جامعه ی آماری این تحقیق شامل صاحب نظران علمی این حوزه در سطح شهر تهران و مدیران مؤسسات کوچک و متوسط مستقر در شهرک های علم وفناوری و شهرکهای صنعتی شهر تهران است .

مبنای انتخاب این افراد در بین صاحب‌نظران ، تالیف های علمی مرتبط با تجارت الکترونیک و حوزه ی بنگاه های کوچک و متوسط بوده است .

در بنگاه های مطالعه شده نیز مدیرانی که دارای آشنایی اولیه و تجربه در زمینه به کار گیری فناوری اطلاعاتی و ارتباطی در شرکت هایشان بوده اند نظر سنجی شدند .

۱-۸- روش گردآوری اطلاعات

• مطالعات کتابخانه ­ای

بررسی و تحقیق از راه مطالعه ی مآخذ و مراجع گوناگون مثل کتاب ها و آگاهی از تحقیق دیگران انجام شده است. در این شیوه مرجع شناسی اهمیّت فراوانی دارد. مرجع شناسی شناخت منابع مهم تحقیق در هر رشته است. فهرست ها ، کتاب ها، مجموعه سخنرانی ها، عکس ها، مجلات، واژه نامه ها، فرهنگ ها، اطلس ها، زندگی نامه ها واینترنت و … منبع مهمی برای این پژوهش بوده است.

• مطالعات می‌دانی

برای شناخت عوامل تاثیر گذار بر به کارگیری تجارت الکترونیک در کسب و کارهای کوچک و متوسط ، از مطالعات می‌دانی استفاده شده است. برای این منظور استفاده از پرسشنامه و توزیع آن در بین مؤسسات کوچک و متوسط مستقر درتهران مد نظر قرار گرفته است.

۱-۹- آزمون­های آماری

در این پژوهش برای شناسایی موانع به کارگیری تجارت الکترونیک از روش گردآوری اطلاعات مبتنی بر بهره گیری از منابع داخلی، خارجی، استخراج از مقالات فارسی و لاتین، منابع کتابخانه ای، اینترنتی و همچنین استفاده از پرسشنامه می‌باشد همچنین ابزار گردآوری اطلاعات، استفاده از پرسشنامه استاندارد و روش آماری تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده و به منظور وجود اولویت­ بندی بین موانع از روش آزمون تحلیل واریانس فریدمن استفاده شده و به جهت اولویت­ بندی موانع از میانگین رتبه­ای و میانگین استفاده شده است.

۱-۱۰- تعاریف واژه ها و متغیرهای تحقیق

کسب و کارهای کوچک و متوسط (SMEs)

• • درارتباط با کسب ‌و کارهای کوچک ومتوسط ، هیچگونه تعریف جهان شمولی وجود ندارد که به طورگسترده‌ای مورد تأیید قرار گرفته باشد ‌و تعاریف گوناگونی ازاین مفهوم درادبیات کسب و کار، اقتصاد و توسعه و تجارت موجود است.

• • بنگاه های کوچک و متوسط کسب وکار (SMALL & MEDIUM SIZE ENTERPRISES) ، که با حروف اختصاری SME به آن ها اشاره می شود،علی‌رغم اینکه باستناد آمارو ارقام موجود اهمیت ویژه و بسزائی دراقتصادکشورها دارا می‌باشند ، و لیکن هنوز درسطح جهانی دارای تعریف عملیاتی واحد ویکنواختی که قابلیت تعمیم به انواع مختلف این بنگاه ها ، درفضاهای متنوع کسب وکار ودرکشورهای مختلف را دارا باشد، نیستند.

• • ازدید کلی عبارت SME در همه بخش ها، به کمپانی هائی اشاره دارد که از یک اندازه معلومی بزرگتر نشوند. برای سنجش اندازه بزرگی، شاخصه هائی نظیر سود ، نقدینگی سرمایه گذاری شده ، سرجمع ترازنامه ،درآمد ، سرمایه کلی ، موقعیت در بازار، حجم تولیدو فروش ، تعداد کارمندان و نقدینگی در گردش لحاظ می شود که از این میان ، به دلیل سادگی ، قابلیت انطباق و کاربرد عملی ، دو شاخصه ” تعداد کارمندان ” و ” نقدینگی در گردش” به ‌عنوان مناسب ترین ضابطه و معیار عام پیشنهاد می‌شوند.

اینترنت :

اینترنت اختصار کلمات Internatinal Networking به معنی شبکه فوق العاده گسترده جهانی متشکل از هزاران کامپیوتر است که از طریق تلفن و کابل و یا ماهواره به یکدیگر ارتباط پیدا می‌کنند .^[۲]

تجارت الکترونیک :

‌ سازمان‌ها و مؤسسات‌ علمی‌ و تحقیقاتی‌ و مراکز تجاری‌ معتبر جهانی‌ و پژوهشگران‌ فعال‌ در زمینه‌ تجارت‌ الکترونیک‌ چندین‌ تعریف‌ از تجارت‌ الکترونیک‌ ارائه‌ کرده‌اند .

• • تعریف‌ لینچ‌ و لیندکوئیست: تجارت‌ الکترونیک‌ به‌ معنای‌ مبادله‌ محصولات‌ و خدمات‌ ‌در مقابل‌‌ پول‌ با استفاده‌ از توانایی‌های‌ اینترنت‌ است .

• • کالاکوتا و وینسون‌ دو پژوهشگر مشهور تجارت‌ الکترونیک‌ در کتاب‌ خود به‌ نام‌ مرزهای‌ تجارت‌ الکترونیک آن‌ را این‌طور تعریف‌ می‌کنند: تجارت‌ الکترونیک‌ واژه‌ معادلی‌ است‌ برای‌ خریدوفروش‌ محصولات، خدمات‌ و اطلاعات‌ به وسیله‌ زیرساختارهای‌ شبکه‌ای .

• • گروه‌ کاری‌ فناوری‌ زیرساختارهای‌ اطلاعاتی‌ و کاربرد آن‌ (۱(IITA)( یک‌ تعریف‌ کارکردی‌ از تجارت‌ الکترونیک‌ ارائه‌ می‌کند: تجارت‌ الکترونیک‌ ارتباطات، مدیریت‌ داده ها و خدمات‌ ایمنی‌ را یکپارچه‌ می‌سازد تا کاربران‌ تجاری‌ در سازمان های‌ گوناگون‌ بتوانند به‌ صورت‌ خودکار اطلاعات‌ را مبادله‌ کند .

• • ولادیمیر زواس‌ در مقاله‌ خود به‌نام‌ ساختار و آثار کلان‌ تجارت‌ الکترونیک بیان‌ می‌دارد: تجارت‌ الکترونیک‌ به‌ معنی‌ سهیم‌ شدن‌ در اطلاعات، حفظ‌ ارتباطات‌ تجاری‌ و هدایت‌ مبادلات‌ بازرگانی‌ به وسیله‌ شبکه های‌ ارتباطی‌ است .

• تجارت الکترونیک عبارت است از فرایند مبادله کالا ، خدمات و اطلاعات از طریق شبکه های رایانه ای از جمله اینترنت .( توربان ۲۰۰۰)

با توجه‌ به‌ تعاریف‌ فوق‌ شاید بتوان‌ تجارت‌ الکترونیک‌ را این‌طور تعریف‌ کرد که: تجارت‌ الکترونیک‌ به‌ معنی‌ اطلاع‌رسانی، تبلیغات‌ و خریدوفروش‌ کالاها و خدمات‌ و حفظ‌ و برقراری‌ روابط‌ تجاری‌ ازطریق‌ سیستم‌های‌ مخابراتی‌ و ابزارهای‌ پردازش‌ داده ها است. ‌ویژگی‌ اصلی‌ همه‌ این‌ فعالیت‌ها تسهیل‌ فرایندهای‌ تجاری، حذف‌ فرایندهای‌ غیرضروری‌ در انجام‌ امور بازرگانی‌ و کاهش‌ هزینه ها ازطریق‌ بهبود و افزایش‌ هماهنگی، کاهش‌ هزینه های‌ اداری‌ به‌ویژه‌ هزینه‌ مکاتبات‌ و کاغذبازی‌ و بهبود دسترسی‌ به‌ بازار و افزایش‌ تنوع‌ برای‌ مشتریان‌ به‌ معنای‌ عام‌ است.مهمترین‌ ویژگی‌ تجارت‌ الکترونیک‌ از دیدگاه‌ بازاریابی، برقراری‌ ارتباط‌ سازمان‌ یا فرد با کل‌ مخاطبان‌ و سازگار ساختن‌ محصولات‌ و خدمات‌ با نیازهای‌ فرد – فرد آن ها‌ است. برآیند این‌ عمل‌ رقابت‌ شدید، تنوع‌ عرضه‌کنندگان‌ و محصولات‌ و خدمات‌ آن ها و در نتیجه‌ کاهش‌ هزینه ها و افزایش‌ رضایتمندی‌ مشتریان‌ است .

نکته‌ مهمی‌ که‌ باید به‌ آن‌ توجه‌ داشت‌ این‌ است‌ که‌ موضوع‌ تجارت‌ الکترونیک، موضوع‌ فناوری‌ و دانش‌ فنی‌ نیست. در بحث‌ تجارت‌ الکترونیک‌ بیشتر هدف‌ شناخت‌ الگوهای‌ جدید تجارت‌ و ارتباطات‌ موجود در محیط‌ الکترونیکی‌ است. همچنین‌ باید توجه‌ داشت‌ که‌ تجارت‌ الکترونیک‌ مجموعه‌ای‌ است‌ از فناوری های‌ مخابراتی، پردازش‌ و ذخیره‌ داده ها در ارتباط‌ با بازارها، سازمان‌ها، مشتریان، واسطه‌ها و سیستم‌های‌ پرداخت‌ الکترونیکی.

فصل دوم

پیشینه ‌و ادبیات نظری پژوهش

۲-۱-مقدمه :

یکی از بخش‏های مهم تحقیق، بخش مربوط به پیشینه و ادبیات تحقیق است، یعنی یکی از کارهای ضروری در هر پژوهشی، مطالعه منابع مربوط به موضوع تحقیق است ،زیرا سرچشمه علوم را می‌توان در پیشینه آن ها کاوش کرد . (دمپی یر، ۲۰۰۶)