“عمل سوار شدن به هر گونه کشتی با هدف انجام دزدی یا هر گونه جرم دیگر و با هدف و یا احتمال به کار بردن زور برای پیشبرد این عمل “

با این تعریف می‌توان اینگونه برداشت کرد که شرکت‌های بیمه از بابت افزایش شمار این دزدی‌ها نگرانی به خود راه نمی‌دهند، چرا که از آن ها می‌توان به عنوان ابزاری برای توجیه ساختار نرخ بیمه و درآمدهای بیمه‌ای ویژه آن ها در مناطق تحت تسلط دزدان استفاده کرد. دیگر سازمان‌ها همچون اتاق‌های محلی بازرگانی و مراجع اداره‌کننده بنادر کشورها، تعریف بسیار محدودتری از دزدی دریایی دارند تا ‌به این ترتیب، شمار دزدها را در حداقل ممکن ارائه دهند. هدف آنان از این رویکرد نشان دادن سلامت و امنیت بنادرشان برای متقاعد ساختن مشتریان به استفاده از تسهیلات و امکانات بنادر است. (حسینی،۱۳۸۸: ۲۵).

۱-۳-۵- تعریف دزدی دریایی از دیدگاه کنوانسیون ملل متحد ‌در مورد حقوق دریاها و کنوانسیون ژنو ‌در مورد دریاهای آزاد مصوب ۱۹۵۸٫

در سال ۱۹۵۸ حقوق عرفی موجود درباره دزدی دریایی بر اساس «کنوانسیون ژنو ‌در مورد دریاهای آزاد» به حقوق مدون تبدیل شد. پس از آن نیز در سال ۱۹۸۲ «کنوانسیون ملل متحد ‌در مورد حقوق دریاها» به تصویب رسید. این کنوانسیون در سال ۱۹۹۴ با تصویب شصتمین کشور امضاکننده اجرایی شد. بر اساس ماده ۱۰۱ این کوانسیون مانند ماده ۱۵ کنوانسیون ژنو، دزدی دریایی این‌گونه تعریف شده است : راهزنی از هر یک از اعمال زیر تشکیل می‌گردد :

–هر گونه عمل خشونت‌آمیز یا بازداشت غیرقانونی،‌ یا هر عمل خسارت‌بار که به وسیله خدمه یا مسافران یک کشتی یا هواپیمای خصوصی برای اهداف شخصی در موارد زیر ارتکاب یافته است :

– در دریای آزاد علیه کشتی یا هواپیمای دیگر، یا علیه اشخاص یا اموال واقع در این کشتی یا هواپیما.

– علیه یک کشتی، هواپیما، اشخاص یا اموال در محلی خارج از صلاحیت هر کشور.

– هر نوع مشارکت داوطلبانه در عملیات یک کشتی یا یک هواپیما با علم به حقایقی که آن را یک کشتی یا هواپیمای راهزن می‌نامند

– هر عمل ‌تحریک کننده یا عمل عمدی که اعمال مذکور در بندهای (الف) و (ب) را تسهیل کنند.» (پور نوری ، حبیبی،۱۳۸۶ : ۸۹ )

تعریف اخیر ارائه‌دهنده یک مبنای معاهده‌ای از جرم دزدی دریایی است که البته دربرگیرنده تعریف عرفی این جرم نیز می‌شود. ^[۲۲]

بنابر تعریف فوق

1. 1. اقدام به هر گونه خشونت خواه به قصد تصاحب اموال و خواه به قصد اخذ باج یا شکنجه و آزار یا سلب آزادی مسافران و خدمه مشمول تعریف دزدی دریایی است.

1. 1. محدوده جغرافیایی محل وقوع دزدی دریایی، دریای آزاد یا مناطق خارج از صلاحیت دولت‌هاست .

1. 1. تعریف دزدی دریایی بر اقدامات صورت گرفته توسط هواپیماهای خصوصی یا علیه این هواپیما در صورت انطباق شرایط فوق صدق می‌کند .

1. 1. عمل دزدی دریایی توسط خدمه کشتی‌ها یا هواپیماهای خصوصی و علیه هواپیماها یا کشتی‌های خصوصی صورت می‌پذیرد. ‌بنابرین‏ اقدام به دزدی دریایی توسط کشتی‌ها و هواپیماهای دولتی، علیه آن ها از تعریف دزدی دریایی خارج است .

1. صرف شورش خدمه این کشتی‌ها یا هواپیما و کنترل آنان بر کشتی یا هواپیما مصداق دزدی دریایی نبوده بلکه لازم است یا اقدام به کنترل به قصد ارتکاب اعمال مادی دزدی دریایی باشد یا در عمل چنین اقداماتی صورت پذیرد .

اما خلا حقوقی تعاریف فوق عدم تعیین تکلیف ‌در مورد اقدامات مصداق دزدی دریایی در آب‌های تحت صلاحیت دولت‌هاست. در راستای رفع این ابهام کمیته ایمنی سازمان بین‌المللی دریایی در قطعنامه (۲۲)۹۹۲ که راهنمای تحقیقات کیفری در خصوص جرایم دزدی دریایی و سرقت مسلحانه علیه کشتی‌هاست. سرقت مسلحانه کشتی‌ را چنین تعریف ‌کرده‌است :

“اقدام غیرقانونی خشونت‌بار یا توقیف یا غارت یا تهدید به غارت یا توقیف کشتی‌ها علیه اشخاص یا اموال روی آن ها با اهداف شخصی در درون قلمرو کشوری که دارای صلاحیت بر این جرایم است.”

بنا بر تعریف فوق توقیف یا غارت کشتی‌ها در پرتو ارتکاب اعمال خشونت‌آمیز واقع می‌شوند و تهدید به ارتکاب این اعمال نیز مصداق سرقت مسلحانه کشتی‌ها می‌باشد مهمترین تفاوت این جرم با دزدی دریایی در محل ارتکاب آن است که شامل بنادر و آب‌های سرزمینی و حتی آب‌های داخلی کشورها می‌گردد .

در ماده ۲ موافقت‌نامه منطقه‌ای مبارزه با دزدی دریایی و راهزنی مسلحانه علیه کشتی‌ها در آسیا که در سال ۲۰۰۵ به امضای کشورهای بنگلادش، برونئی، دارالسلام، کامبوج، چین، هند، اندونزی، ژاپن، کره، لائوس، مالزی، میانمار، فیلیپین، سنگاپور، سریلانکا، تایلند و ویتنام رسید، سرقت مسلحانه کشتی‌ها به معنی هر اقدام غیرقانونی و خشونت‌بار یا بازداشت یا غارت کشتی‌ها، اشخاص یا اموال موجود در آن ها در درون قلمرو صلاحیت کشورهای مقصد یا مشارکت داوطلبانه و آگاهانه در چنین اعمالی و یا تشویق یا تسهیل عامدانه این اقدامات ذکر شده است. ^[۲۳]

۱-۴-تحلیل مواد قانونی کنوانسیون ۱۹۸۲ حقوق دریاها در رابطه با مقوله دزدی دریایی

احکامی که در قالب کنوانسیون حقوق دریاها ۱۹۸۲ در رابطه با دزدی دریایی شکل گرفته‏اند نمی‏تواند امروزه جوابگوی مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد، باشد. برای یک مجادله همه جانبه یک استراتژی مؤثر و متناسب با نوع تهدید بایستی صورت پذیرد. در این رابطه احکام حقوقی موجود بین ‏المللی بایستی مورد تجدیدنظر قرار گیرد.در حال حاضر مد نظر قرار دادن شرایط امروز جامعه جهانی تبدیل به یک امر بدیهی شده ‌بنابرین‏ با این توصیفات تغییراتی که در رابطه با احکام موجود در کنوانسیون حقوق دریاهای ۱۹۸۲ در رابطه با دزدی دریایی وجود دارد می‏تواند بدین شکل درآید.

بر طبق موضوع نبرد بر سر مهار و قدرت در رویکرد راهبردی ، در برخی ازدواجها نشانه های بیمارگون یک همسر (مثلا، حمله اضطرابی، هراس و افسردگی) آنچه که میان همسران رخ می‌دهد را اداره می‌کند: کجا بروند، با هم چه کاری بکنند، آیا شوهر می‌تواند برای مدت کوتاه از اوج جانبداری نکندو…به طور متعارف، این نشانه ها را تجلیات تعارض درون روانی می دانند و لذا آن ها را جنبه‌های غیر ارادی “بیماری” فرد می انگارند، اما راهبردگرایان قویا با تبیین‌های درون روانی مخالف هستند و نشانه های بیماری را رویداد های بین فردی می دانند، ترفند های که بیمار از آن ها برای برخورد با دیگران استفاده می‌کند. به نظر آن ها هدف درمان عبارت است از سوق دادن بیمار به سوی پرورش و گسترش روش های دیگری برای تعریف روتبط و در نتیجه کنار گذاشتن روش های بیمارگون.

۲-۲۳- ویژگی‌های رویکرد راهبردی

حل مشکلات عنوان شده توسط مراجع، در چارچوب خانواده

۲- تکیه بر یک روش نیست بلکه براین است که مواجهه با هر مشکل باید با توسل به فنون مختص آن شرایط خاص صورت گیرد.

۳- تغییر از راه بینش و درک حاصل نمی شود بلکه از طریق اجرای رهنمودهای مراجع حاصل می شود.

۴- مشکل رفتاری تلقی می شود که خود آن رفتار جزیی از یک سلسله اعمال حاکم بر روابط چند انسان است و درمان براین تسلسل تکراری رفتار متمرکز است. نشانه مرضی، عنوان یا تبلور یک سلسله رفتار در یک سازمان اجتماعی می‌باشد.

۵- درمان موفقیت آمیز یعنی حل مشکلات مراجع

۶- درمان کوتاه مدت حدود ۱۰ جلسه می‌باشد

۷- درمانگر مسئول ابداع راهبرد برای حل مشکل بیمار را برعهده دارد.

۸- تعریف مشکل به گونه ای که دست کم دو یا سه نفر را شامل شود برای اینکه امکان بررسی سلسله مراتب و تبانیها وجود داشته باشد.

۹- هدف تسکین شکایات کنونی مراجع می‌باشد.

۱۱- تغییر در شیوه عمل اعضای خانواده باید مقدم بر تغییر احساسات و ادراکات باشد.

۲-۲۴- فنون رویکرد راهبردی

خانواده درمانگران راهبردی بسیار نوع آور هستند. به عقیده آن ها اینکه به افراد بگوییم آنچه انجام می‌دهند، بی فایده است. این موضوع درباره تشویق به تخلیه عاطفی صدق می‌کند(هیلی،۱۹۷۲). اگر خانواده ها بخواهند تغییر کنند، تغییرات در شیوه عمل اعضای خانواده باید مقدم بر تغییر در احساسات و ادراکات جدید آن ها باشد. هر مداخله ای در درمان استراتژیک به طرز فکر ویژه افراد و مشکلات وابسته است. برای ایجاد تغییرات مطلوب، درمان‌های استراتژیک از فنون مورد استفاده در همه روش‌ها خانواده درمانی بهره می گیرند.

بازتعبییر: متضمن استفاده از زبان برای القای یک تغییر شناختی در درون اعضای خانواده و تغییر ادراک از موقعیت است. درباز تعبیر، تفسیر متفاوت از آنچه در گذشته به کار برده می شد نسبت به موقعیت و رفتار خانواده عرضه شود. در این فرایند، به موقعیت معنای جدیدی داده می شود و در پی آن روش های دیگر رفتار کردن کاوش می شود. باز تعبیر موقعیت را تغییر نمی دهد بلکه “تغییر معنا امکان تغییر را به وجود می آورد”( پیرسی و اسپرانکل،۱۹۸۶). برای مثال “افسردگی” به معنای “‌یک‌دندگی” و “لجباز” تعبیر می شود. علاوه بر آن، بازتعبیر به برقراری رابطه حسنه بین درمانگر و خانواده کمک می‌کند و مقاومت را درهم می شکند.

تجربیات شاق: عقیده پشت تجربیات شاق این است که مراجعان از حفظ نشانه های مرضی که پر زحمت است، سریع تر دست بکشند تا آنهایی که ارزشمند است(هی لی،۱۹۸۱). در این روش درمانگر به خانواده یا اعضای خانواده که در صدد حذف یک نشانه مرضی هستند، تکلیف انجام یک تجربه شاق را محول می‌کند. تجربیات شاق رفتارهای خنثی یا سازنده ای هستند که افراد باید انجام دهند قبل از اینکه به آن ها اجازه داده شود در رفتارهایی که در صدد حذف یا اصلاح آن هستند، درگیر شوند. برای مثال قبل از افسرده شدن فرد مجبور شود که تمرین بدنی انجام دهد یا برا ی کسی یا جمعی که از آن ها خوشش نمی آید هدیه ای بخرد یا مهمانی بگیرد. اساسا تجربیات شاق همیشه سالم هستند اما فعالیتی نیست که شخص بخواهد به سمت آن درگیر شود. در نتیجه او ممکن است از نشانه مرضی دست بکشد تا از رفتارهای ناخواسته دیگر خلاص شود.

وانمود کردن: فن وانمود کردن در مقایسه با سایر روش های مورد استفاده در خانواده درمانی استراتژیک ملایم تر و کمتر مواجهه ای است. مدانس مبدع این فن شناخته می شود. این فن فی نفسه کمتر موجب تحریک دفاع و طغیان می شود، اما باز هم در غلبه بر مقاومت خانواده مؤثر هستند. مثلا، درمانگر اظهار می‌دارد که کودک حاوی نشانه( به عنوان مثال، کودکی که گهگاه بستر خود را خیس می‌کند یا در دل های مکرر دارد) ” وانمود کند که در این لحظه یک نشانه دارد و والدین او نیز “وانمود” کنند که دارند به او کمک می نمایند. در نتیجه، درمانگر با تغییر بافت، به ظرافت از درمانجویان می‌خواهد تا (با خاموش و روشن کردن رفتار خود) عملی را فرض می‌کردند غیر ارادی و لذا، غیر قابل مهار است، به شکلی ارادی تحت مهارخود درآورند. مدانس با بهره گرفتن از این مداخله تناقضی دست به اجرای یک بازی تظاهری می زند که قبلا یک نشانه واقعی را تولید ‌کرده‌است. در بسیاری از موارد ، اگر خانواده مشغول وانمود کردن باشد، پس نشانه فعلی نمی تواند حقیقت بیرونی داشته باشد و با اراده می توان از آن دست کشید.

دستورالعمل:

دستورالعمل آموزشی است که درمانگر خانواده به خانواده می‌دهد تا به گونه متفاوتی رفتار کند ” دستورالعمل در درمان استراتژیک مثل تعبیر و تفسیر در روانکاوی است و ابزار اصلی این رویکرد می‌باشد” (مدانس،۱۹۹۱). می توان آنچه را که در درمان صورت می‌گیرد را دستورالعمل تلقی کرد. اگر حین مصاحبه هنگامی که فرد یا خانواده راجع به چیزی صحبت می‌کنند، درمانگر بگوید، ” برایم بیشتر توضیح بده” در واقع دستورالعمل می‌دهد. اگر درمانگر فقط سر خود را تکان دهد و لبخند بزند و با این کار کسی را تشویق به ادامه گفتار کند، این هم دستورالعمل است. اگر یک نفر چیزی بگوید که خوشایند درمانگر نیست، ممکن است درمانگر به او بگوید” دیگر تکرارش نکنید”. این کار مثل این است که بگوید چه بکن. اگر درمانگر روی از شخص برگرداند و اخم کند، با این عمل ضمنا به شخص می‌گوید که نباید چنین چیزی بگوید.

انواع دستورالعمل:

دو طریقه برای دادن دستورالعمل وجود دارد:

معیارهای فوق تقریبا در الگوریتم تمام موتورهای جستجو لحاظ شده است در نتیجه مدیران سایت‌ها تنها با رعایت کردن همین موارد جزئی می‌توانند به راحتی باعث افزایش رتبه سایتشان در بازیابی‌های موتورهای جستجو شوند. علاوه بر این معیارها که در تمام موتورهای جستجو مشترک است عوامل دیگری نظیر عوامل توصیفی، عوامل کیفی و دیگر عوامل نیز در رتبه بندی سایت‌ها دخیل هستند که در ادامه به طور مفصل به آن‌ ها اشاره خواهد شد.

عوامل توصیفی مورد استفاده در الگوریتم موتورهای جستجو

• • ابرداده^[۵۲]: ساده‌ترین تعریفی که در متون از ابرداده ارائه شده “اطلاعاتی درباره منابع اطلاعاتی” است و اصطلاحآ به اطلاعات توصیفی سازماندار برای کمک به شناسایی، توصیف، مکان‌یابی، و مدیریت منابع موجود در شبکه وب اطلاق می‌شود هر رکورد ابر‌داده‌ای شامل عناصر از پیش تعریف شده‌ای است که نمایانگر صفات و ویژگی‌های صفحات وب هستند و به نوبه خود ممکن است یک یا چند ارزش داشته باشد. برخی از این عناصر در ارتباط با محتوای منبع، بعضی در ارتباط با مالکیت معنوی اثر و برخی دیگر با ظاهر فیزیکی منبع در ارتباط هستند (منصورزاده،۱۳۹۲).

برین و پیج، موسسان موتور جستجوی گوگل، با نگاه بد بینانه ای نسبت به ابرداده، بر این باورند که در مقام مقایسه با یک مجموعه کنترل شده (مانند کتابخانه)، هیچ کنترلی بر بر افرادی که توانایی تولید صفحات وب را دارند وجود ندارد. این قابلیت شگفت انگیز وب باعث شده است تا افراد و حتی موسساتی در صدد استفاده نا بجا از این ابزار توصیفی برآیند و به ورود اطلاعات توصیفی اشتباهی که با آن صفحه هیچ ربطی ندارد دست بزنند(برین و پیج، ۱۹۹۸). در نتیجه مدیران سایت‌ها باید توجه داشته باشند که استفاده نابجا از توصیفات ابرداده ای نه تنها به بالا بردن رتبه سایت کمک نمی‌کند، بلکه در بعضی موارد استفاده از کلمات تکراری و توصیفات دروغ باعث می‌شود تا سایت به لیست سیاه موتورهای جستجو معرفی شود.

• • عنوان: این مکان مهم‌ترین و مرتبط‌ترین بخش از صفحه می‌باشد و وجود کلید واژه در این بخش به معنی بیشترین ربط آن صفحه از وب با کلید واژه است..

• • شناسه جایگزین تصاویر^[۵۳]: شناسه‌ جایگزین تصویر در صفحات اچ تی ام ال، کلمه یا عبارتی است که به محتوای تصویر می‌پردازد. تکمیل کردن شناسه جایگزین تصاویر با اینکه کار آسانی است ولی اغلب مدیران سایت‌ها به آن توجه نمی‌کنند، این در حالیست که موتورهای جستجو برای بازیابی تصاویری که شناسه‌ جایگزین آن‌ ها به صورت مرتبط با موضوع عکس پر شده باشد امتیاز ویژه‌ای قائل هستند.

• • عنوان دامنه سایت: از اولین کارهایی که در ارتباط با راه اندازی یک سایت انجام می‌شود انتخاب و ثبت دامنه سایت است و بهتر است عنوان دامنه به گونه‌ای انتخاب شود که هم کوتاه و مختصر باشد و هم شامل یکی از مهم‌ترین کلمات کلیدی سایت مانند زمینه‌ی کاری سایت باشد.

• • عنوان فولدر های سایت(مسیر صفحات و فایل‌ها): علاوه بر عنوان دامنه، عنوان فولدر ها و زیر مجموعه های سایت نیز باید شامل مهم‌ترین کلید واژه های موجود در صفحه وب باشد. انتخاب کلید واژه برای عنوان دامنه و فولدر های زیر مجموعه علاوه بر بالا بردن پیج رنک، به مخاطبان این امکان را می‌دهد تا از طریق جستجو در یوآرال، وب سایت را بازیابی کنند (منصورزاده،۱۳۹۲).

• • متن جایگزین پیوند^[۵۴]: متن جایگزین پیوند، متن‌هایی در صفحات وب است که قابل کلیک می‌باشند و هنگامی که نشانگر موس روی آن‌ ها می‌رود شکل آن به یک دست تغییر پیدا می‌کند. این معیار مهم‌ترین توصیف از صفحاتی است که به آن‌ ها پیوند داده شده است(برین و پیج، ۱۹۹۸). اغلب موتورهای جستجو از جمله گوگل از این توصیف به شکل گسترده‌ای برای تشخیص موضوع صفحات مورد استناد استفاده می‌کنند. بمب‌های گوگلی از نتایج سوء استفاده از این روش برای فریب دادن موتورهای جستجو است (منصورزاده،۱۳۹۲)

• • برچسب

• فونت: اغلب موتورهای جستجو از جمله گوگل در هنگام نمایه سازی، اطلاعات مربوط به نوع قلم و سایز نوشته ها را ذخیره می‌کنند. در نتیجه اگر برای نوشتن کلمات کلیدی از فونت به ولد یا برجسته و پررنگ^[۵۵] یا ایتالیک^[۵۶] استفاده شود، تاثیر مثبتی در رتبه سایت خواهد داشت. از نظر موتور جستجو بدون دلیل کلمه‌ای برجسته یا پررنگ نوشته نمی‌شود، مگر آنکه منظور خاصی مد نظر باشد(برین و پیج، ۱۹۹۸).

دیگر عوامل مؤثر در بهینه سازی رتبه سایت

• • ویژگی‌های طراحی سایت: اغلب طراحان وب سایت به ویژگی‌های زیبایی و گرافیکی سایت‌ها توجه می‌کنند و با عوامل مورد علاقه موتورهای جستجو آشنا نیستند. موتورهای جستجو فقط قادر به خواندن اچ تی ام ال هستند و با منطق کدهای آزاکس^[۵۷] و جاوا اسکریپت^[۵۸] یا ساختار سایت‌های فلش آشنایی ندارند. در نتیجه اینگونه سایت‌ها برای خزنده‌های موتورهای جستجو مشکل ایجاد می‌کنند. با وجود زیبایی‌هایی که این امکانات در اختیار مدیران سایت‌ها قرار می‌دهد، باید استفاده از آن‌ ها به حداقل برسد.

• • سرعت بارگزاری سایت: نیز یکی از دیگر عواملی است که موتورهای جستجو مورد توجه قرار می‌دهند. برای جلو گیری از کند شدن سرعت سایت باید تا حد امکان از تصاویر گرافیکی با حجم بالا چشم پوشی شود.

• • ثبت در دایرکتوری‌ها و لیست‌ها: ثبت کردن لینک وب سایت در دایرکتوری‌ها و لیست‌های موضوعی از دو جنبه برای سایت مفید است: نخست آنکه با ثبت پیوند سایت در چنین سایت‌هایی تعداد استناد به صفحه‌ سایت بالا رفته و باعث افزایش پیج رنک سایت می‌شود. ثانیاًً، ثبت سایت در دایرکتوری‌ها و لیست‌های موضوعی باعث می‌شود تا رویت پذیری سایت افزایش یابد و در نتیجه تعداد بازدیدکنندگان سایت بالا برود.

• • ثبت در موتورهای جستجو: وقتی یک سایت ایجاد می‌شود تا مدت‌ها طول می‌کشد تا وب سایت‌های دیگر به آن استناد کنند، بعضی از وبلاگ‌ها و وب‌سایت‌های کوچک حتی یک بار هم مورد استناد قرار نمی‌گیرند. به همین علت خزنده‌ی موتورهای جستجو قادر به یافتن این وب سایت‌ها نیست و در نتیجه نمایه سازی نمی‌شوند. تمام موتورهای جستجو قسمتی را برای عضویت لینک^[۵۹] سایت‌ها در نظر گرفته اندکه از طریق آن می‌توان وب سایت را به موتورهای جستجو معرفی کرد. لینک‌های معرفی شده در نوبت قرار داده می‌شوند تا توسط خزنده‌ی موتور جستجو مورد بررسی قرار گیرند و سپس نمایه سازی شوند. همچنین وب سایت‌هایی در محیط وب وجود دارند که به صورت رایگان عمل ثبت و معرفی وب سایت به موتور جستجو را انجام می‌دهند. برای مثال سایتhttp://freewebsubmission.com امکان ثبت و معرفی وب سایت‌ها را به صورت رایگان در بیش از بیست موتور جستجو در اختیار مدیران سایت‌ها قرار می‌دهد.

• حذف پیوندهای شکسته: موتورهای جستجو وجود پیوندهای شکسته در یک سایت را به معنی به روز نبودن سایت می‌دانند و برای آن امتیاز منفی در نظر می‌گیرند. مدیران سایت‌ها باید اطمینان داشته باشند که پیوندهای موجود در سایتشان معتبر بوده و هنوز سالم هستند (منصورزاده،۱۳۹۲).

دستگیر و بزاززاده (۱۳۸۲) در تحقیقی با عنوان تأثیر میزان افشا(اجباری) بر هزینه سهام عادی به بررسی تاثیر افزایش افشای اجباری بر هزینه سهام عادی پرداختند. نتایج تحقیق آن­ها نشان داد که افزایش میزان افشای اجباری موجب کاهش هزینه سهام عادی می­ شود. به عبارت دیگر سرمایه گذاران تمایل بیشتری برای سرمایه ­گذاری در شرکت­هایی که دارای میزان افشای بیشتری هستند، دارند.

سیدآبادی (۱۳۸۳) به مطالعه تأثیر اندازه ، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام و نسبت سود قبل از مالیات به فروش خالص بر افشای کامل صورت­های مالی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخت. یافته ­های تحقیق نشان دهنده رابطه مثبت و معنادار میان متغیرهای مستقل و افشای کامل در صورت­های مالی است.

عرب مازار و ارزیتون (۱۳۸۳) در تحقیقی دیگر به بررسی رابطه ویژگی­های ساختار مالی و عملکرد شرکت­ها با سطح افشای اطلاعات در صورت­های مالی شرکت­های پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران پرداخت. در این تحقیق ویژگی­های ساختار مالی شامل اندازه شرکت (مجموع دارایی­ ها)، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام و نسبت بدهی به جمع دارایی­هاست و ویژگی­های عملکردی شرکت­ها به نسبت سود قبل از مالیات به فروش خالص، نسبت سود قبل از مالیات به حقوق صاحبان سهام و مبلغ فروش تعریف شده است. در این تحقیق شاخص­ های افشا در برگیرنده ۲۴۸ مورد است که از میان ۲۱ استاندارد حسابداری ایران استخراج شده است. یافته ­های تحقیق حاکی بر تأیید فرضیه ­های تدوین شده است.

دستگیر و بزاززاده (۱۳۸۵) تأثیر میزان افشا اطلاعات را بر ریسک سیستماتیک مطالعه نمودند. نتایج نشان داد که میزان افشا اطلاعات در صورت­های مالی سالانه از سوی شرکت ها، تاثیری بر ریسک سیستماتیک آن­ها ندارد.

قربانی (۱۳۸۶) در مقاله­ای با عنوان افشا در گزارشگری مالی: نقش معیارهای عملکرد غیرمالی در شرکت­های موجود در بورس اوراق بهادار تهران به نتایجی حاکی از مربوط ­بودن و توانایی معیارهای عملکرد غیرمالی در پیش ­بینی متغیرهای مالی آتی دست یافت. همچنین اینکه معیارهای عملکرد غیرمالی می ­توانند ارزش معیارهای مالی را بواسطه اثرات متقابل این معیارها افزایش دهند و به دلیل افزودن بر مربوط ­بودن اطلاعات مالی، افشای بیشتر این معیارها توصیه می­ شود. و در نهایت اینکه معیارهای عملکرد غیرمالی از درجه قابلیت اتکا و قابلیت مقایسه پایینی برخوردارند و این امر بیشتر به دلیل ماهیت انحصاری و نیز افشای اختیاری این معیارها توسط مدیریت ‌می‌باشد.

سنجری(۱۳۸۷) رابطه بین ویژگی های حسابداری شرکت ها و میزان افشا اطلاعات مالی را در بورس اوراق بهادار تهران بررسی نمودند. نتایج نشان داد که بین اندازه شرکت ها و میزان افشا اختیاری اطلاعات مالی رابطه مثبت معنادار وجود دارد اما بین اهرم مالی، بازده حقوق صاحبان سهام و میزان نقدینگی با میزان افشا اختیاری اطلاعات، رابطه معنی دار مشاهده نگردید.

پژنگ (۱۳۸۸) رابطه بین ویژگی‌های شرکت و میزان افشای اطلاعات مالی و غیرمالی را در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در سال ۱۳۸۶ با بهره گرفتن از تجزیه و تحلیل رگرسیونی مورد بررسی و آزمون قرار داد. به منظور تعیین میزان افشا از شاخصی متشکل از ۴۶ مورد از اقلام افشا تعیین و مبنای محاسبه شاخص قرار گرفت. متغیرهای مستقل که مبنای نه فرضیه تحقیق هستند در قالب سه طبقه از ویژگی‌های شرکت یعنی ساختاری، عملکردی و بازار قرار می‌گیرند. ویژگی‌های ساختاری شامل اندازه شرکت، اهرم مالی، پراکندگی مالکیت و عمر شرکت می‌باشد. ویژگی‌های عملکردی نیز شامل نسبت حاشیه سود، بازده حقوق صاحبان سهام و نسبت جاری تعیین گردید. نوع صنعت و اندازه مؤسسه‌ حسابرسی نیز ویژگی‌های بازار تعریف گردیده‌اند. بررسی فرضیه‌های تحقیق نشان داد که بین اندازه شرکت، بازده حقوق صاحبان سهام و اندازه مؤسسه‌ حسابرسی با میزان افشای اطلاعات رابطه مستقیم و معنادار برقرار است. از طرف دیگر بین عمر شرکت و میزان افشای اطلاعات رابطه منفی و معنادار وجود دارد. سایر متغیرهای مستقل مورد بررسی در این تحقیق با میزان افشای اطلاعات رابطه معنادار نداشتند.

فخاری و فلاح محمدی (۱۳۸۸) به بررسی تأثیر افشای اطلاعات بر نقد شوندگی سهام شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. یافته های تحقیق حاکی از آن است که ارتباط معکوس و معناداری بین افشای اطلاعات و شاخص نقدشوندگی سهام وجود دارد.

نوروش و حسینی (۱۳۸۸)، با بهره گرفتن از اطلاعات ۵۱ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، رابطه بین کیفیت افشا از لحاظ قابلیت اتکا و به موقع بودن و مدیریت سود را بررسی نمودند. نتایج تحقیق نشان داد که بین کیفیت افشای شرکت و مدیریت سود رابطه منفی معنادار وجود دارد.

کاشانی پور و همکاران (۱۳۸۸) رابطه بین افشای اختیاری( مکانیسم کنترل خارجی) و مدیران غیر موظف(مکانیسم کنترل داخلی) را در نمونه ای از ۲۲۳ شرکت مطالعه نمودند. نتایج تحقیق آن­ها نشان داد که هیچ گونه رابطه معناداری بین افشا اختیاری و مدیران غیر موظف وجود ندارد.

اسمعیل زاده مقری و احمد شعربافی (۱۳۸۹)، در مقاله­ای ارتباط سطح افشای اختیاری را با نرخ بازده سهام شرکت­های سرمایه ­گذاری مورد بررسی قرار دادند. بر اساس یافته ­های تحقیق، اگر چه در بیشتر سال­ها ارتباط بین این دو متغیر، مثبت بود ولی نتایج تحقیق نشان داد که به طور کلی رابطه معناداری بین سطح افشای به کار رفته در تهیه صورت­های مالی و بازده سهام در شرکت های سرمایه گذاری وجود ندارد.

حسنی و بشیر حسینی(۱۳۸۹) مطالعه­ ای را تحت عنوان بررسی رابطه بین سطح افشای اطلاعات حسابداری و نوسانات قیمت سهام در شرکت­های بورس اوراق بهادار تهران بین سال های ۸۳ تا ۸۷ انجام دادند. آن­ها نتیجه گرفتند که بین سطح افشای اطلاعات حسابداری و نوسانات قیمت سهام رابطه معناداری وجود دارد.

خدادادی و همکاران (۲۰۱۰) به بررسی اثر ساختار حاکمیت شرکتی بر سطح افشای اطلاعات در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. در این تحقیق حاکمیت شرکتی به درصد مدیران مستقل در هیئت­مدیره، عضویت مدیرعامل در هیئت­مدیره و درصد مالکیت نهادی تعریف شده است. آن­ها ۱۰۶ شرکت را برای سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۵ مورد بررسی قرار دادند. اندازه شرکت و نوع حسابرس (سازمان حسابرسی یا مؤسسات خصوصی حسابرسی) به عنوان متغیرهای کنترلی مورد استفاده قرار گرفت. برای ارزیابی سطح افشای اطلاعات داوطلبانه، آن­ها ۳۳ شاخص را طراحی کردند. یافته ­های تحقیق نشان می­دهد که صرفاً رابطه بین مالکیت نهادی و افشای داو­طلبانه اطلاعات معنادار است. همچنین بین اندازه شرکت و سطح افشا داوطلبانه رابطه مثبت معنادار وجود داشته است اما هیچگونه رابطه معناداری بین سایر متغیرها یافت نشد.

۲-۳-۱-۲- پیشینه داخلی مربوط بودن ارزش اطلاعات حسابداری

۱-۱- مقدمه

دلایل نخستین استفاده از مواد با توجه به گذشته، علایق و انگیزه هر فرد، متفاوت است و یک عامل مشترک سبب شناسی برای افراد وجود ندارد. در خصوص سبب شناسی اعتیاد ، عوامل مختلفی مطرح است که از آن جمله مسائل زیست شناختی، جامعه شناختی و روان شناختی هستند. اما به نظر می‌رسد پاسخ شخص به داروها و موادمخدر به تلفیقی از این عوامل مربوط باشد. از آنجا که اعتیاد برآیند مجموعه ای از اختلالات مراحل رشد، تکوین شخصیت، اختلال روانی و ساختار نامطلوب محیطی است، لاجرم در درمان اعتیاد اصلاح کل این مجموعه باید مورد توجه قرار گیرد(نابدل ، ۱۳۸۶).­­­­

سو­مصرف مواد یکی از مشکلات بزرگ جوامع بشری است، با وجود اینکه تلاش‌های زیادی برای کنترل و از بین بردن آن به عمل آمده است، ولی هنوز این بلای اجتماعی قربانیان زیادی می‌گیرد. کشور ما ایران نیز به دلایل موقعیت­های جغرافیایی، اجتماعی، فرهنگی و مسائل دیگر با این معضل رو به رو است و برای کنترل و مقابله با آن هزینه­ های مادی و انسانی زیادی پرداخته است. سوء مصرف مواد زیان­های قابل توجهی را به جامعه جهانی به لحاظ از دست رفتن بهره وری، انتقال بیماری های عفونی، ایجاد مشکلات خانوادگی و اجتماعی، افزایش جرم و لزوم تشخیص مراقبت های بهداشتی و درمانی تحمیل می‌کند. علل شیوع اعتیاد متعدد بوده و با توجه به ویژگی های جوامع مختلف می‌تواند متفاوت باشد. یکی از عواملی که برای سو­مصرف مواد، در اکثر نظریه های روانشناختی مطرح شده است آسیب پذیری افراد در مقابل مسائل و مشکلات طبیعی و غیر طبیعی زندگی است. سبک زندگی و شیوه های تصمیم گیری افراد به مسائل و مشکلات زندگی حائز اهمیت بسیار است. با توجه به اینکه در پروتکل های درمانی اعتیاد در کشور ما توجه چندانی به مسائل روانشناختی این بیماران نمی شود، بررسی های بیشتر در این خصوص ضروری به نظر می‌رسد.

اعتیاد به مواد یکی از معضلات بهداشتی، روانی و اجتماعی جهان امروز است اعتیاد به داروهای مجاز و غیر مجاز در چند دهه گذشته بسیار فراگیر شده و حاکی از بروز یک مشکل جدی در سلامت جسمی، روانی و اجتماعی است. در ایجاد اعتیاد، عوامل اجتماعی و روان شناختی از یک طرف و عوامل زیست شناختی و داروشناختی از طرف دیگر نقش دارند. عوامل اجتماعی و روان شناختی بیشتر در شروع و عوامل زیست شناختی در ادامه وابستگی مطرح هستند.

سومصرف مواد و وابستگی و اعتیاد به آن اختلالی پیچیده است که با علل و آثار زیستی، روانی ، اجتماعی و معنوی همراه است. در هم پیچیدگی عوامل زیستی، روانی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی این گرفتاری و معضل را به یکی از پیچیده ترین مشکلات فردی، خانوادگی و اجتماعی تبدیل ‌کرده‌است. امروزه اعتیاد یک مشکل سلامتی و بهداشت عمومی در سرتاسر جهان و در تمام کشورها محسوب می شود(باتون و همکاران^[۱]، ۲۰۰۱) به ندرت کشوری در روی کره زمین ‌می‌توان پبدا کرد که با مشکل سومصرف مواد تغییر دهنده خلق و خو و رفتار درگیر نباشد.

آثار و نتایج منفی، زیانبار و مخرب فردی، خانوادگی، اجتماعی، اخلاقی، معنوی و فرهنگی سومصرف، وابستگی و اعتیاد به مواد سبب شده است تا افراد معتاد و خانواده های آنان و مسولان جامعه برای پیشگیری، ترک و جلوگیری از بازگشت اقدام کنند و از افراد متخصص مثل روان پزشکان، روان شناسان، مشاوران و مددکاران اجتماعی یاری بخواهند. در سال های اخیر در کشورهای پیشرفته متخصصان بهداشت روانی و مؤسسات آموزشی و درمانی نظریه ها، مدل ها، روش ها، راهکارها و فنون مختلفی را در پیشگیری و درمان اعتیاد و جلوگیری از بازگشت پس از ترک اعتیاد ابداع، آزمایش و تجربه کرده‌اند . با وجود این، هنوز شیوه درمان قطعی برای آن یافت نشده است. حتی پس از آن که فرد وابسته، مصرف مواد مخدر را برای مدتی طولانی قطع نماید، نیز نمی توتن امیدوار بود که مصرف مواد را از سر نگیرد.

۱-۲- بیان مسئله

تاریخچه پیشگیری از بازگشت اعتیاد به اواسط دهه ۱۹۷۰ بر می­گردد. در طی این سال­ها عده­ای به رواج استراتژی­ های پیشگیری علاقمند شدند(دیپونت^[۲]، ۱۳۸۸). بررسی­ها نشان می­ دهند ۲۰ تا ۹۰ درصد معتادانی که تحت درمان قرار می­ گیرند، دچار بازگشت^[۳] می­شوند. مرور مطالعات گذشته نشان می­دهد، اثربخشی درمان­های نگهدارندۀ دارویی، بدون مداخله­های روانی اجتماعی، به علت اطلاعات دارویی^[۴] پایین و میزان بالای ریزش^[۵] ضعیف ‌می‌باشد(روزن^[۶] و همکاران،۲۰۰۶).

تحقیق بر مراقبه متعالی^[۷]™، مراقبه ذهن آگاهی، مراقبه ویپاسانا^[۸]، یوگا و سایر فنون مراقبه­ای بهبودهای معناداری را در توان بخشی نوجوانان و زندانیان الکلی گزارش کرده ­اند(ویتکیویتز ، مارلات و واکر^[۹]، ۲۰۰۵). کاهش فشار روانی به وسیله مراقبه ممکن است عامل عمده­ای در پیشگیری از بازگشت باشد(هاوکینز^[۱۰] ، ۲۰۰۳). در اوایل سال ۱۹۷۵ مراقبه در کاهش فشار روانی در سیستم عصبی پاراسمپاتیک مفید تشخیص داده شد(بنسُن^[۱۱]، ۱۹۷۵ به نقل از سالوستری^[۱۲]، ۲۰۰۹).

مطالعات جدید بر مراقبه ذهن آگاهی، رویکرد اصلی کابات – زین^[۱۳](۱۹۹۰) را برای درمان سومصرف مواد و نیز افسردگی، اضطراب و درد به کار برده ­اند. مکانیزم شناختی چگونگی انجام این کارها با پیشگیری از بازگشت و نیز فواید طولانی مدت مراقبه ناشناخته باقی مانده است(ویتکیویتز ، مارلات و واکر ، ۲۰۰۵).

عناصر مراقبه ذهن آگاهی شامل وارسی بدنی، یا فن آگاهی از بدن، شامل یکسری از تغییرات عمدی ‌می‌باشد که در آغاز بر کل بدن و سپس بر هر بخشی از بدن در یک شیوه بدون داوری متمرکز می­ شود. فراگیران برای مشاهده هیجانات، شناخت و اتفاق های بیرون در ضمن برگشت آگاهی از تنفس آموزش می­بینند. تمرین­های رسمی ذهن آگاهی نیز شامل مراقبه قدم زنی ‌می‌باشد. از نظر کابات-زین هدف ذهن آگاهی حالتی تغییر یافته از هوشیاری نیست بلکه حالتی از خود مشاهده­گری بدون ارزیابی یا در لحظه بودن است(کابات-زین، ۱۹۹۰).

به عقیده ویتکیویتز و مارلات(۲۰۰۴)، تعدادی عوامل تعیین کننده بازگشت وجود دارد که عبارتنداز: خودکارآمدی؛ یعنی درجه ای که در آن فرد احساس اطمینان و توانایی انجام رفتار معینی را دارد، انتظارات پیامد؛ یعنی این که چگونه فرد اعتیاد را با اشتیاق به عنوان پیش بین بی اثر بازگشت، انگیزش به عنوان عاملی قوی در پیشگیری از بازگشت، مهارت­ های مقابله­ای، حال­های هیجانی نظیر اضطراب و افسردگی؛ و حمایت میان فردی یا اجتماعی در نظر ‌می‌گیرد.

به عقیده ویتکیویتز و مارلات(۲۰۰۴) ، خود- کارآمدی یک پیش بین پیامدها از میان همه نوع رفتارهای اعتیادی نظیر قماربازی، ‌سیگار کشیدن، مصرف مواد ‌می‌باشد. به هر حال سازوکاری که به وسیله آن خود-کارآمدی عمل کند هنوز معین نشده است. سنجش خود-کارآمدی تاکنون دشوار بوده است. به عقیده گوالتنی و همکاران، زمینه ­های پرخطر از کمترین میزان خود-کارآمدی برخوردارند(ویتکیویتز و مارلات ،۲۰۰۴).