقوق داخلی بر این نظریه وارد است، ناسازگاری این نظریه با ظاهر و مفاد اصل ۱۳۹ ق. ا. است.^[۱۳۴]

شاید فرانسویان به استناد مواد ۸۳ و ۱۰۰۴ ق. آ. د. م. سابق خود که مستقیماً دولت و مؤسسات دولتی را از مراجعه به داوری ممنوع می‌نمود مسئله را به عدم اهلیت در اشخاص خصوصی تشبیه نموده است و نامی از دولت و مؤسسات دولتی نبرده است و به عبارتی شرط مندرج در اصل از شرایط موضوع قرارداد داوری است و نه از شرایط متعاقدین.

حال به سادگی می‌توان به دلیل دیگر دکتر اسکینی مبنی بر این که «بسیار نامعقول است که برای تشخیص اینکه دولتی حق مراجعه به داوری را دارد یا خیر، به قانونی جز قانون خود وی مراجعه کنیم» پاسخ داد. زیرا اگر در داخل بودن ممنوعیت مورد بحث داخل در حوزه شمول مفهوم اهلیت – که تابع قانون شخصی است یا حتی عدم اختیار- تردید کنیم به کدام دلیل، داور باید مکلف باشد که لزوماًً قانون ایران را در یک قرارداد بین ‏المللی حاکم بداند؟ اگر داور قانونی غیر از قانون ایران را قانون مناسب شرط داوری تشخیص دهد به کدام استدلال باید ملزم به رعایت قوانین ایران باشد؟ این دلیل امروزه از لحاظ علمی با این اشکال مواجه می‏ شود که امضای قرارداد یا شرط داوری، به منزله چشم‏پوشی از حق مالکیت و به عبارتی اعراض از مصونیت قضائی در آن رابطه، تلقی می‏ شود.^[۱۳۵]

۱٫ ۳٫ ۱٫ ۱٫ ۹ نظریه مشروط بودن قابلیت ارجاع امر داوری

این نظریه هم با ظاهر اصل ۱۳۹ ق.ا؛ و آنچه مشخصاً موضوع حکم این اصل قرار گرفته است می‏تواند سازگار باشد و هم در رویه داوری‏های تجاری بین ‏المللی جایگاهی داشته باشد تا شاید بتوان تلفیقی نسبی رویه داخلی و رویه داوری‏های تجاری بین ‏المللی به وجود آورد.

از جمله شرایط اعتبار قراردادی، قابلیت ارجاع موضوع آن به داوری است. به نظر می‏رسد اصل ۱۳۹ ق.ا. که حکم خود را مستقیماً متوجه موضوع قرارداد داوری یعنی دست خاصی از دعاوی که عبارت هستند از دعاوی راجع به اموال عمومی و دولتی نموده است، ماهیتاً باید بر مبنای شرط قابلیت ارجاع تحلیل و توجیه شود نه بر پایه مفهوم اهلیت که از شرایط متعاقدین است. چنانچه شرط مندرج در اصل، ‌در مورد لزوم تصویب هیئت وزیران و مجلس، شرط طرف ایرانی قرارداد داوری دانسته و از آن به عدم اهلیت تعبیر شود، این تعبیر جامع و مانع نخواهد بود.

جامع نیست زیرا آگاهی آنچه را که باید مسلماًً در حیطه‏ی شمول اصل باشد، در بر نمی‏گیرد و آن موردی است که اموال عمومی و دولتی در اختیار مؤسسه‌‏ای غیر دولتی باشد؛ مانند آنچه در ماده ۱۱۳ قانون محاسبات عمومی ۱۳۶۶ پیش ‏بینی شده است:

«اموال و دارایی‏های منقولی که از محل اعتبارات طرح‏های عمرانی (سرمایه‏گذاری) برای اجرای طرح‏های مذبور خریداری و یا بر اثر اجرای این طر‏ح‏ها ایجاد و یا تملک می‏ شود اعم از اینکه دستگاه اجرایی، وزارتخانه یا مؤسسه‌ دولتی یا شرکت دولتی یا مؤسسه‌ و نهاد عمومی غیردولتی باشد تا زمانی که اجرای طرح‏های مربوط خاتمه نیافته است، متعلق به دولت است.»

اقدام

شکل ۲-۱- مراحل تصمیم ­گیری آگاهانه اقتباس ازسوکی نیک، بندات و رافمن. ترجمه فرجی،۱۳۸۳، صفحه ۲۲۴، مهدوی،۱۳۹۰

• تصمیم‌گیری منطقی (خطی)

طرح­ریزی به رویکرد تصمیم‌گیری منطقی یا خطی نیز مشهور است. تصمیمات مستلزم پیش ­بینی هستند، پیش ­بینی مستلزم یقین نداشتن است و یقین نداشتن یا دودلی باعث ناراحتی اکثر مردم می­ شود. طرح­ریزی رویکردی است که از میزان تردید و ناراحتی شما می­کاهد و شانس دست­یابی به اهداف از پیش طراحی ‌شده را افزایش می­دهد. تصمیم ­گیری منطقی از استعدادهای مغز چپ که تحلیلی منطقی است و با تفکر قیاسی سروکار دارد، استفاده می­ کند و به­ طور ایده آل از رویه گام‌به‌گام وایده­آل شرح داده‌شده در نمودار بالا پیروی می­ کند.

• تصمیم ­گیری شهودی^[۱۱۸] (حدسی)

مطالعات انجام‌شده درباره شخصیت و خلق‌وخو نشان می­دهد که ۷۵ درصد از جمعیت رویکرد تصمیم ­گیری منطقی را ترجیح می­ دهند و آن را به کار می­ گیرند؛ ‌بنابرین‏، ‌می‌توان نتیجه گرفت که ۲۵ درصد از جمعیت، استفاده از تصمیم ­گیری شهودی را ترجیح می­ دهند. افرادی که به طریق شهودی تصمیم می­ گیرند، به دنبال مسیری هستند که احساس کنند درست است. آن­ها از مغز راست که با خیال­پردازی، خلاقیت و سازش غیرارادی در برابر تغییر رشد می­یابد، استفاده ‌می‌کنند. وقتی از این­ها بخواهند یک فرایند را گام‌به‌گام را به روی کاغذ بیاورند، خود را دست‌وپابسته احساس ‌می‌کنند. این افراد هنگام مواجه‌شدن با برنامه­ ریزی شغلی و کاریابی به‌قدری تحقیق ‌می‌کنند که چندین راهکار در اختیار داشته باشند. به‌طوری‌که به آن­ها ثابت شود این راهکارها به یک نسبت رضایت آنان را فراهم می ­آورند. این عده دوست دارند به چم‌وخم تابلوی کلی وارد شوند و بعد تصمیم بگیرند که در کجای این تابلو جای می­ گیرند (سوکی­نیک، بندات و رافمن، ترجمه فرجی،۱۳۸۳، به نقل از مهدوی،۱۳۹۱).

تا بدین جا درباره مهارت خودشناسی صحبت شد و در بخش بعد درباره رشته‌های دبیرستان و دانشگاه اطلاعاتی داده‌شده است که به شرح زیر می‌باشد:

۲-۳-۲- رشته شناسی و شغل شناسی

رشته‌های دانشگاهی شاخه‌هایی از دانش هستند که در دانشگاه‌ها و دیگر مراکز آموزش عالی تدریس می‌شوند و موردپژوهش قرار می‌گیرند. تفاوت‌های فراوانی در شیوه ارائه رشته‌های علمی در دانشگاه‌های مختلف سراسر جهان وجود دارد. تعریف و شناخت رشته‌های دانشگاهی توسط ژورنال‌های آکادمیکی که چاپ تحقیقات را به عهده‌دارند و جوامع آموخته، گروه‌های آموزشی یا هیئت‌های علمی دانشگاه‌ها انجام می‌شود.

بااین‌حال هیچ معیار رسمی وجود ندارد که طبق آن بتوان حدس زد که یک برنامه‌ آموزشی و یا ژورنال دانش‌محور رشته‌ای دانشگاهی ایجاد کند. تفاوت هنگفتی بین رشته‌های دانشگاهی که تاریخچه طولانی تدریس در تمام دانشگاه‌های جهان دارند و دارای ژورنال‌ها و کنفرانس‌های زیادی هستند با پیشنهادهای تشکیل رشته‌های جدید که تنها توسط چند دانشگاه و انتشاراتی پشتیبانی می‌شوند وجود دارد. رشته‌های دانشگاهی معمولاً دارای زیررشته‌ها و شاخه‌های متعددی هستند که خطوط افتراق آن‌ ها غالباً قراردادی و مبهم است.

برای انتخاب رشته تحصیلی لازم است که اطلاعاتی درباره نحوه­ ارتباط مشاغل با رشته­ های تحصیلی و دانشگاهی جمع ­آوری شود، از صاحبان مشاغل تحقیق شود و از ایشان درباره رشته و مدارک تحصیلی سؤال شود و به دنبال رشته­ای بود که برای فرد جذابیت داشته و از تجربه­ یادگیری در آن رشته لذت ببرد.

در دانشگاه پاریس در سال ۱۲۳۱ (میلادی) (۶۱۰) دارای چهار دانشکده بود: الهیات، طب، فقه و هنر؛ اما ریشه بسیاری از رشته‌های دانشگاهی به سکولاریزاسیون دانشگاه‌ها که از میانه‌های سده ۱۹ میلادی تا پایان آن ادامه داشت بازمی‌گردد. در آن زمان زبان‌های غیر کلاسیک و ادبیات، علوم اجتماعی همچون علوم سیاسی، اقتصاد، جامعه‌شناسی و مدیریت عمومی به همراه رشته‌های علوم طبیعی و فناوری مثل فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و مهندسی به برنامه های درسی پیشین اضافه شدند (ابوت^[۱۱۹]،۲۰۰۱).

در آغاز سده ۲۰ میلادی، رشته‌های نوینی همچون آموزش و روانشناسی نیز به دانشگاه‌ها اضافه شدند. در دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ جهان شاهد انفجار رشته‌های جدید بود که روی موضوعات خاص نظیر مطالعات رسانه، مطالعات زنان و مطالعات سیاه‌پوستان تمرکز داشتند. رشته‌های دیگری نیز به منظور تربیت افراد برای به عهده گرفتن وظایف و حرفه های خاص در دانشگاه‌ها به وجود آمدند که از میان آن‌ ها می‌توان به پرستاری، هتلداری و جرم‌شناسی اشاره کرد. درنهایت رشته‌های میان‌رشته‌ای نظیر زیست‌شیمی، زمین فیزیک نیز به دلیل خدمات گسترده به دانش بشری به عنوان رشته‌های مستقل شناخته شدند.

هیچ اجتماعی ‌در مورد این‌که چگونه می‌توان رشته‌های علمی را دسته‌بندی کرد وجود ندارد. برای مثال ‌در مورد این‌که رشته‌های مردم‌شناسی و زبان‌شناسی را باید تحت رشته‌های علوم اجتماعی یا انسانی قرارداد اختلاف وجود دارد. فراتر از همه‌ آنچه گفته شد، هنوز ‌در مورد تعیین معیار صحیح به منظور سازمان‌دهی دانش تحت رشته‌های مختلف بحث‌وجدل وجود دارد (تاریخچه علم، لغت‌نامه بریتانیا،۱۹۹۷).

سال انتخاب رشته دانش آموزان انتهای اول دبیرستان است و رشته‌های مورد انتخاب دانش آموزان در ایران عبارت‌اند از:

الف) علوم تجربی

ب) علوم ریاضی

ج) علوم انسانی

د) فنی و حرفه‌ای

ه) کار و دانش

الف) رشته علوم تجربی

الف) معرفی: این رشته‌ دبیرستانی درباره علوم تجربی بحث می‌کند و در این رشته درباره انواع بیماری‌ها و باکتری‌ها می‌خوانید البته به طور خلاصه از مهم‌ترین دروس این رشته زیست‌شناسی می‌باشد که یکی از مهم‌ترین درس‌های این رشته برای کنکور می‌باشد و بالاترین ضریب را دارد در این درس مشکل‌ترین مبحث ژنتیک می‌باشد.

ب) رشته ریاضی و فیزیک

الف) معرفی رشته

این رشته درباره علوم حرکتی، مکانیکی و ریاضی بحث می‌کند. دروس ریاضی و فیزیک از مهم‌ترین دروس این رشته در دبیرستان می‌باشد و بالاترین ضریب درسی را در کنکور دارد.

ب) گرایش‌ها این رشته

رشته‌های برق، مکانیک، عمران، شیمی، مواد نفت از گرایش‌ها به‌دردبخور این رشته در دانشگاه است از دیگر رشته‌ها می‌توان به رشته ریاضی با دو گرایش (محض و کاربردی)، معماری، کاردانی برق و… از گرایش‌ها این رشته در دانشگاه است.

پ) آینده کاری

می‌توان گفت تقریباً بازار کاری خوبی در آینده دارد البته نمی‌توان گفت به طور صددرصد بازار کاری خوبی دارد اما نسبت به رشته‌های دیگر می‌توان گفت بازار کار خوبی دارد اما برای موفق شدن در این رشته باید حافظه فهمیدنی خوبی داشت تا بتوان در دروس ریاضی و فیزیک موفق بود.

• شرایط ورود به رشته ریاضی و فیزیک: حداقل کسب نمره ۱۲ در درس ریاضی و ۱۰ در درس فیزیک ۱ و آزمایشگاه. ولی بهتر است که فیزیک نیز حداقل ۱۲ باشد.

نمرات بالا مبنی بر این است که دانش‌آموز نمرات بالای حداقل ۳۰ را در دروس ریاضی و علوم تجربی در دوره راهنمایی کسب کرده باشد (سرلک،۱۳۹۰).

ج) آشنای با رشته علوم انسانی