دی^[۵۴](۲۰۰۱) یکی دیگر از صاحب‌نظران این حوزه نیز در بیشتر بیانیه­های خود تمرکز صرف بر معیارهای رفتاری وفاداری را نقد می­ نماید. وی بیان می­ کند، این معیارها تفاوت میان وفاداری واقعی و بدلی را مشخص نمی­نماید و از این طریق است که می ­توانند شرکت­ها را به گمراهی بکشانند، زیرا نکتۀ کلیدی آن است که این مشتریان وفادار بدلی هیچگونه وابستگی به ویژگی­های برند ندارند و می ­توانند به راحتی توسط سایر برندها که قیمت بهتری را ارائه ‌می‌کنند ربوده شوند. به همین دلیل وی مفهومی دو بعدی را برای وفاداری پیشنهاد می­ نماید و بعد نگرشی را نیز به بعد رفتاری اضافه می­ نماید. (Hombrug & Giering, 2001)

گفتنی است برای اندازه ­گیری وفاداری از دید رفتاری، پژوهشگران از متغیرهایی نظیر احتمال خرید مجدد و احتمال انتخاب برند برای مدت طولانی استفاده می­نمایند. (Yi & La, 2004) در حالی که وفاداری نگرشی توسط ترجیح یک برند به سایر برندها و تعهد احساسی عملیاتی می­ شود و ‌بنابرین‏ با قصد خرید مجدد، مقاومت در برابر سایر برندها و نیت انجام بازاریابی دهان به دهان اندازه ­گیری می­ شود. (Xiaoyu, Zhenquan, & Kenneth, 2008)

بر اساس رویکرد رفتاری، وفاداری مشتریان به عنوان یک رفتار تعریف می­ شود. شاخص­ های عملیاتی این رویکرد عبارتند از: سهم خرید، تداوم خرید و مواردی از این قبیل. از سویی دیگر در رویکرد نگرشی، وفاداری نگرشی به عنوان یک نگرش تعریف شده است و شاخص­ های عملیاتی آن عبارتند از: رجحان قصد خرید و تقدم عرضه کننده. (اعرابی و ورزشکار, ۱۳۸۲)

‌می‌توان اظهار داشت وفاداری با سه عنصر زیر همراه است:

– عنصر رفتاری مشتری که همان تکرار عمل خرید است.

– عنصر نگرشی مشتری که همان تعهد و اطمینان مشتری است.

– عنصر در دسترس بودن که با گزینه­ های زیاد برای انتخاب و انجام عمل خرید همراه است.

رویکرد نگرشی به سه قسمت مجزا تقسیم می­ شود:

– وفاداری شناختی: به رفتار مشتری منجر شده و به باور مشتری مربوط می­ شود.

– وفاداری احساسی: به تعهد و اعتماد مشتری منجر شده و به احساس وی مربوط می­گردد.

– وفاداری کنشی: به قصد مشتری برای انجام عمل خرید درآینده مربوط می­ شود. (Carolyn, 2002)

مشتریانی که احساس ‌می‌کنند که از یک محصول یا خدمت، ارزش کسب ‌می‌کنند، وفاداری­شان گسترش می­یابد. وفاداری، در جای خود، حافظه­ای را که به منافع مشترک بالاتر تبدیل می­ شود، پرورش می­دهد. از بعد نگرشی، وفاداری برند به عنوان گرایش به سوی وفادار شدن به یک نام اصلی، که با بهره گرفتن از نیت خرید آن برند در نخستین انتخاب بیان می­گردد، تعریف شده است. با بهره گرفتن از دیگاه رفتاری، وفاداری به برند به عنوان وفاداری واقعی مصرف کننده به یک برند ‌می‌باشد ولی با بهره گرفتن از دیدگاه نگرشی نیت برای وفاداری به یک برند ‌می‌باشد. (Ball & et al, 2004)

کاسرز^[۵۵] و همکاران(۲۰۰۷) تأکید می­نمایند: نگرش در هنگام خرید مهم است زیرا رفتار را هدایت می­ نماید، در حالی که در وفاداری رفتاری عوامل موقعیتی مثل در دسترس بودن، نقش تعیین کننده ­ای دارد. وفاداری واقعی علاوه بر خرید مکرر، یک تعهد واقعی نسبت به برند ایجاد می­ کند. وفاداری ممکن است هم نتیجه نگرش مورد وفاداری به یک برند و هم نتیجۀ مشتری دائمی بودن باشد. رفتارهای خرید مکرر به تنهایی نشان نمی­دهد که آیا مشتری به یک برند وفادار است یا خیر. وفاداری رفتاری بسیار ارزشمند است زیرا به معنی فروش است اما وفاداری نگرشی نیز بسیار ارزشمند است زیرا وفاداری رفتاری و نگرشی با یکدیگر مرتبط است، خریدهای مکرر منجر به تأثیر مثبت می­ شود که این تأثیر مثبت وفاداری ذهنی به همراه دارد. (Ball & et al, 2004)

وفاداری نگرشی تعهد طولانی مدت­تر مشتری به سازمان را نشان می­دهد و گرایش­های مشتری را خاطر نشان می­سازد. هرچند تعهد سازمانی در سطوح مؤثر و شناختی وقتی معنی پیدا می­ کند که به صورت خریدهای حقیقی نمود پیدا کند. ‌بنابرین‏ برای آشکار نمودن پتانسیل­های سازمان در تعیین و ادارۀ رابطۀ بین ادراکات مصرف کننده و وفاداری او ارزیابی هر دو وفاداری نگرشی و رفتاری در نظر گرفته می­ شود. (Anisimova, 2007)

به طور خلاصه تعریف رفتاری وفاداری، گرایش مشتریان به خرید تکراری در یک دوره زمانی است و می ­تواند عملاً تعریف شده و به ‌عنوان رفتار خرید تکراری اندازه ­گیری شود. با بهره گرفتن از این تعاریف، وفاداری به صورت عینی اندازه ­گیری می­ شود و این اندازه ­گیری دارای این مزیت است که برای وفاداری برندهای مختلف، تفاوت قائل می­ شود. اما محدودیت آن این است که محققان نمی ­توانند از قضاوت ذهنی به راحتی استفاده کنند و تشریح اینکه چگونه وفاداری به برند ایجاد می­ شود و چرا تغییر می­ کند، مشکل است.

‌در مورد وفاداری نگرشی نیز باید گفت، مشتریان نگرش مطلوبی به یک برند خاص دارند اما از آنجا که موقعیت­ها متفاوتند آن ها همیشه از آن برند خرید نمی­کنند. نگرش اثر زیادی روی رفتار دارد. ‌بنابرین‏ مفهوم وفاداری جدا از نگرشی که تمایل روانشناسانه به خریدهای تکراری را نشان می­دهد، در نظر گرفته نمی­ شود. نگرش مشتریان در ارتباط با ارزیابی برند مشخص شده مهم است زیرا خرید تکراری ‌به این معنی است که مشتریان آن برند را از میان گزینه­ های مختلف انتخاب ‌می‌کنند. به طور خلاصه، وفاداری مشتری در مفهوم نگرشی به ‌عنوان ترجیح مشتری یا تعهد روانشناسانه در نظر گرفته می­ شود و ‌بنابرین‏ به ‌عنوان نگرش مطلوب نسبت به برند خاص تعریف می­ شود و عملاً از طریق احتمال خرید آتی قابل اندازه ­گیری است. با این تعریف، ما می­توانیم فرایند تشکیل روانشناسانه آن را مجسم کنیم اما ‌در مورد اینکه نگرش مطلوب به یک برند خاص به رفتار واقعی تبدیل می­ شود یا نه تردید وجود دارد.

به هر حال، دیک و باسو (۱۹۹۴) رویکرد رفتاری و نگرشی را ترکیب کردند و سپس وفاداری برند را به ‌عنوان نگرش مطلوب و خرید تکراری مشتریان تعریف کردند، ‌بنابرین‏ آن مفهوم می ­تواند به طور جامع درک شود و آن ها بیان کردند که تعریف آن ها مطلوب بوده چون هر دو مفهوم قابل اندازه ­گیری هستند. نگرش مطلوب یا خرید تکراری به طور جداگانه شرایط لازم و کافی شاخص وفاداری برند نمی­تواند باشند و هر دو باید با هم در نظر گرفته شوند. (Yoo & Chang, 2005)

۲-۳-۷ رویکردهای وفاداری

برای بررسی و دسته­بندی انواع وفاداری رویکردهای متفاوتی وجود دارد که در اینجا به سه رویکرد اساسی زیر پرداخته می­ شود:

۱) رویکرد مگی^[۵۶] ۱۹۹۹

۲) رویکرد الماس وفاداری (واکر و ناکس^[۵۷] ۱۹۹۵)

۳) رویکرد C4 در وفاداری (دیک و باسو ۱۹۹۴)

اهمیت و ضرورت پژوهش:

خانواده یک نظام اجتماعی و از ارکان جامعه را به نوعی کوچک‌ترین سلول اجتماعی می‌باشد که از مناسبات قانونی و شرعی بین زن و شوهر تشکیل می‌گردد و وظیفه والدین مراقبت از فرزندان و تربیت آن ها، برقراری ارتباطات سالم اعضای خانواده با هم و کمک به استقلال کودکان می‌باشد. از طرفی به اعتقاد جمعی از روان شناسان، مهمترین ابزار انسان برای رسیدن به سعادت خوشبختی عزت نفس می‌باشد. فقدان عزت نفس یا احساس مقاومت در تماس با دیگران خود را به صورت خجالت، شرمندگی، خود بینی اغراق آمیز و نیاز به خود نمایی و تمایل شدید به تمجید و تأکید دیگران بروز می‌دهد(فرهادی، ۱۳۸۴).

به اعتقاد برخی از روان شناسان، هنگام وجود احساس ناراحتی و فقدان شادمانی، عزت نفس افراد کاهش می‌یابد، به عبارت دیگر ، بین شادمانی و عزت نفس ارتباط علی متقابل وجود دارد.

تامین بهداشت همه افراد جامعه از مهم ترین مسایل اساسی هر کشور است، این امر در سه جنبه جسمانی، روانی و اجتماعی مورد ملاحظه قرار می‌گیرد، در صورتی که بعد روانی بهداشت به اندازه کافی مورد توجه قرار نگیرد، فراوانی مشکلات روانی و رفتاری رو به فزونی خواهد گذاشت تا حدی که عوارض ناشی از بی توجهی به آن در ابعاد فردی و اجتماعی، خانوادگی و انسانی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی اثرات سوء و غیر قابل جبران رادر پی خواهد گذاشت( نوابی نژاد،۱۳۷۶).

بدیهی است که بیماری روانی مخصوص یک قشر یا یک منطقه خاص نبوده و تمامی طبقات جامعه را در بر می‌گیرد و هیچ انسانی از فشار روانی و اجتماعی مصون نیست و به طور کلی باید گفت وجود یک بیماری روانی به کار و اقتصاد خانواده لطمه وارد می‌کند، در آمد سرانه را کاهش می‌دهد و رفاه و نشاط فردی را از اعضای خانواده سلب می‌کند و با تخریب وضایع کردن نیروی انسانی، در اقتصاد واجتماع تاثیر عمیق و سوء بر جای می‌گذارد. به همین دلیل بهداشت روان در اغلب کشورها در رأس برنامه برنامه ملی و بهداشت همگانی قرار دارد(میلانی فر، ۱۳۸۵).

حضور یک کودک استثنایی در خانواده فشار روانی زیادی بر والدین و اعضای خانواده وارد می‌کند و می‌تواند سلامت روان آنان را به مخاطره اندازد.

بسیار حائز اهمیت است که والدین کودکان دارای نیازهای ویژه با نوع احساسات خود در برخورد با کودکان آشنا شوند. برای سازش با کودک خود نیاز دارند که احساس نسبتاً خوبی ‌در مورد خود پیدا کنند. زندگی، ازدواج وکار والدین این گونه کودکان ایجاب می‌کند تا حدی رضایتمندی را احساس کنند، ممکن است با توجه ‌به این واقعیت که کودکی ناتوان دارند احساس غم وناراحتی کنند، اما نیازی نیست که کل زندگی آن ها را هاله ای از غم فرا گیرد(مفیدی، ۱۳۷۶).

اسکینر^[۱۰]۱ اظهار می‌دارد که سلامت روانی و انسان سالم به معادل با رفتار منطبق با قوانین و ضوابط جامعه است و چنین انسانی وقتی بامشکل روبرو شود ازطریق شیوه اصلاح رفتار برای بهبود و بهنجار کردن رفتار خود و اطرافیانش به طور متناوب استفاده می جوید تا وقتی که به هنجار مورد پذیرش اجتماع برسد، به علاوه انسان سالم بایستی آزاد بودن خودش را نوعی توهم پندارد و بداند که رفتار او تابعی ازمحیط می‌باشد و هر رفتار توسط حدودی از عوامل محیطی مشخص گردد. انسان سالم کسی است که از تأیید ات اجتماعی بیشتری به خاطر رفتارهای متناسب از عوامل متناسب از دیدگاه اسکنیر این باشد که انسان بایستی از علم، به برای پیش‌بینی بلکه برای تسلط بر محیط خودش استفاده کند. ‌بنابرین‏ فرد سالم کسی است که بتواند با هر روش بیشتری از اصول علمی استفاده کند و به نتایج سودمندانه تری برسد و مفاهیم ذهنی مثل امیال، هدفمندی، غایت نگری و غیره را کنار بگذارد.

رفتار و ویژگی‌های شخصیتی والدین تحت تاثیر رویدادهایی است که در سال‌های زندگی برای آن ها اتفاق می افتد از این رو برای درک فرایندهای روانی آن ها یعنی ادارک، الگوهای تفکر، انگیزه ها، هیجان‌ها تعارض‌ها و شیوه های مقابله با آن بایستی بدانیم که این فرایندها از کجا سرچشمه می گیرند و چگونه با گذشت زمان تغییر می‌کنند.

واکنش همه والدین در مقابل معلولیت فرزندشان یکسان نیست، ولی به طور کلی می توان پذیرفت که قریب به اتفاق والدین این گونه کودکان در مقابل معولیت های فرزندشان به نحوی واکنش نامطلوب ازخود بروز می‌دهند که نوع و میزان این عکس العمل ها با توجه به جنبه‌های شخصیتی آن ها، زمان بروز واکنش و … با یکدیگر متفاوت می‌باشد، لذا تمام والدین احتیاج به نوعی کمک دارند تا بتواند ابتدا به طور کامل با مشکلاتشان را با افراد متخصص داشته باشند و از این مهم جز با آگاهی و اطلاع دقیق و مستدل از مسائل و مشکلات والدین دارای فرزند معمول و بررسی وضعیت روانشناختی والدین مسیر نمی گردد با توجه به اینکه وضعیت روانشناختی والدین به طور مستقیم و غیر مستقیم بر شکل گیری رفتار کودکان و مناسبات اجتماعی خویش تاثیر اساسی دارد بسیار حایز اهمیت خواهد بود که بدانیم که والدین این کودکان دارای چه ویژگی‌های شخصیتی بوده و چه تفاوتهایی با یکدیگر دارند تا از این رهگذر داده های دقیق تری جهت استفاده از روش های مشاوره و توانبخشی و درمان فراهم آورده و زمینه‌های لازم جهت اقدامات خاص و اساسی در ابعاد مشاوره، انجمن اولیاء و مربیان، کودکان استثنایی،آموزش خانواده و …. فراهم گردد.

نتایج این پژوهش می‌تواند برای والدین، مربیان و….که مسئول تعلیم و تربیت کودکان هستند الهام بخش باشد یا به احساسات و نیازهای کودکان توجه نموده و در زمینه ی کمک به عزت نفس و سلامت روانی و همچنین بهزیستی روانشناختی و همچنین خود شکوفایی والدین گام بردارد.

علاوه براین نتایجی این نوع تحقیقات می‌تواند راهگشایی باشد برای پژوهشگران و دانشجویان روانشناسی که در این زمینه به تحقیق خواهند پرداخت.

اهداف پژوهش:

هدف کلی پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین عزت نفس و سلامت روانی با بهزیستی روان شناختی والدین کودکان عادی و کودکان مرزی می‌باشد.

اهداف جزئی:

۱- تعیین رابطه بین عزت نفس با بهزیستی روانشناختی در بین والدین کودکان عادی و مرزی.

۲- تعیین رابطه بین سلامت روانی با بهزیستی روانشناختی در بین والدین کودکان عادی و مرزی.

۳- مقایسه بهزیستی روانشناختی در بین والدین کودکان عادی و مرزی.

۴- مقایسه عزت نفس در بین والدین کودکان عادی و مرزی.

۵- مقایسه سلامت روان در بین والدین کودکان عادی و مرزی.

۶- مقایسه بهزیستی روانشناختی با توجه به ویژگی‌های جمعیت شناختی پاسخگویان مانند: جنس، سن، میزان تحصیلات و غیره.

سئوالات تحقیق:

۱-آیا بین عزت نفس و بهزیستی روانشناختی والدین کودکان عادی و مرزی رابطه وجود دارد؟

۲-آیا بین سلامت روانی و بهزیستی روانشناختی والدین کودکان عادی و مرزی رابطه وجود دارد؟

۳- آیا تفاوت معنی داری بین بهزیستی روانشناختی والدین کودکان عادی با مرزی وجود دارد؟

۴- آیا عزت نفس در بین والدین کودکان عادی با مرزی متفاوت است؟

۵- آیا سلامت روان در بین والدین کودکان عادی با مرزی متفاوت است؟

بررسی کلی تعاریف متعدد از حاکمیت شرکتی نشان می‌دهد که مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ جوهره وجودی حاکمیت شرکتی بوده، هدف نهایی آن دستیابی به چهار ویژگی مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌، شفافیت، عدالت (انصاف) و رعایت حقوق ذی نفعان است. درحقیقت، می توان گفت که مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌، شاه بیت هدف های حاکمیت شرکتی است. با ‌پاسخ‌گویی‌ مناسب شرکت‌ها، سه هدف دیگر (شفافیت، عدالت و رعایت حقوق ذی نفعان) حاصل می شود (حساس یگانه، ۱۳۸۵، ص۳۶). در بسیاری از متون علمی مکررا ‌به این نکته اشاره شده است. همچنان که جلالی (۱۳۸۷) نیز در مقاله ی خود ‌به این موضوع اشاره می‌کند: استقرار مناسب سازوکارهای حاکمیت شرکتی، اقدامی اساسی برای استفاده بهینه از منابع، ارتقای ‌پاسخ‌گویی‌، شفافیت، رعایت انصاف و حقوق همه ی ذینفعان شرکت هاست. با توجه به مطالب گفته شده در می یابیم وظیفه ی مهم مدیران شرکت ها رعایت اصول شفافیت، درستکاری و به ویژه پاسخ‌گویی است؛ بدین سبب ارتقا و بهبود سیستم اطلاعاتی شرکت ها در جهت ‌پاسخ‌گویی‌ به کلیه ی ذینفعان از اهداف مهم حاکمیت شرکتی به شمار می رود.

به عقیده ی صاحب نظران ‌پاسخ‌گویی‌ انواع و اشکال متفاوتی دارد و می توان این موضوع را از جنبه‌های گوناگونی بررسی و اعمال نمود. از جمله ی این اشکال می توان به ‌پاسخ‌گویی‌ سیاسی، قانونی، اجرایی، اجتماعی و حرفه ای اشاره کرد. در سیستم حاکمیت شرکتی اغلب شیوه ی ‌پاسخ‌گویی‌، اجتماعی در نظر گرفته می شود. البته دامنه و مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ در بعضی از تعاریف، مسئولیت ‌کمتر و گروه محدودتری از ذینفعان را شامل می شود و در بعضی، مسئولیت وسیع تر و ‌پاسخ‌گویی‌ در قبال همه ی ذینفعان شرکت را دربر می‌گیرد.

۲-۴ اصول حاکمیت شرکتی

اصول حاکیت شرکتی موجود، توسط سازمان همکاری و توسعه اقتصادی اقتصادی OECD)) در سال ۲۰۰۳ بررسی و تدوین شد. این سازمان در سال ۲۰۰۴ نسخه بازبینی شده ی اصول حاکمیت شرکتی را منتشر نمود، که شش حوزه‌ ی اساسی را در بر می‌گیرد. لازم به ذکر است در تدوین این اصول با نهادها، شرکت ها و دولت های مختلف مشاوره شده است. هدف از برقراری این اصول کمک به کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی و سایر کشورها در بهبود و ارزیابی چارچوب قانونی و سازمانی حاکمیت شرکتی و فراهم کردن رهنمودها و پیشنهادهایی برای بورسهای اوراق بهادار، سرمایه گذاران، شرکت‌ها و سایر گروه هاست که نقشی در فرایند توسعه حاکمیت شرکتی مناسب دارند (کاشانی پور و رسائیان، ۱۳۸۸، ص۸۷).

خلاصه ای از اصول حاکمیت شرکتی در ذیل آورده شده است:

• • تامین مبنایی برای اجرای مؤثر اصول حاکمیت شرکتی (اصول حاکمیت شرکتی باید در جهتی اجرا شود که به شفافیت و کارایی بازارها کمک نماید. این اصول باید با قوانین و مقررات سازگار باشد. همچنین مسئولیت‌های قانون‌گذار، مدیران و دستگاه‌های اجرایی مشخص و تفکیک شده باشد).

• • حمایت از حقوق سهام‌داران (خرد و عمده) و کارکردهای اصلی مالکیتی.

• • رفتار یکسان با کلیه ی سهام‌داران (اصول حاکمیت شرکتی باید برخوردی منصفانه و عادلانه نسبت به همه ی سهام‌داران خرد و عمده اعم از داخلی و خارجی داشته باشد).

• • نقش ذینفعان در حاکمیت شرکتی (اصول حاکمیت شرکتی می بایست به کلیه ی حقوق ذینفعان که ‌بر اساس قوانین یا مبانی دیگر برقرار شده است، شرکت توجه نماید).

• • افشا و شفافیت اطلاعات شرکت ها (شرکت‌ها باید اطلاعات موردنیاز ذینفعان را که با مسئولیت‌‌های هیئت مدیره، مدیریت اجرایی، عملکرد شرکت، وضعیت مالی، ساختار مالکیت و مرتبط است؛ به صورت شفاف، متعادل و مهم تر از همه به موقع افشا نمایند. ‌به این دلیل که اطمینان حاصل شود تمام ذینفعان به اطلاعات شفاف دسترسی دارند).

• نقش و مسئولیت‌های هیئت مدیره ( در این بخش به ضرورت مشخص شدن نحوه ‌پاسخ‌گویی‌ هیئت مدیره به شرکت و سهام‌داران و توسعه ی ابزارهای کنترلی مانند کنترل‌های داخلی، حسابرسی داخلی و حسابرسی مستقل اشاره شد). ^[۵]

۲-۵ نظام های حاکمیت شرکتی

صاحب‌نظران طبقه بندی های متفاوتی از نظام های حاکمیت شرکتی را بر اساس روابط میان مدیریت و مالکان شرکت ها و البته درجه ی کنترل شرکت توسط هرکدام از آن ها ارائه نموده اند. هرکدام از طبقه بندی های نظام حاکمیت شرکتی جنبه‌های خاصی از موضوع حاکمیت شرکتی را به عنوان معیار طبقه بندی در نظر گرفتند. از متداول‌ترین و بهترین نوع طبقه بندی ها، طبقه‌بندی نظام حاکمیت شرکتی به نظام های درون‌سازمانی و برون‌سازمانی است. اغلب نظام های حاکمیت شرکتی، میان این دو گروه قرار می‌گیرند. البته این نکته نیز حائز اهمیت است که در تعیین نوع نظام حاکمیت شرکتی در هر کشور، تناسب آن را با عوامل داخلی وخارجی مرتبط با آن کشور، در نظر خواهند گرفت.

۲-۵-۱ نظام های درون سازمانی

حاکمیت شرکتی درون سازمانی، نظامی است که در آن شرکت های فهرست بندی شده یک کشور تحت مالکیت و کنترل تعداد کمی سهام‌داران اصلی هستند. این سهام‌داران ممکن است که اعضای خانواده مؤسس(بنیان‌گذار) یا گروه کوچکی از سهام‌داران مانند بانک های اعتبار دهنده، شرکت های دیگر یا دولت باشند. به نظام های درون سازمانی به دلیل روابط نزدیک رایج میان شرکت ها و سهام‌داران عمده آن ها، نظام های رابطه ای نیز گفته می شود.(کاشانی پور و رسائیان، ۱۳۸۸، ص۷۷). البته روابط نزدیک میان شرکت ها و سهام‌داران از معایب و مزایای این نظام به شمار می رود. از معایب است، به دلیل این که تفکیک مدیران از سهام‌داران تا حدودی دشوار می‌باشد و معاملات شفافیت لازم را ندارد. همچنین، از مزایای نظام درون سازمانی حاکمیت شرکتی به شمار می رود؛ چون موجب کاهش هزینه های نمایندگی خواهد شد.

۲-۵-۲ نظام های برون سازمانی

برخلاف نظام حاکمیت شرکتی درون سازمانی که مالکیت و مدیریت در دست تعداد کمی از افراد قرار داشت، در نظام برون سازمانی مالکیت متعلق به تعداد زیادی سهامدار می‌باشد. همچنین مدیریت از مالکیت تفکیک شده است. اگرچه در نظام های برون‌سازمانی حاکمیت شرکتی، هدایت و کنترل شرکت‌ها بر عهده ی مدیران می‌باشند، اما سهام‌داران نیز به صورت غیرمستقیم بر فعالیت های مدیران و عملیات شرکت کنترل و نظارت دارند. اما در این نظام دامنه ی نظارت و کنترل سهام‌داران نسبت به کنترلی که در نظام های درون سازمانی داشتند، محدودتر می‌باشد. لازم به ذکر است که در نظام های برون سازمانی حاکمیت شرکتی، اهداف شرکت ها در جهت تامین منافع سهام‌داران خواهد بود.

۲-۶ نظریه های مطرح در زمینه ی حاکمیت شرکتی

در قرن اخیر بسیاری از صاحب نظران حسابداری در زمینه ی حاکمیت شرکتی دیدگاه ها و نظریه های گوناگونی مطرح کردند. در این جا ما از میان نظریه های مختلف راجع به موضوع حاکمیت شرکتی به سه نظریه ی نمایندگی، معاملات و ذینفعان اشاره می‌کنیم. هریک از این نظریه ها بر جنبه هایی از موضوع حاکمیت شرکتی تأکید می‌کنند. تفاوت این نظریات ناشی از تفاوت در نوع نگاهی است که به موضوع حاکمیت حاکمیت شرکتی شده است. برخی از نظریه های مطرح در زمینه ی حاکمیت شرکتی عبارتند از: نظریه ی نمایندگی، نظریه ی ذینفعان، نظریه ی انتخاب استراتژیک، نظریه ی قانون گرایی، نظریه ی وابستگی منافع و نظریه ی هزینه ی معاملات.

۲-۶-۱ نظریه ی نمایندگی

۳- تأکید افراطی بر جنسیت کودک.

۴- قرار دادن قوانین خشک و دست و پا گیر در منزل.

۵- عدم آشنایی والدین با مفهوم واقعی خلاقیت.

۶- انتقاد مکرر از رفتارهای کودکان.

۷- بیهوده شمردن تخیلات کودکان.

۸- عدم شناسایی علایق درونی کودک.

۹- عدم وجود حس شوخ طبعی در محیط منزل.

۱۰- تحمیل نقش بزرگسالان به کودک.

۱۱- مخالفت والدین با بعضی بازی ها به علت کثیف شدن لباس ها.

۱۲- محیط سرد خانواده.

۱۳- تبعیض در خانواده.

۱۴- اجبار به هم نوایی.

۱۵- پاداش.

۱۶- قانع بار آمدن کودک.

۱۷- تأکید بسیاری به نمره امتحانی.

۱۸- ترس از شکست(رضایی،۱۳۸۷).

۲-۱-۱۲-۵- باورهای منفی

۱- این باور که برای هر مشکلی فقط یک راه حل درست و منطقی وجود دارد.

۲- این باور که من قدرت خلاقیت ندارم.

۳- این باور که فقط بعضی از افراد قدرت خلاقیت دارند.

۴- این باور که من نمی توانم در برابر مشکلاتم کاری انجام دهم.

۵- این باور که خلاق بودن یعنی بچه گانه عمل کردن.

۶- بزرگ کردن مشکل و این باور که مشکلات بزرگتر از توان ماست(نوری،۱۳۸۹).

۲-۱-۱۲-۶- راه کارها و پیشنهادهایی برای خلاقیت کودکان و نو جوانان:

۱- والدین به کودکان احترام بگذارند و به توانمندی های آنان آگاه باشند.

۲- به آن ها آزادی عمل دهند زیرا ابتکار و خلاقیت کودک غالبا در زمان‌های شکوفا می شود که از آزادی عمل برخوردار باشند.

۳- والدین باید به کودکان اجازه دهند به طور خودجوش وخلاقانه به کارهای مورد علاقه خویش بپردازند و با ملایمت و احتیاط فعالیت آنان را هدایت کنند.

۴- والدین باید خود به عنوان الگوی خلاق برای فرزندان باشند، زیرا اگر کودکان الگوی خلاق داشته باشند خلاقانه تر عمل می‌کنند.

۵- والدین باید نظارت و مراقبت خود را نسبت به فرزندان کاهش دهند.

۶- والدین باید فرزند خود را آن گونه که هستند تربیت و آماده کنند نه آن گونه که می خواهند.

۷- والدین باید به فرزندان بیاموزند که برای حل مسئله تنها به یک راه فکر نکنند و به دنبال راه های جدید تر و متنوع تر باشند.

۸- اگر والدین به خواهند ‌در مورد پیشرفت فرزندان سوال کنند باید سوالاتی را بپرسند که با چرا و چگونه آغاز می شود.

۹- والدین به تفاوت های فردی فرزندان توجه کنند.

۱۰- از تحمیل یک الگوی خاص بپرهیزند.

۱۱- والدین کودکان را به بازی با گل تشویق کنند زیرا گل وسیله سه بعدی است هنگام کار با این وسیله کودک آزادی خلاقانه ای را نسبت به وسایل دو بعدی دیگری نظیر نقاشی و طراحی به دست می آورد(رضایی،۱۳۸۷).

۲-۱-۱۳-مهارت تفکر نقادانه

۲-۱-۱۳-۱- تعریف تفکر نقادانه:

تفکر نقادانه، تفکری است که در جستجوی شواهد، دلایل و مدارک برای یک قضاوت و نتیجه گیری است ویا برای دست یابی به چنین قضاوت و نتیجه گیری خواستار دلیل، شواهد و مدارکی است. در تعریف دیگری مهارت تفکر نقادانه را ‌به این صورت مطرح کرده‌اند: فرایند ی که به بررسی صحت،دقت و ارزش اطلاعات و دانسته ها می پردازد.منظور از نقد کردن، سنجیدن، ارزیابی، مطالعه و بررسی کردن است. و عبارت است از یک فرایند شناختی، فعال، هد فمند و سازمان یافته است که شخص با بهره گرفتن از آن به بررسی افکار و عقاید خود و دیگران ویا مو قعیت های خاص می پردازد و با ارزیابی و تفسیر ماهرانه خود به درک و فهم روشن تر و بهتری دست می‌یابد. تفکر نقادانه، توانایی تحصیل اطلاعات و تجارب است. آ موزش این مهارت نوجوان را قادر می‌سازد تا در برخورد با ارزش ها، فشار گروه همسالان و رسانه های جمعی مقاومت نماید واز آسیب های ناشی از این موارد در امان بماند(نوری،۱۳۸۹).

۲-۱-۱۳-۲- اصول تفکر نقادانه:

۱- به آنچه گفته می شود، یا آنچه از شما خواسته می شود خوب توجه کنید.

۲- آنچه برای شما مشخص نیست سئوال بپرسید.

۳- به جز آنچه که می شنوید و به شما گفته می شود ، به جنبه ‌ی دیگر آن موضوع فکر کنید.

۴- همه آن چیزی که به شما گفته می شود، یا خودتان به آن نتیجه رسیده اید ارزیابی کنید.

۵- والدین فضای نقادی را هم برای خود و هم برای فرزندان ایجاد کنند(رضایی،۱۳۸۷).

۲-۱-۱۳-۳- فواید کاربرد تفکر نقادانه:

۱- به فرد کمک می‌کند که از میان اطلاعات و پیشنهادات مختلفی که به وی می شود پیشنهادهای سالم را انتخاب کند.

۲- به فرد کمک می‌کند تا واقعیت ها را بیابد تا خود را محدود به حدس و گمان نکند.

۳- به او قدرت می‌دهد تا اعمال و رفتارهایش را پیش‌بینی کند.

۴- مهارت تفکر نقاد به فرد یاری می رساند تا اطلاعات اساسی را به یک تصمیم گیری صحیح را جمع‌ آوری کند.

۵- از اعتیاد، خود کشی، فرار از منزل، خشونت و بی توجهی به قانون و آسیب های روانی اجتماعی جلو گیری می کندهمان منبع).

۲-۱-۱۳-۴- راه کارهای پرورش تفکر نقادانه

۱- نسبت به امور و پدیده‌های اطرافمان، حساسیت و دقت بیشتری داشته باشیم.

۲- دیده ها، شنیده ها و مطالعه خود را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم و به سادگی آن ها را نپذیریم و رد نکنیم.

۳- در باره هر موضوعی با سوالات مناسب و مرتبط اطلاعات بیشتری به دست آوریم.

۴- مسایل معمولا راه حل های متفاوتی دارند، تحمیل راه حل های خود یا تحمل راه حل های دیگران را به عنوان یک راه حل منطقی به نظر نمی آید.

۵- در باره مسایل پیشامده فکر کنیم و دچار احساسات و هیجان های شدید و کاذب نشویم واز قضاوت عجولانه، تعصب و خود رایی در باره موضوعات مورد بحث اکیداً بپرهیزیم.

۶- قبل از پاسخ گویی به مسایل فکر کرده سپس تصمیم گیری و عمل نماییم.

۷- از عقاید و نظرات خود دفاع معقولانه و منطقی کرده و زود تسلیم نشویم.

۸- به دیگران اجازه بحث و اظهار نظر درباره ی موضوعات مختلف را بدهیم.

۹- برای رشد تفکر نقادانه و در کودکان نوجوانان مطالعه ‌‌زندگی‌نامه افراد نقاد مفید و مؤثر می‌باشد.

۱۰ در جلسات بحث و تبادل افکار از برچسب زدن، دستور دادن، سرزنش و نصیحت و قضاوت و مسخره کردن دیگران اکیدا پرهیز نماییم.

۱۱- در مقابل سوالی که از ما می‌کنند پاسخ از قبل تعیین شده‌ای نداشته باشیم، تا بهتر بتوانیم به نقد و بررسی، تجزیه و تحلیل موضوع بپردازیم.

۱۲- ایجاد فضای آزاد و پرسشگرانه در مدرسه و منزل برای دانش آموزان و پرهیز از هر گونه خشونت، سرکوب و تهدید آنان(رضایی،۱۳۸۷).

۲-۱-۱۳-۵- تفکر نقادانه چه چیزی نیست؟

تفکر نقادانه بی احترامی وبی توجهی به بزرگسالان نیست.

لازمه‌ی تفکر نقادانه آن است که فرد بپرسد، اطلاعات جمع‌ آوری کند، به ارزیابی مطالعه وتفکر بپردازد. ونیز می توان از مشورت وراهنمایی بزرگسالان هم استفاده کرد.در صورت عدم تطابق افکار ما با دیگران به جای درگیرشدن بهتر است دید خود را نسبت به موضوع بیان کرد وگاهی انسان ها یک موضوع را از زاویه های مختلفی نگاه می‌کنند.

تفکر نقادانه بدبینی وبی اعتمادی به دیگران نیست.

• آزمون هاسمن:

در صورتی که چیدمان داده ها تابلویی (پانل) باشد. برای آنکه بتوانیم بین مدل‌های اثرات ثابت و اثرات تصادفی از نظر قدرت توضیح دهندگی متغیر وابسته مقایسه ای انجام دهیم، از آزمونی به نام آزمون هاسمن استفاده می‌کنیم. از آنجا که برای انجام مقایسه بین این دو مدل باید وجود همبستگی بین اثرات تصادفی و رگرسیون ها را مورد آزمون قرار دهیم، اگر چنین ارتباطی وجود داشته باشد، مدل اثر تصادفی و اگر این ارتباط وجود نداشته باشد مدل اثر ثابت کاربرد خواهد داشت. لذا در آزمون هاسمن فرضیه صفر این است که هیچ همبستگی میان اثرات تصادفی و رگرسیون ها وجود ندارد. تحت این فرضیه، تخمین زن هایOLS وGLS هر دو سازگار هستند ولی تخمین زن OLS ناکاراست. در شرایطی که تحت فرضیه مقابل، تخمین زن OLS کارا و سازگار ولی تخمین زن GLS ناسازگار است. آزمون هاسمن برای تعین نوع مدل مورد استفاده در داده های ترکیبی کاربرد دارد (ابریشمی، ۱۳۸۹). از آزمون هاسمن با قاعده تصمیم گیری آماری زیر استفاده می شود:

مدل اثرات تصادفی<=>بین اثرات فردی و متغیر های توضیحی همبستگی وجود ندارد : H0

مدل اثرات ثابت<=>بین اثرات فردی و متغیر های توضیحی همبستگی وجود دارد: H1

• ضریب تعیین ^[۳۵]

ضریب تعیین معیاری برای نیکویی برازش معادله رگرسیون است. هرچه قدر مقدار آن بیشتر باشد، خطاها کمتر و مدل رگرسیون قابل اعتماد تر است. ضریب تعیین مهمترین معیاری است که با آن می توان رابطه بین دو متغیر را توضیح داد. ضریب تعیین را با نمایش می‌دهند. ضریب تعیین به طور کلی نسبت تغییرات متغیر وابسته را که به وسیله متغیر های مستقل قابل توضیح است، را می سنجد (ابریشمی، ۱۳۸۹).

• ضریب تعیین تعدیل شده

ضریب تعیین تعدیل شده ضریب اصلاح شده ضریب تعیین است. به عبارتی هرچه متغیرهای مستقل زیادتر شود ضریب تعیین را افزایش می‌دهد و این موجب فریب ما می شود که خیال کنیم متغیرهای مستقل دارند خوب عمل می‌کنند بلکه نقش آن ها در اختیار گذاردن یک تابع رگرسیونی بسیار طولانی و بی فایده است. ضریب همبستگی این افزایش ضریب تعیین را تعدیل می‌کند.

از آنجا که در این پژوهش از رگرسیون چند متغیره استفاده شده است و تعداد متغیر مستقل بیشتری به کار رفته است این موضوع باعث کاهش درجه آزادی (n-k) خواهد شد که برای رفع این مشکل از ضریب تعیین تعدیل شده^[۳۶] استفاده می شود (ابریشمی، ۱۳۸۹).

• آزمون دوربین- واتسون^[۳۷]

ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻬﻢ ‌در مورد اﺳﺘﻘﻼل اﺟﺰای ﺧﻄﺎ در ﻣـﺪل ﺑـﺮازش ﺷـﺪه اﺳﺖ. ﺑﺮای آزﻣﻮن اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻧﻴـﺰ از آﻣـﺎره دورﺑـﻴﻦ ـ واﺗـﺴﻮن اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲﺷـﻮد. اﮔـﺮ اﻳـﻦ آﻣـﺎره ﺑـﻴﻦ ۴- du و du ﻳـﺎ (du < DW < 4-du) قرار گیرد، ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺻﺤﻪ ﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ اﺟﺰای ﺧﻄﺎ در اﻳﻦ ﻣﺪل دارای ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲﻣﻌﻨاداری با یکدیگرند و رفتاری مستقل از هم دارند (جان و همکاران، ۱۹۹۸). به طور کلی اگر مقدار آماره دوربین واتسون بین دو عدد ۵/۱ و ۵/۲ باشد می توان ادعا کرد شواهدی مبنی بر وجود عدم همبستگی مرتبه اول وجود ندارد (افلاطونی، ۱۳۹۲).

عدم وجود خودهمبستگی P=0 : H0

وجود خود همبستگی P≠۰:H1

• آزمون وایت(ناهمسانی واریانس)

یکی از موضوعات مهمی که در اقتصاد سنجی به آن برخورد می‌کنیم موضوع واریانس ناهمسانی است.

واریانس ناهمسانی ‌به این معنا است که در تخمین مدل رگرسیون مقادیر جملات خطا دارای واریانسهای نابرابر هستند. در واقع ما در تخمین رگرسیون که با بهره گرفتن از روش حداقل مربعات معمولی انجام می‌شود ابتدا فرض می‌کنیم که تمامی جملات خطا دارای ‍‍واریانسهای برابر هستند و بعد از آن که مدل را تخمین زدیم سپس با بهره گرفتن از یک سری روش‌ها و تکنیک‌ها به بررسی این فرض می‌پردازیم و این که آیا واقعاً در مدل ما واریانس همسانی وجود ندارد؟ ولی ‌در مورد کارهای عملی اقتصاد سنجی همواره دو مسئله برای محقق پیش می‌آید ۱) با توجه به آن که مقادیر جملات خطا در جامعه اصلی قابل مشاهده نمی‌باشد چگونه می‌توان به وجود واریانس ناهمسانی در مدل پی برد؟ ۲) در عمل بسیار غیر محتمل است که دقیقاً تمامی واریانس‌های جملات خطا بایکدیگر برابر باشند و معمولاً واریانس‌ها مقداری با یکدیگر تفاوت دارند. ‌بنابرین‏ سوال طبیعی که اینجا مطرح می‌شود این است که آیا معیار آماری وجود دارد که میزان نابرابری واریانس‌ها را اندازه گیری کند تا با استفاده ار آن بتوانیم بگوییم که اگر میزان نابرابری واریانس‌ها از مقداری بیشتر باشد مدل ما مشکل واریانس ناهمسانی دارد. برای ‌پاسخ‌گویی‌ به سوال فوق باید گفت که اقتصاددانان از روش‌های گوناگونی استفاده می‌کنند که می‌توان برای مثال آزمون بروش پاگان و آزمون وایت و آزمون پارک را نام برد (ابریشمی، ۱۳۸۹). معروف ترین و عمومی ترین روشی که برای آزمون همسانی به کار می‌رود، آزمون وایت (۱۹۸۰) است. این آزمون از آن جهت مفید تر است که فرض های کمتری را ‌در مورد شکل احتمالی ناهمسانی در نظر می‌گیرد. با بهره گرفتن از رگرسیون کمکی، این آزمون می‌تواند با دو رویکرد متفاوت انجام شود: الف) آزمون F و ب) آزمون ضرایب لاگرانژ (LM).

آزمون ضرایب لاگرانژ با محاسبه از رگرسیون کمکی و ضرب آن در تعداد مشاهدات(T) حاصل می‌شود:

m تعداد برآوردگر ها (بدون جمله ثابت) در رگرسیون کمکی است. در آزمون ضرایب لاگرانژ، اگر آماره حاصله بیشتر از ارزش بحرانی در جداول آماری مربوطه باشد، فرضیه مبنی بر همسانی واریانس رد می‌شود. به عبارت دیگر ناهمسانی واریانس وجود دارد که می بایستی مشکل مذکور رفع گردد. اگر علت ناهمسانی مشخص شود، می توان از یک برآورد جایگزین استفاده کرد که ناهمسانی مذکور را در فرایند پردازش لحاظ نماید. روش معمول، استفاده از روش برآورد حداقل مربعات تعمیم یافته (GLS) است ( افلاطونی، ۱۳۹۲).

• آزمون عدم هم خطی:

هم‌خطی در اصل به معنای وجود ارتباط خطی کامل یا دقیق بین همه یا بعضی از متغیرهای توضیحی مدل رگرسیون می‌‌باشد. برای رگرسیون k متغیره با متغیرهای توضیحی X1,…,Xk (که در تمام مشاهدات برای جزء عرض از مبدأ ۱=x1 منظور می‌‌شود.)

وقتی هم‌خطی حاد است، آماره های مربوط به متغیرهای توضیحی رگرسیون به تنهایی قابل اعتماد نیستند و در این حالت اگر به رگرسیون های گوناگونی مرتبط باشد، آماره F بسیار بالا خواهد بود.

هرگاه F معنی‌دار ولی ضرایب متغیرهای ۲X و ۳X بی معنی باشند، دو متغیر در حد بالایی دچار هم‌خطی می‌باشند (ابریشمی، ۱۳۸۹). بررسی شدت هم خطی به دو روش: الف) آزمون ضریب همبستگی پیرسون و ب)معیار عامل تورم واریانس انجام می شود که در این تحقیق از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. ضریب همبستگی عددی بین ۱+ و ۱- می یاشد اگر ضریب همبستگی به دست آمده ۱+ باشد همبستگی از نوع کامل و مستقیم(مثبت) و اگر ضریب همبستگی برابر۱- باشد همبستگی از نوع کامل و معکوس(منفی) می‌باشد (افلاطونی، ۱۳۹۲).

• آزمون F:

برای تعیین معنادار بود الگوی رگرسیون از آماره F استفاده می شود و نسبت به توزیع که تنها معنی‌دار بودن ضریب خط رگرسیون را تست می‌کند کلی‌‌تر است و معمولاً در مدل‌های چند متغیره کاربرد دارد.