ج.۲) دسته مفهومی بعد ” تفکر زیستی ” است که نظر تعدادی از مصاحبه شوندگان به شرح ذیل

می‌باشد :

” تفکر زیستی، ایجاد حساسیت در انسان نسبت به محیط زیست است. محیط زیست زمانی هست که انسان در اکوسیستم نقش غالب را دارد، محیط زیست برای انسان و درباره انسان است. جنگل یک اکوسیستم است وقتی انسان در آن قرار می‌گیرد و بر آن تأثیر می‌گذارد، تبدیل به محیط زیست جنگل می شود. اکوسیستم شهر نداریم. محیط زیست دریا، ساحل و غیره داریم. باید بدانیم که ‌به این مجموعه چه
می‌دهیم و چی از آن می گیریم و در آینده از آن چه چیزی خواهیم گرفت، اینو باید به صورت فرهنگ اهمیت به محیط زیست در بین مردم جا بندازیم، یعنی باید به مردم آموزش بدهیم که وقتی به طبیعت نگاه می‌کنند ‌در مورد آن فکر کنند”{۹۹COIN4}.

۴ ـ ۲ ـ ۴٫ تم خطرات بالفعل موجود در اکوسیستم مرجانی

جدا از شرایط سخت اکولوژیکی خلیج فارس، به عواملی چون وجود نفت و تجارت آن و همزمان با آن توسعه صنایع مرتبط با نفت و همچنین رشد روز افزون فعالیت‌های انسانی در این منطقه و متعاقب آن به وجود آمدن آلودگی های فراوان، از عللی است که جوامع مرجانی این منطقه را در معرض خطر قرار می‌دهد. در این پژوهش پس از بررسی مصاحبه های انجام شده، تم خطرات بالفعل موجود در اکوسیستم مرجانی به مثابه سومین تم مطرح شد.

جدول ۴ ـ ۴٫ تم خطرات بالفعل موجود در اکوسیستم مرجانی و دسته های مفهومی مستخرج شده از
کد گذاری

تم
دسته های مفهومی
فراوانی در مصاحبه ها

خطرات بالفعل موجود در اکوسیستم مرجانی

شوری بالا

۱۹COIN8/5COIN5

گرمایش کره زمین

۱۷COIN3/57COIN4/31COIN10

/۲۴COIN11

افزایش اسیدیته آب

۱۷COIN5/29COIN11

آلاینده های نفتی

۴۰COIN2/31COIN3/22COIN7

مواد منفجره و شیمیایی

۱۵COIN3/40COIN11

ساخت و سازهای ساحلی

۳۴COIN1/15COIN5/13COIN7

۹COIN8

صید و صیادی

۱۶COIN3/22COIN4/25COIN5

گردشگران

۴۶COIN1/64COIN3/35COIN5

۱۸COIN9

د.۱) اولین دسته مفهومی، تم “شوری بالا” به مثابه یکی از عوامل کلیدی مورد بررسی قرار گرفت. چند نمونه از مباحث اشاره شده توسط مصاحبه شوندگان مربوط ‌به این دسته مفهومی به صورت ذیل بیان می شود:

” منطقه خلیج فارس در مقایسه با دریاهای دیگر دریای فقیری است به علت شوری بالا، در واقع مرز حضور آبسنگها است؛ سد سازی ها (کارون) و سدهایی که در دجله و فرات و ترکیه زده شده باعث شده آب شیرین کمتری وارد خلیج فارس شود که همین امر سبب تشدید شوری خلیج فارس می شود که این شوری به همراه عوامل دیگر برای ‌مرجان‌ها استرس زا تر هم می‌تواند باشد، فرض کنید شما در محلی هستید که هوا گرم است، شاید قابل تحمل باشد، حالا یک پشه هم ایجاد مزاحمت کند، مطمئنا شرایط سخت تر می شود”{۵COIN5}.

د.۲) دسته مفهومی دیگر ” گرمایش کره زمین ” است که به همراه دیگر عوامل سبب ایجاد مشکلاتی در راستای زیست مرجان ها می‌گردد، که نتایج حاصل از مصاحبه به شرح ذیل است :

” گرمایش زمین سبب آب شدن یخچالها و در نتیجه بالا آمدن سطح آب دریاها می‌گردد که این امر باعث می‌گردد نور مورد نیاز ‌مرجان‌ها به آن ها نرسد که منجر به مرگ آن ها می شود. جلبک های هم زیست با ‌مرجان‌ها (زوگزانتاها) هم نمی توانند در درجه حرارت بالا زندگی کنند”{۱۷COIN3}.

د.۳) دسته مفهومی دیگر ” افزایش اسیدیته آب ” است که به همراه دیگر عوامل سبب کاهش ظرفیت مناطق مرجانی می‌گردد، که نتایج حاصل از مصاحبه به شرح ذیل است :

” اسیدی شدن آب دریا و کم شدن PH نیز مشکل دیگری است. چون ساختار آبسنگ های مرجانی آهکی است که به منظور رشد نیازمند محیط قلیایی است، از آنجایی که اقیانوسها به سمت اسیدی شدن می‌روند، ‌مرجان‌ها به سختی می‌توانند تولید آبسنگ کنند، در نتیجه امکان ایجاد ساختار مناسبی جهت بقا را نمی یابند “{۱۷COIN5}.

د.۴) دسته مفهومی دیگر ” آلاینده های نفتی ” است که به همراه دیگر عوامل آلودگی مناطق مرجانی می‌گردد، که نتایج حاصل از مصاحبه به شرح ذیل است :

” در خلیج فارس آلودگی نفتی زیاد داریم. برخی از آلودگی های ماهیان بیش از درصد استاندارد سازمان بهداشت جهانی است که از عوامل ایجاد سرطان زایی در مصرف کنندگان خواهند شد. نشتی و پساب های سکوهای نفتی یا پالایشگاه ها نیز از عوامل مهم آلودگی های نفتی خلیج فارس است”{۴۰COIN2}.

د.۵) دسته مفهومی دیگر ” مواد منفجره و شیمیایی ” است که به همراه دیگر عوامل، موجبات عدم تعادل اکولوژیکی مرجانی می‌گردند، که نتایج حاصل از مصاحبه به شرح ذیل است :

” اول باید مشکل را دید و بعد راه حل را پیدا کنیم. معضلات، بخش مهم آن برداشت ها است. چون به آبسنگ ها به شکل یک سنگ دریایی نگاه می شود تا یک ارگانیسم. با مواد منفجره و شیمیایی در مناطق مرجانی صیادی می‌کنند، که در واقع با صید یک گونه خاص، جمعیت اکولوژیک آن بخش را به هم
می‌زنند”{۱۵COIN3}.

د.۶) دسته مفهومی دیگر ” ساخت و سازهای ساحلی ” است که به همراه دیگر عوامل، خطرات جدی برای مناطق مرجانی به وجود می آورند، که نتایج حاصل از مصاحبه به شرح ذیل است :

” بایستی جلوی ساخت و سازهای غیراصولی در محدوده سواحل گرفته شود “{۳۴COIN1}.

” از ساخت و سازهای ساحلی در محدود سواحل بایستی جلوگیری نمود. هتل سازی در محدوده سواحل زیان های جبران ناپذیری ‌به این آبسنگ های مرجانی وارد می‌سازد، که این زیان ها در محدوده سواحل جزیره کیش کاملا مشهوداست “{۱۵COIN5}.

د.۷) دسته مفهومی دیگر ” صید و صیادی ” است که به همراه دیگر عوامل، خطرات جدی برای مناطق مرجانی به وجود می آورند، که نتایج حاصل از مصاحبه به شرح ذیل است :

” در جزیره کیش لنگر اندازی شناورهای توریستی یا صیادی، باعث شکستگی ‌مرجان‌ها،
به خصوص مرجانهای شاخ گوزنی می‌شوند. یکی دیگر از مشکلات، صید بی رویه ماهی هامور است (که باید این صید ممنوع شود)، چون ماهی هامور، ماهی خوار است و زمانی که تعداد ماهی هامور کم شود، در نتیجه تعداد ماهیان مرجان خوار زیاد شده که این خود سبب کم شدن ‌مرجان‌ها می‌گردند پس باید این ماهیان هامور باشند تا جمعیت ماهیان اطراف ‌مرجان‌ها در تعادل باقی بمانند”{۲۵COIN5}.