گام یازدهم: نمره دهی به بخش ها

در این گام نمره هر یک از بخش های به دست آمده از گام یک تا دهم حساب می شود.

مرحله ۵: شناسایی قابلیت‌های رقابت پذیری شرکت در هر یک از بخش ها

گام دوازدهم: رقابت پذیری شرکت در هر بخش

برای اندازه گیری توان رقابت پذیری شرکت در هر بخش مراحل زیر طی می شود.

۱ـ شناسایی رقبا در هر بخش

۲ـ تعریف فاکتورهای موفقیت ‌بر اساس نظرهای مشتریان. فاکتورهای موفقیت اغلب تحت چهار عناوین زیر طبقه بندی می‌شوند:

* مقتضیات محصول (خدمت) * مقتضیات ترفیع

*مقتضیات قیمت * مقتضیات مکان

۳ـ وزن دادن به فاکتورها ‌بر اساس نظر مشتریان (جمع جبری وزن ها ۱ می‌باشد).

۴ـ امتیازدهی به فاکتورها. ملاک امتیازدهی به صورت زیر می‌باشد:

• • رقابتی بالا (نمره ۷ تا ۱۰)

• • رقابتی (نمره ۴ تا ۶)

• غیررقابتی (نمره ۰ تا ۳)

سپس این امتیازها در وزن فاکتورها ضرب می شود تا قدرت رقابت هر یک از رقبا و شرکت در بخش مذکور مشخص شود.

مرحله ۱: تعریف بازار و چگونگی عملکرد آن

گام ۱: تعریف نقشه بازار و شناسایی تصمیم گیرندگان

مرحله ۲: شناسایی مشتریان و تعاملات آن ها

گام چهارم: چه کسی چه چیزی می خرد؟

گام ۲: خریداران چه کسانی هستند؟

گام ۳: چه چیزی خریداری می شود؟

مرحله سوم: بخش بندی بازار

گام ششم: شکل دهی به بخش ها

گام پنجم: چرا خریداری می شود؟

گام هفتم: چک کردن بخش ها

مرحله چهارم: تعریف جذابیت های هر یک از بخش ها

گام دهم: پارامترهای معیار

گام نهم: وزن دهی به معیار

گام هشتم: شناسایی معیارهای جذابیت

گام یازدهم: نمره دهی به هریک از بخش ها

مرحله پنجم: شناسایی قابلیت های رقابت پذیری شرکت در هر یک از بخش ها

گام دوازدهم: رقابت پذیری شرکت در هر بخش

شکل ۲-۶ فرایند بخش بندی بازار

۲-۷- رویکردی دیگر نسبت به فرایند بخش بندی

این رویکرد که توسط کاتلر و آرمسترانگ ارائه شده است دارای ۳ گام اصلی است و از ۶ مرحله تشکیل شده است که شباهت های زیادی به رویکرد قبلی دارد. سه گام اصلی عبارتند از: ۱- بخش بندی ۲- هدف گذاری ۳- موضع یابی

گام اول: بخش بندی

۱- شناسایی مبانی برای بخش بندی بازار

۲- ارائه تصویری از بخش های حاصل

گام سوم: موضع یابی

۵- تعیین جایگاه محصول برای هر یک از بخش های بازار

۶- ارائه آمیخته بازاریابی برای هر یک از بخش های بازار

گام دوم: هدف گذاری

۳- ارائه معیارهایی برای تعیین میزان جذابیت بخش های بازار

۴- گزینش بخش ( بخش های) مورد نظر

شکل ۲-۷ فرآیندی دیگر برای بخش بندی بازار

منبع: فلیپ کاتلر و گری آرمسترانگ،۱۳۷۹،ص۲۹۴

۲-۸- تقسیم بندی بخش های بازار

از آنجا که هر خریدار خواسته ها و نیازهای منحصر به فردی دارد، از این رو هر خریدار بالقوه به صورت یک بازار جداگانه به حساب می‌آید. ‌بنابرین‏ کمال مطلوب این است که هر فروشنده برای هر خریدار یک برنامه بازاریابی مشخص و جداگانه طرح ریزی نماید. اگر چه دبرخی از شرکت ها کوشیده اند به یکایک خریداران رسیدگی کنند ولی برخی دیگر با تعداد زیادی از خریدار خرده پا روبه رو هستند و نمی توانند بخش های کاملا مجزا برای آن ها در نظر بگیرند. در نتیجه آن ها توجه خود را معطوف طبقه های بزرگتری از خریدار نموده اند، یعنی خریدارانی که از نظر نشان دادن واکنش به هنگام خرید و نیز از نظر محصولات مورد نیاز با یکدیگر متفاوتند. بدین گونه می توان بازار را در سطوح مختلف تقسیم بندی کرد. در شکل ۲-۸ سطوح تقسیم بندی بازار نشان داده شده است.در یک طرف طیف شرکت هایی نشان داده شده است که در آن ها هیچ نوع تقسیم بندی بازار وجود ندارد ( بازاریابی انبوه) و در طرف دیگر طیف شرکت هایی را نشان می‌دهد که بازار خود را به صورت کامل تقسیم بندی کرده‌اند( بازاریابی خرد).

شکل ۲-۸ سطوح تقسیم بندی ( بخش بندی) بازار

بازاریابی خرد

بازاریابی انبوه

بخش بندی بازار

بازاریابی مبتنی بر بخش های ویژه

منبع: فلیپ کاتلر و گری آرمسترانگ،۱۳۷۹

۲-۸-۱ بازاریابی انبوه^[۲۰]

واقعیت این است که شرکت ها همیشه از روش مبتنی بر تقسیم بازار مورد هدف عمل نکرده اند. در واقع در بیشتر سده بیستم ، شرکت هایی که محصولات عمده مصرفی تولید و عرضه می نمودند از روشی به نام بازاریابی انبوه استفاده کرده‌اند (تولید انبوه، توزیع انبوه و تبلیغ و ترویج انبوه درباره یک نوع محصول به روشی یکسان برای همه مصرف کنندگان) . شرکت فورد بهترین نمونه از این استراتژی بازاریابی را هنگامی ارائه داد که فورد مدل T برای همه خریداران عرضه کرد. خریداران می توانستند صاحب خودرو شوند و این خودرو می‌توانست به رنگ دلخواه آنان باشد مشروط بر اینکه آن ها غیر از سیاه رنگ دیگری را انتخاب نکنند. به همین شیوه در یک زمان شرکت کوکاکولا تنها یک نوع نوشابه برای کل بازار تولید می کرد ‌به این امید که مورد قبول همگان قرار گیرد.

۲-۸-۲ بازاریابی مبتنی بر بخش هایی از بازار ^[۲۱]

شرکتی که در یابد خریداران مختلف دارای نیازها ، نگرش ها ، پنداشت ها و رفتارهای خرید متفاوت هستند از روش بازاریابی مبتنی بر بخش هایی از بازار عمل خواهد کرد. شرکت در صدد بر می‌آید که بخش های بزرگ بازار را از هم تفکیک کند و محصولات خود را به گونه ای عرضه نماید که نیازهای یک یا چند بخش از بازار را تامین نماید. از این رو شرکت خودرو سازی جنرال موتورز برای ‌گروه‌های سنی مختلف با درآمد های متفاوت مدل های ویژه ای را طرح ریزی ‌کرده‌است. برای مثال جنرال موتورز نوعی از خودروی مدل بیوک را برای مصرف کنندگان مسن تر و آنان که دارای درآمدی بالا هستند طرح ریزی نمود. بازاریاب های میهمان پذیر ماریوت بازار مصرف خود را به بخش های مختلف تقسیم کردند ، مسافران تجاری ، خانواده ها و دیگران کوشیدند نیازهای گوناگون هر یک از بخش ها را برآورده سازند.

بازاریابی بر مبنای بخش هایی از بازار نسبت به بازاریابی انبوه چندین مزیت دارد . شرکت می‌تواند محصولات خود را با کارایی بیشتری عرضه کند ، بازارهای مخصوص محصولات یا خدمات خود را مورد هدف قرار دهد و برای مشتریان مورد نظر بهترین کانال ها و شیوه برقرار کردن ارتباطات را شناسایی نماید و بهترین خدمات ارائه کند.

۲-۸-۳ بازاریابی بر مبنای بخش های ویژه ای از بازار^[۲۲]

در کشور انگلستان مسئولیت تدوین خط مشی های حسابداری دولت مرکزی و استانداردهای حسابداری بخش عمومی به عهده خزانه داری این کشور می‌باشد.

با توجه به تحولاتی که اخیراًً در نظام حسابداری دولت مرکزی انگلیس به وجود آمده است، مقرر گردیده یک هیئت مشورتی برای گزارشگری مالی در خزانه داری تشکیل می شود. این هیئت قرار است نظر مشورتی را ‌در مورد کاربرد استانداردهای پذیرفته شده ی حسابداری مصوب هیئت استانداردهای حسابداری در اجرای نظام جدید حسابداری به خزانه داری انگلیس ارائه نماید. حسابداران حرفه ای کشور انگلیس معتقدند که تدوین استانداردهای حسابداری دولت مرکزی انگلیس به بخش عمومی هیئت استانداردهای حسابداری انگلیس محول شود. با توجه به مطالب فوق کشورهایی نظیر آمریکا و استرالیا وانگلیس از محدود کشورهایی هستند که از نیمه دوم قرن حاضر با تشکیل انجمن ها وهیئت های تدوین استانداردهای حسابداری از جمله حسابداری دولتی زمینه‌های لازم رابرای تدوین چارچوب نظری حسابداری فراهم نمودند.کشورآمریکا اولین کشوری است که در سال ۱۹۷۹ میلادی با صدور بیانیه ی مفهومی شماره ی یک (NCGA)، اصول حسابداری و گزارشگری مالی دولتی را انتشار، و در سال ۱۹۸۷ باتصویب و ابلاغ بیانیه ی مفهومی شماره یک (GASB) و در سال ۱۹۹۳ با انتشار بیانیه ی مفهومی شماره یک (FASAB) چهارچوب های نظری حسابداری و گزارشگری مالی دولت مبتنی ‌بر مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ را بنیان نهاد.کشور استرالیا نیز ازسال۱۹۹۱ میلادی با تصویب و صدور بیانیه مفهومی شماره ی دو توسط کمیته استانداردهای حسابداری بنیاد تحقیقات حسابداری استرالیا، چارچوب نظری حسابداری و گزارشگری مالی دولتی خود را بر مبنای مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ استوار نمود. بنابر دلایل فوق در مطالعات مربوط به مبنای نظری این پایان نامه چارچوب های نظری و اصول حسابداری دولتی این قبیل کشورها مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است.

هیئت تدوین استانداردهای حسابداری مالی (۱۹۹۲) چارچوب نظری را به شرح زیر تعریف می‌کند

چارچوب نظری یک منشور،یک سیستم منسجم ازاهداف ومبانی به هم پیوسته است که می‌تواند منجربه استانداردهای سازگار و توصیف ماهیت، نقش و محدودیت های حسابداری مالی و صورت های مالی شود. این اهداف شامل شناسایی مقاصد حسابداری، مبانی و مفاهیم زیربنایی حسابداری است. همچنین شامل مفاهیمی است که راهنمای انتخاب وقایع، اندازه گیری آن و ابزار تلخیص و انتقال آن ها به اشخاص ذینفع است.

‌در مورد ویژگی های چارچوب نظری حسابداری و گزارشگری مالی دو دیدگاه متفاوت وجود دارد. بر اساس دیدگاه اول، چارچوب نظری باید بر مبنای کمک به تصمیم گیری استفاده کنندگان تدوین شود. در این دیدگاه بر تصمیم گیرندگان که همان استفاده کنندگان از اطلاعات مالی هستند تأکید می شود. این دیدگاه در اولین تلاش ها برای تدوین اصول حسابداری مورد استفاده قرارگرفته است.

برای مثال، پیتون^[۲۵] (۱۹۲۲) براین موضوع پافشاری کرد که وظیفه حسابداری، توجه به نیازها و هدف های مالکان و استفاده کنندگان از صورت های مالی است. در بیانیه ی شماره ی چهار هیئت اصول حسابداری^[۲۶] نیز حسابداری یک نوع فعالیت خدماتی تعریف شده است که وظیفه آن ارائه اطلاعات کمی در باره واحدهای اقتصادی است. این اطلاعات از نظر ماهیت مالی هستند، زیرا باید بتواند در تصمیم گیری های اقتصادی مورد استفاده قرارگیرند (هیئت اصول حسابداری، ۱۹۷۰ ، بند۹).

هیئت تدوین استانداردهای حسابداری دولتی(GASB)نیزدراستاندارد شماره ی یک از مفاهیم حسابداری مالی (۱۹۷۸) با عنوان «هدف های حسابداری برای واحدهای تجاری» ‌به این دیدگاه توجه ‌کرده‌است. در مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران نیز این دیدگاه مدنظر قرارگرفته است. در بند یک از فصل اول این بیانیه هدف صورت های مالی را ارائه اطلاعات تلخیص و طبقه بندی شده ای می‌داند که برای طیف گستردهای از استفاده کنندگان ‌در اتخاذ تصمیمات اقتصادی مفید واقع شود. همچنین دربند دو بیان شده است که صورت های مالی نتایج وظیفه مباشرت یا حسابدهی مدیریت، درقبال منابعی که دراختیارشان قرارگرفته را منعکس می‌کنند. استفاده کنندگان از صورت های مالی برای اتخاذ تصمیمات اقتصادی، خواهان ارزیابی وظیفه مباشرت یاحسابدهی مدیریت هستند(کمیته فنی سازمان حسابرسی،۱۳۸۱:۴۸۷). ‌در زمینه حسابداری دولتی نیزتوجه به استفاده کنندگان از صورت های مالی را می توان درچارچوب نظری مصوب سال۱۹۸۲ شورای ملی حسابداری دولتی^[۲۷] که در بیانیه ی شماره یک این شورا منعکس شده است به روشنی مشاهده کرد. در این بیانیه تأکید شده است که هدف کلی حسابداری و گزاشگری مالی دولتی فراهم کردن اطلاعات مالی سودمند برای تصمیم گیری های اقتصادی،سیاسی واجتماعی وانجام مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ و مباشرت و همچنین فراهم کردن اطلاعات سودمند برای ارزیابی عملکرد سازمانی و مدیریت است (شورای ملی حسابداری دولتی آمریکا، ۱۹۸۲، بند ۱۰۸).

افراد در حالات مختلف ازیک عامل عمومی هوش برخوردارند.به نظر اسپیرمن عامل g تعیین کننده اصلی عملکرد در ازمون های هوش به شمار می رود و معرف یک توانایی کلی است که زیر بنای همه رفتارهای هوشمندانه به حساب می اید علاوه ‌بر عوامل اختصاصی که هر یک (s ) نامیده می‌شوند .مختص هر یک از توانایی هایی ازمون ها هستند در این نظریه نتایج ازمون هوش هر کس بازتاب میزان و علاوه بر ان مقادیر s های گوناگون است .نکته اینجا است که عملکرد شخص در ریاضیات تابعی است از هوش کلی و استعداد ریاضی اوست. لئون ترستون^[۵۵] روانشناس امریکایی در خصوص نظریه ارائه شده توسط اسپیرمن انتقاد کرده و استدلال نمود که تفاوت های ذهنی ابداً ناشی از عامل نیستند بلکه ناشی از چندین عامل ‌مستقل‌اند.او بعدها به ارائه نظریه ای پرداخت که در ان هوش شامل هفت عامل اصلی بود (کورمن ^[۵۶]،ترجمه شکر کن ،۱۳۸۰ )وی عنوان کرد که عاملی بنام هوش عمومی یا کلی وجود ندارد .بلکه هوش هر فرد از هفت توانایی ذهنی مجزا تشکیل شده است .این توانایی ها عبارتند از :حافظه تداعی ،تجسم فضایی ،قدرت استدلال ،سرعت ادراک ،روانی کلامی ،درک کلامی و استدلال عددیترستون این گونه استدلال می کرد که توانایی ‌پاسخ‌گویی‌ به ازمونها ی متفاوت نظیر ازمون حفظ لغات یا ازمون حساب ،نشان دهنده وجود توانایی ذهنی مربوط به هر یک از ازمونهاست(اسماعیلی و همکاران ،۱۳۸۴ ).

هوش دو عاملی کتل^[۵۷]

یکیدیگر از صاحب‌نظران و پژوهشگران حوزه هوش ، ریموند کتل می‌باشد که دو نوع هوش را معرفی نمود که عبارتند از : هوش سیال و هوش متبلور، این دو هوش از هم مجزا هستند اما بین آن ها همبستگی وجود دارد هر دو هوش توانایی درک روابط را شامل می‌شوند با این حال هوش سیال بیشتر جنبه زیست شناختی و ژنتیکی داشته و لذا بیشتر غیر کلامی بوده و وابستگی به فرهنگ ندارد .در ضمن این هوش در طول زمان‌های کوتاه چندان تغییری نمی کند ولی در سنین پیری کاهش می‌یابد.این هوش همچنین در تکالیفی که مستلزم انطباق با موقعیتهای جدید است نقش اساسی دارد .در مقایسه با هوش سیال ،توانایی‌های هوش متبلور شدیداًً تحت تاثیر فرهنگ، تجربه شخص و اموزشی هستند که بر یک زمینه محیطی یا فرهنگی خاص عمل می‌کند. (همان منبع)

نظریه هوش چند گانه

گاردنر^[۵۸] (به نقل اتکینسون ،ترجمه: براهنی ،۱۳۸۵ ) نظریه هوش چند گانه را برای مقابله مستقیم یا به قول خودش دیدگاه کلاسیک هوش تدارک دید .گاردنر ‌به این نتیجه رسید که نه یک توانایی ذهنی زیربنایی یا عامل عمومی g هوش ،بلکه چند هوش وجود دارد که به صورت ترکیبی عمل می‌کند. او هر هوش را به عنوان توان حل مسئله یا گره گشایی موقعیتی برخاسته از فرهنگ یا جامعه معین تعریف می‌کند .و یادآور می شود که هوش توانایی بالقوه ای است که حضورش، به گونه ای فکری تناسب با موقعیت خاص در شخص میزان می‌دهد . همچنین گاردنر مطرح می کند که یک نوع واحد و یکپارچه هوش نیست که موفقیت در زندگی را تضمین می‌کند بلکه طیف گسترده ای از هوش وجود دارد که هفت نوع اصلی دارد :هوش کلامی زبانی -هوش منطقی ریاضی -هوش موسیقیایی -هوش معنایی -هوش بدنی جنبشی(تنی حرکتی ) – هوش درون فردی – هوش میان فردی (پینز،۲۰۰۶ )گاردنر این هفت نوع هوش را در سال ۱۹۸۳ مطرح کرد و یک دهه بعد در سال ۱۹۹۵ به بسط و گسترش نظریه و پاسخ دهی به انتقادات پرداخت و هوش هشتمی را نیز به مجموعه قبلی افزود او بر اساس تحقیقات بعدی از احتمال حضور هوش جدیدی در هوشهای چند گانه خبر داد.که هوش هشتم و نهم گاردنر( پینز^[۵۹] ،۲۰۰۶) تعاریف ذیل را برای انواع هوش ارائه نمود :هوش بیداری / فضایی: توانایی درک پدیده‌های بصری ،هوش منطقی / ریاضی :توانایی استفاده از استدلال، منطق و اعداد ،هوش کلامی / زبانی :توانایی استفاده از کلمات و زبان ، هوش بدنی / جنبشی :توانایی کنترل ماهرانه حرکات بدن و استفاده از اشیا، هوش موسیقی / ریتمیک: توانایی تولید و درک موسیقی،هوش بین فردی :توانایی ارتباط برقرار کردن و فهم دیگران ،این یادگیرنده ها سعی می‌کنند چیزها را از نقطه نظر آدمهای دیگر ببینند تا بفهمند آن ها چگونه می اندیشند و احساس می‌کنند.آن ها معمولاً توانایی خارق العاده ای در درک و احساسات مقاصد و انگیزه ها دارند .سعی می‌کنند که در گروه ارامش برقرار کنند و همکاری را تشویق کنند ایشان هم از مهارت‌های کلامی و هم غیر کلامی استفاده می‌کنند .هوش درون فردی :توانایی درک خود اگاه بودن از حالت درونی خود این یادگیرنده ها سعی می‌کنند احساسات درونی، رویاها ،روابط با دیگران و نقاط ضعف و قدرت خود را درک کنند.همچنین تعریف هوش هشتم و نهم را به شرح ذیل ارائه نمود:هوش طبیعت گرا: بازی در طبیعت با گل و گیاه و حیوانات ،پرورش گل و حیوانات و دسته بندی آن ها ، توانایی تشخیص و تمایز بین مصنوعات فرهنگی از قبیل اتومبیل، کفش و پارچه و….است. هوش وجود گرایانه: پرسش و سوال از وجود خدا، استدلال، سوال ‌در مورد هستی، درک هستی و هدف هاست (سرسرابی،۱۳۸۶).

نظریه سه وجهی هوش

نظریه سه وجهی رابرت استنبرگ^[۶۰] در ۱۹۹۴ مطرح کرد .نظریه او دارای سه بخش یا سه خرده نظریه شامل: مؤلفه‌- یی (مربوط به فرایند های فکری است و توانایی پردازش اطلاعات را شامل می شود و به کسب دانش و عملکرد تحصیلی افراد کمک می‌کند )تجربی (مربوط به اثرات تجربه بر هوش بوده و توانایی به کار بستن تجربیات به شیوه منطقی و عاقلانه برای حل مشکلات است و تا حدودی خلاقیت فرد را نشان می‌دهد )و موقعیتی یا بافتی (مربوط به اثرات محیط و فرهنگ شخص بوده و توانایی رفتار و عملکرد در موقعیت های اجتماعی را نشان می‌دهد )است.از میان این سه، خرده نظریه مؤلفه‌ یی رشد بسیار چشمگیری داشته است. (اتکینسون، ترجمه براهنی ،۱۳۸۵).

مفهوم هیجان

در فرهنگ لغات انگلیسی اکسفورد، معنای لغوی هیجان چنین ذکر شده است هر تحریک یا اغتشاش در ذهن، احساسات و عاطفه ،هر حالت ذهنی قدرتمند یا تهییج شده (گلمن ،ترجمه پارسا ،۱۳۸۶) لویس^[۶۱] (به نقل از لطفی کاشانی، ۱۳۸۵) هیجان را نخستین علت ایجاد کننده شناخت، تعمیم و عمل می‌داند.موضوعی که می‌تواند در حل و پدید ایی مشکلات و تجارب بین فردی و درون فردی ، نقشی بی بدیل داشته باشد.هیجان‌ها حالت عاطفی هشیاری یا خود اگاهی است که در ان مفاهیمی همچون شادی، غم وترس، نفرت یا عشق نهفته است.هیجان‌ها از حالت‌های شناختی و ارادی متمایز است بعبارتی هیجان مربوط به احساسات به ویژه جنبه‌های خوشایند و نا گوار فرایند ذهنی است .هیجان‌ها گاهی ما را مجبور به انجام رفتار یا گفتن مطلبی می‌کنند که دور از شان وعادت ماست و معمولاً با ندامت و پشیمانی همراه است .ارزشمندترین دارایی یک فرد هیجان است و همه لذت‌ها شادیها از طریق هیجان‌ها تجربه می‌شوند .بدون وجود هیجانهای سازنده زندگی بی روح و سرد و پوچ می شود .واژه هیجان طیف وسیعی از رفتارهای قابل مشاهده، تظاهر احساسات و تغییر در حالت بدن را شامل می شود (آقایار و شریفی، ۱۳۸۶).

هوش عمومی و هوش هیجانی

هوشبهر و هوش هیجانی قابلیت های متضاد نیستند بلکه بیشتر می توان چنین گفت که متمایزند. همه ما از ترکیبی از هوش و عواطف برخورداریم، افراد دارای هوشبهر بالا و هوش هیجانی پائین (یا هوشبهر پائین و هوش هیجانی بالا) علی رغم وجود نمونه هایی نوعی، نسبتاً نادرند. در واقع میان هوشبهر و برخی جوانب هوش هیجانی همبستگی مختصری وجود دارد. هر چند این ارتباط آن قدر هست که روشن کند این دو قلمرو اساساً مستقل اند (گلمن ۱۹۹۵، ترجمه: پارسا، ۱۳۸۰).

در شرایطی که آسیب روانی ادامه یابد فعالیت لوکوس سرولئوس زیاد شده و میزان زیادی از نورآدرنالین در شرایطی ترشح می شود که خطری وجود ندارد، اما فرد تصور می‌کند که آسیب روانی در شرف وقوع است. فعالیت هیپوتالاموس زیاد می شود، جهت ترشح عامل رها کننده کورتیکوتروپین به غده هیپوفیز علامت می‌دهد و به بدن اعلام شرایط اضطراری می شود، شرایطی که وجود ندارد. علایم برانگیزاننده ی آمیگدال مراکزی را در کورتکس وادار به ترشح اندورفین^[۱۲۹] می‌کند. ترشح اندورفین باعث بی حسی و رخوت می شود (ون در کولک، ۱۹۹۴). در واقع قشر تازه ی مخ از این حلقه بیرون آمده است و کورتکس پیش پیشانی چپ قادر به قطع فعالیت سیستم های اضطراری نیست (برگمن، ۱۹۹۸).

‌به این علت که سطح نورآدرنالین بالا می‌باشد، فعالیت های GTF و خیزک های زانویی- پس سری پل مغزی کاهش یافته یا قطع می شود. در این شرایط خواب نا به روال مختل شده یا به طور کامل از بین می- رود. اطلاعاتی که باید برای فردایی انطباقی تر پردازش شوند به گونه ای ناقص پردازش می‌شوند. هم چنان که این قضیه برای روزها ادامه پیدا می‌کند، محرومیت از خواب به دنبال می آورد. تعبیر و تفسیرهای شناختی و عاطفی حادثه تحریف می‌شوند. حادثه در آمیگدال قفل شده و از طرفی قشر تازه مخ نیز جهت میانجی گری در دسترس نیست (برگمن، ۱۹۹۸).

راچ^[۱۳۰] و همکاران در مطالعه خود (۱۹۹۶) با به کارگیری توموگرافی نشر پوزیترون^[۱۳۱] به کاوش کالبد شناسی عصبی نشانه های اختلال استرس پس از سانحه با اندازه گیری تغییرات جریان خون مغزی نواحی مربوط ‌به این نشانه ها پرداختند. این مطالعه مستلزم یک طرح درون آزمودنی^[۱۳۲] بود و ‌بنابرین‏ گروه کنترل نداشت. همه ی آزمودنی ها مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه بودند. بررسی خط پایه بیش از هر کاری با ثبت تجارب آزمودنی ها در خصوص تجربه آسیب زا از جمله تجارب آسیب زایی که سبب اختلال استرس پس از سانحه شده بود، انجام شد. بررسی تجارب ثبت شده، افزایش در میزان طبیعی جریان خون منطقه ای در سمت راست لیمبیک، فرالیمبیک و کورتکس بینایی نشان داد. تغییر معناداری در هیپوکامپوس و تالاموس یافت نشد. کاهش جریان خون منطقه ای در بخش زیرین قطعه پیشانی چپ (ناحیه بروکا) و کورتکس گیجگاهی میانی مشاهده شد (برگمن، ۱۹۹۸).

این نتایج بیان می داشت که عواطف مربوط به نشانه های اختلال استرس پس از سانحه از طریق لیمبیک و نواحی پیرامون آن در ‌نیم‌کره راست تغییر می‌کنند. برانگیختگی کورتکس بینایی ممکن است پاسخی به مؤلفه‌ دیداری پدیده تجربه مجدد در اختلال استرس پس از سانحه باشد (برگمن، ۱۹۹۸).

شیفر^[۱۳۳] و همکاران (۱۹۹۷) با بهره گرفتن از نگاره ی الکتریکی مغز با تمرکز بر صوت حاصل از پتانسیل های برانگیخته مطالعه ای را برروی الگوهای برتری جانبی ‌نیم‌کره ای در دو گروه کنترل و گروه آسیب دیده روانی (مورد سو استفاده قرار گرفته) انجام دادند. نتایج در گروه آسیب دیده که فرو نشینی پتانسیل برانگیخته ‌نیم‌کره راست را نشان داد، سبب برتری جانبی قابل توجه موافق با ‌نیم‌کره راست و همایندی(همراهی) کاهش یافته ی عملکرد ‌نیم‌کره چپ در خلال یادآوری خاطرات ناراحت کننده شد. در خلال تکلیف فکر کردن به یک خاطره معمولی (بدون بار عاطفی) پتانسیل های برانگیخته به طور قوی در کورتکس چپ فرونشانده شدند و این علامتی گواه بر بهبود فعالیت کورتکس چپ بود. آزمودنی های گروه کنترل در خلال یادآوری خاطرات ناراحت کننده برتری جانبی معنی داری را نشان ندادند.محققین بیان می- دارند که عملکرد دو ‌نیم‌کره در بیماران قربانی سوء استفاده دوران کودکی با خودمختاری بیشتری صورت می‌گیرد (برگمن، ۱۹۹۸).

تیشر^[۱۳۴] و همکاران (۱۹۹۷) از انسجام نگاره الکتریکی مغز استفاده کردند تا بر روی برتری جانبی پانزده کودک بستری با تاریخچه سوء استفاده جنسی یا بدنی شدید مطالعه کنند. این افراد با داوطلبین سالم همان گروه سنی مقایسه شدند. از انسجام نگاره الکتریکی مغز جهت معلوم ساختن درجه ارتباط بین نواحی مختلف مغز استفاده شد. کودکان قربانی سوء استفاده به صورت معناداری از گروه کنترل متفاوت بودند. آن ها سطوح بالاتر انسجام^[۱۳۵] ‌نیم‌کره چپ و عدم تقارن معکوس^[۱۳۶] را نشان دادند و انسجام ‌نیم‌کره چپ آن ها به صورت معناداری بیشتر از ‌نیم‌کره راست بود. تحلیل های مفصل، این مسئله را مطرح می کرد که انسجام افزایش یافته ی ‌نیم‌کره چپ نشأت گرفته از نقصی در عملکرد بخش قشری چپ است (برگمن، ۱۹۹۸).

نیکوزیا^[۱۳۷] (۱۹۹۴) با تحلیل کمی نگاره الکتریکی مغز مراجعینی که حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد را به عنوان یک درمان دریافت کرده بودند، متوجه شد که فعالیت موج پایین تر مغز ذر کورتکس دو ‌نیم‌کره به وضعیت عادی بازگشته است. او بیان داشت که مرحله ارتباط دو ‌نیم‌کره با ناتوانی در بازداری نورآدرنالین درهم گسیخته می شود. نیکوزیا عنوان کرد که میزان بالای نورآدرنالین رها شده در قسمت جلوی مغز در خلال آسیب روانی، علت بازداری خواب نا به روال می‌باشد. او خاطر نشان می‌کند که بررسی ضریب نگاره ی الکتریکی مغز یک بیمار که تحت درمان حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد قرار گرفته بود، تقریبا پنج انحراف استاندارد انسجام ضعیف نشان داده است که به لحاظ درون ‌نیم‌کره ای در کمتر از ۹۰ دقیقه از طریق مداخله ی درمانی حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد برطرف شد (برگمن، ۱۹۹۸).

کلی^[۱۳۸] (۱۹۹۱) عنوان می‌کند پل مغزی فعالیت مرحله ای را به وجود می آورد که به نظر راهنمایی است که بسیاری از وقایع خواب نا به روال از جمله فعالیت ماهیچه گوش میانی، انقباض عضلات، تغییر در تنفس، ضربان قلب و جریان خون در عروق کرونری و هم چنین حرکات چشم را بر می انگیزاند. در مطالعه ای که اخیراً صورت گرفته ون در کولک و همکارانش با به کارگیری توموگرافی نشر تک فوتون، بررسی هایی را جهت تعیین کالبد شناسی عصبی میانجی در عواطف آسیب زا و اثرات سه جلسه درمان حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد صورت گرفت. نتیجه این بود که بعد از سه جلسه درمان، قشر پیشین شکنج سنگولا افزایش فعالین دوسویه نشان داد. این افزایش فعالیت در قطعه پیش پیشانی هم به چشم می- خورد (برگمن، ۱۹۹۸).

با توجه ‌به این واقعیت که مطالعه مذکور فاقد گروه کنترل بود و در آن فقط شش آزمودنی مورد بررسی قرار گرفتند، نتایج حاصله باید به عنوان یافته های مقدماتی در نظر گرفته شوند (ون درکولک، ۱۹۹۷؛ به نقل از نیرومندی، ۱۳۸۷).

به نظر می‌رسد آن چه حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد انجام می‌دهد، تصحیح عدم تقارن قابل توجه در برتری جانبی مشخص شده با افزایش فعالیت ناحیه پیش پیشانی است، که این برتری جانبی ممکن است از طریق برانگیختگی جانبی افزایش یافته قشر پیشین سینگولا بیشتر تصحیح شود. به عبارت دیگر باید یک تمایز واقع گرایانه تر را بین تهدید واقعی و ادراک شده تسهیل کرده و کاهشی را در گوش به زنگی^[۱۳۹] به همراه داشته باشد. حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد، در مجموع به تدریج قابلیت عمل قسمت های بالاتر مغز جهت لغو درون داد ساختارهای لیمبیک مسئول در ارزیابی اولیه درجه تهدید ایجاد شده به وسیله محرک های وارده را فراهم می‌کند (برگمن، ۱۹۹۸).

۲-۱۰-مراحل حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد (EMDR)

روش تحقیق در این پایان نامه «تحلیلی توصیفی» است ونظربه آنکه تحقیق یادشده درحوزه علوم انسانی انجام می‌گیرد ، شیوه جمع‌ آوری اطلاعات ‌و گردآوری مطالب «کتابخانه ای» یا «اسنادی» خواهدبود که ازطریق «فیش برداری» انجام خواهدگرفت.

درخصوص روش کتابخانه ای باید گفت که این روش که به روش مطالعه ای نیزمعروف است ، درتمام تحقیقات علمی مورد استفاده قرار می‌گیرد و یکی ازروشهای انجام تحقیق بوده که محقق ، درآن تحقیق خودرا ازراه مطالعه منابع و مأخذ گوناگون انجام خواهدداد و ‌از ابتدا تا انتها متکی بریافته های تحقیق کتابخانه ای است.

درخصوص فیش برداری یافیش نویسی هم بایدگفت که ازجمله روش های یادداشت برداری است که بااستفاده ازآن میتوان به مطالب نظم وانسجام بخشید.

د) سؤالات تحقیق:

۱) علت پذیرش تملیک تدریجی در نظام حقوقی ایران چیست؟

۲) نسبت و رابطه ی تملیک تدریجی با موازین فقهی و حقوقی زمان انتقال مالکیت چیست؟

هـ) فرضیه های تحقیق:

۱) بایدگفت نظربه بررسی ها وارزیابی های انجام گرفته بنظر می‌رسد علت پذیرش تملیک تدریجی جلوگیری از تضییع حقوق مصرف کنندگان ( پیش خریداران) ‌و تضمین حقوق آنان وجلوگیری از تشکیل پرونده هایی است که نمونه هایی ازآنها رادرسالیان نه چندان دور ‌در پروژه های مانند ارکیده شاهد بوده ایم.

۲) به نظر می‌رسد تملیک تدریجی که بموجب آن خریدارعلاوه بر مالکیتش برزمین به هرمیزان ‌و مقداری که از ساختمان ساخته شود خوبه خود مالک می‌گردد ، باموازین فقهی و حقوقی ایران انطباق کامل دارد چراکه هم پیشینه فقهی دارد وهم آنکه قانون پیش فروش ساختمان به تاییدفقهای شورای نگهبان رسیده است.

و) تعریف واژه ها واصطلاحات تحقیق:

مال : مال چیزی است که متقاضی داشته باشد ‌و عقلا به آن میل ‌و رغبت کنند.

مالکیت : مالکیت عبارت ازرابطه ای است بین شخص وچیزمادی که قانون آن رامعتبرشناخته وبه مالک حق می دهدکه انتفاعات ممکنه راازآن ببرد وکسی نتواندازآن جلوگیری کند.

تملیک: مالی رابه ملکیت دیگری درآوردن

عقد تملیکی: عقدناقل عین یاناقل منافع است مانندعقد بیع وعقداجاره وعقدانتشارکتاب ، ممکن است عقد تملیکی روی طلب باشد چنان که درانتقال طلب دیده می شود.

ی) سامانه ی تحقیق:

در این تحقیق پس ازذکر یک مقدمه کوتاه ، دردو بخش وبه انضمام یک نتیجه گیری کلی به بررسی «تملیک تدریجی درفقه وحقوق ایران»خواهیم پرداخت.

دربخش نخست باعنوان «کلیات ومفاهیم» که ازدو فصل تشکیل شده است باهدف شناخت بیشتربرخی ازتعابیرومفاهیم حقوقی مورداستفاده در این تحقیق به معرفی وبررسی این تعابیرومفاهیم خواهیم پرداخت.

دردومین بخش که باعنوان «انتقال مالکیت وتملیک تدریجی» نامگذاری شده است ‌و مشتمل بر دوفصل می‌باشد ، سعی براین بوده است که به بررسی چگونگی انتقال مالکیت ازمنظرفقه وحقوق ایران نگاهی داشته باشیم و درادامه ضمن بررسی «مصادیق رایج توافق طرفین درتعیین زمان انتقال مالکیت» چگونگی زمان انتقال مالکیت درفقه وحقوق ایران مورد بررسی وتحقیق قرارگرفته است.

بخش نخست : کلیات و مفاهیم

غنای طبع بود کیمیای روحانی
چو مال نیست میسر به دل توانگر باش

صائب

فصل نخست : مال ، ملک و مالکیت

مبحث نخست : واژه شناسی مال و ملک

گفتار نخست : معنای لغوی واصطلاحی مال

مال کلمه ای عربی است^[۱]وبه معنای چیزی است که مورد توجّه انسان قرار گیرد، و انسان بخواهد مالک آن شود، گویا این کلمه از مصدر میل گرفته شده است، چون مال، چیزی است که دل آدمی به سوی آن متمایل می‏شودو درلغت به هرآن چیزی که شایسته به مالکیت درآمدن وحیازت باشد مال گویند وبه عبارت دیگر هرعین یامنفعتی راکه انسان درعمل مالک شود به آن مال گویند.^[۲]

در لغت نامه دهخدا در ذیل واژه مال اینگونه آمده است : «خواسته و آنچه در ملک کسی باشد… هر چیز که در تملک کسی باشد… هر آنچه در تصرف و در ید کسی باشد…^[۳] ».

فرهنگ فارسی معین نیز درتعریف مال آنچه که ‌در ملک کسی باشد وارزش مبادله داشته باشد رامال دانسته است.^[۴]

درترمینولوژی حقوق نیز درتعریف واژه مال آمده است : «مال دراصل ازفعل ماضی میل است به معنای خواستن. درفارسی هم به مال خواسته می‌گویند.»^[۵]

بدون شک واژه مال درطول تاریخ دچاردگرگونی فراوان شده است و به تدریج عرف مصادیق تازه ‌و جدیدی را به مال افزوده است و لذا ‌بنظر می رسد به ناچار برای تعریف مال ازعرف کمک گرفت .

درتعریف عرف هم اینگونه گفته اند: «عرف امری است که روانهای مردم برآن استقراریافته وخردهابرآن گواهی می دهندوطبیعت انسان‌ها ، آن رابه دیده پذیرش می نگرند^[۶].»

امروزه با گسترش روزافزون صنعت وتحولات اجتماعی شناخت مفهوم مال دشوارترشده است. درگذشته بیشتر به چیزی مال گفته می شد که مادی و قابل دیدن و لمس کردن باشد مانند خانه ، میوه ، لباس و… اماامروزه بعضی ازاموال درعالم خارج دیده نمی شوندوقابل لمس نیستند مانند دیون ‌و مطالبات و حق اختراع وسرقفلی و…

درگذشته تنهاصاحبان املاک ثروتمند محسوب می شدند ، اماامروزه سهام‌داران شرکت‌های بزرگ نیز ثروتمندمحسوب می‌شوند چراکه جامعه امروزی ‌با سرعت بـه سمت غیرمادی شدن (اعتباری شدن) پیش می رود وبااین رویه شاهد آن هستیم که بسیاری ‌از ارزش‌های مالی غیرمادی همچون علائم تجاری ومالکیتهای فکری دارای ارزش بیشتری ازاموال مادی هستند، همچنان که دربرخی موارد پروانه بهره برداری اززمین به مراتب بسیار ارزشمندترازخودزمین است.

بسیاری ازفقها مال ‌را تعریف نکرده وآن رابی نیاز ‌از تعریف دانسته اند و به عرف واگذار کرده‌اند.یکی از فقیهان درباره معنای مال اینگونه می‌گوید: «معنای ملکیت ومالیت وملک و مال عرفی است که به توضیح شرع ونیز دلیل شرعی نیازندارد ، بلکه برای تعریف آن ها باید عرف و لغت را دید.»^[۷]

فقیهی دیگر مالیت را اعتباری عقلائی می‌داند که برخاسته از غرض ‌و رغبت مردم به آن است ، به گونه ای که برای به دست آوردنش ‌بر یکدیگر پیشی گرفته و کشمکش می‌کنند ، خواه مانند غذا از نیازهای اولیه باشد یاهمچون ادویه که به آن نیاز عارضی دارند یا برای رفاه و لذت باشد ، البته همین که مردم به چیزی رغبت کنند به کشمکش نمی انجامد بلکه باید کمیاب نیز باشد و لذا به آب درکنار رودخانه ها و همچنین هیزم درجنگل وریگ درصحرا مال گفته نمی شود.^[۸]

امام خمینی (ره) نیز در تعریف مال اینگونه گفته اند که : «مال چیزی است که متقاضی داشته باشد ‌و عقلا به آن میل ‌و رغبت کنند.»^[۹]‌بنابرین‏ اگرچیزی به قدری فراوان شود که هرگاه اراده شود بدون هیچگونه زحمتی بتوان آن ‌را بدست آورد آن را مال می‌گویند همانند آب رودخانه و ریگ صحرا ونورخورشید وهوابرای تنفس.

قانون مدنی ایران نیز تعریفی از مال ارائه نداده است ، امامصادیق وانواع آن را درباب اول از کتاب اول بیان ‌کرده‌است ، لیکن دکتر جعفری لنگرودی در ماده ۱۱ طرح پیشنهادی اصلاح قانون مدنی که ارائه داده است اینگونه به تعریف مال پرداخته است : «آنچه که قابلیت اختصاص ونقل وانتقال درمبادلات راداشته ودارای نفع عقلائی به طور نوعی باشد مال است ، هرچند که هنوزبه ملکیت کسی در نیامده باشد.»^[۱۰]

لذاباتوجه به آنچه بیان گردید ، هریک ازحقوقدانان به زعم خود سعی دربیان تعریفی کامل از مال داشته اند که درادامه به تجزیه وتحلیل این تعاریف خواهیم پرداخت.