اهداف موافقت نامه شامل آزادسازی هر چه بیشتر از طریق مذاکرات مستمر و افزایش رشد و توسعه اقتصادی کشورها بخصوص در حال توسعه و افزایش مشارکت کشورهای در حال توسعه و بالابردن توان صادرات و خدمات آن ها‌ است. ویژگی این موافقت نامه بین آزاد سازی و رفع موانع تجاری و حفظ مقررات لازم و مؤثر بر اهداف سیاست‌گذاری ملی تفاوت قائل شده و به دنبال آزاد سازی و رفع موانع تجاری است نه مقررات زدایی و دخالت در حاکمیت ملی دولت‌ها.

این موافقت نامه اگرچه به طور مستقیم تجارت نفت و فرآورده های نفتی را تحت تأثیر قرار نمی دهد. اما بواسطه تأثیر مهمی که بر تولید نفت دارد به طور غیرمستقیم تجارت آن را دستخوش تحول می‌سازد و این امر از طریق به وجود آمدن تغییر و تحولاتی است که در ساختار خدمات مرتبط با نفت به انجام خواهد رسید.

به طور کلی خدمات مرتبط با نفت شامل محدوده وسیعی است که از خدمات مرتبط با اکتشاف و استخراج نفت تا خدمات مرتبط با توزیع محصولات نهایی را شامل می شود. فعالیت های مرتبط با اکتشاف، حفاری ، پالایش، حمل و نقل، توزیع و مدیریت را می توان هسته اصلی خدمات مربوط به نفت شمرد. سایر خدمات را می توان شامل خدمات مشاوره ای طراحی و مهندسی، انبار داری و غیره دانست که در مجموع نقش قابل توجهی در تجارت جهانی نفت ایفا می نمایند.

در ارتباط با خدمات انرژی بالاخص خدمات مربوط به نفت باید گفت که این فعالیت ها به شدت تحت تأثیر ساختار بازار نفت قرار دارند. در این ساختار تمامی فعالیت های مرتبط با صنعت نفت و از جمله خدمات مرتبط با آن در کنترل دولت ها و یا شرکت های خصوصی است و این امر موجب شده که رقابت در این فعالیت ها به کمترین سطح خود برسد.

براین اساس در صورت ورود نفت و فرآورده های نفتی به مذاکرات سازمان جهانی تجارت این فعالیت های خدماتی که نقش مهمی در صنعت جهانی نفت دارند نیز مشمول توافقات آزادسازی تجارت خدمات خواهند گردید که می‌تواند اثرات متفاوتی را بر کشورهای مختلف برجای بگذارد. در واقع اعضای سازمان جهانی تجارت متعهد هستند تا هر نوع محدودیت در زمینه خدمات انرژی را متوقف کنند.البته طبقه بندی خدمات در تجارت بخش مجزایی برای خدمات انرژی در نظر گرفته است. ولی چند زیر بخش مجزایی که می توان به فعالیت های انرژی مرتبط کرد عبارتند از «خدمات لازم برای معدن، خدمات لازم برای توزیع انرژی و توافق بر روی دستمزد یا مبنای قرارداد در میادین نفت و گاز در خدمات کسب و کار و انتقال نفت خام، فرآورده های نفتی و گاز از طریق خط لوله در بخش خدمات انتقال.

نقش خدمات در اقتصاد بین الملل و سازمان جهانی تجارت: اصطلاح خدمات طیف وسیعی از محصولات و فعالیت‌های غیر ملموس و نامتجانس مانند حمل و نقل، مخابرات، خدمات رایانه ای، ساختمان، خدمات مالی، توزیع ، بیمه ، بهداشت، آموزش و بسیاری از خدمات بازرگانی و تجاری را شامل می شود که به دلیل تاثیرگذاری عمده ای که در فرایند تولید و توسعه اقتصادی دارد باعث افزایش اشتغال و ایجاد فرصت‌های جدید شغلی می شود و از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

۲-۷-۴- توافق نامه راجع به تعیین کشور مبدأ(ARO) ^[۲۳]

قاعده کشور مبدأ، تعیین می‌کند که منشاء یک محصول که فرایند تولید آن در چند کشور طی شده است، کدام یک از کشورهای مذبور قلمداد شود. امروزه اغلب محصولات در نتیجه همکاری چند کشور تولید شده و گاه مشکل می توان منشاء اصلی محصول را از نقطه نظر تجارت بین‌المللی تعیین کرد. به طور معمول سه ملاک مختلف برای تعیین کشور مبدأ یک محصول به کار گرفته می شود:

الف. تغییر طبقه بندی تعرفه ای: این ملاک کشور مبدأ محصول را کشوری می‌داند که انجام عملیات ساخت و تولید و فرآوری محصول در آن کشور منجر به تغییر در طبقه بندی تعرفه ای محصول شده است.

ب. درصد ارزش افزوده : ‌بر اساس این ملاک، عامل تعیین کننده منشأ محصول این است که در چه کشوری بیشترین ارزش افزوده محصول ایجاد شده است.

ج. ملاک فرایند ساخت و تولید : این ملاک یک عملیات مهم و کلیدی را مبنا قرار داده و بر مبنای آن، کشور مبدأ تولید محصول را تعیین می‌کند.

هدف نهایی توافقنامه تعیین کشور مبدأ، دستیابی به مجموعه قواعد هماهنگی است که اعضا باید در خصوص تعیین منشأ محصولات وارداتی خود به کار ببرند. این قواعد نباید تأثیر محدود کننده، مختل کننده یا مخربی بر تجارت بین‌المللی داشته و باید بر اصول عدم تبعیض و قاعده رفتار ملی مبتنی باشند.

۲-۷-۵-اقتصاد نفت و فرآوردهای نفتی

از آنجا که نفت به عنوان یکی از منابع مهم تأمین نیازهای انرژی جهانی به شمار می رود، اقتصاد نفت خام جنبهبین المللی پیدا ‌کرده‌است، هر چند که اقتصاد فرآورده های نفتی مربوط به نیازهای داخلی جوامع و کشورها است. با این حال در زمینه اقتصاد فرآورده های نفتی نیز جنبه جهانی آن آشکار است. در جهان امروز، نفت نه تنها به عنوان یک عامل تعیین کننده اقتصادی و صنعتی، بلکه به عنوان یک عامل سیاسی و امنیتی نیز مطرح است. در واقع نفت عامل اساسی برای رسیدن به هدف های اقتصادی، صنعتی، سیاسی و تأمین امنیت ملی به حساب می‌آید.

شمول نفت در سازمان جهانی تجارت باعث کم اثرتر شدن موانع تعرفه ای و غیر تعرفه ای در ورود به بازار، حذف یا کاهش مالیات هایی که مصرف کننده می پردازند و دیگر عواملی که علیه منافع تولیدکننده است، می شود. به علاوه اینکه صادرکنندگان نفت می‌توانند از مکانیسم حل وفصل اختلافات سازمان جهانی تجارت بهره ببرند.

۲-۷-۶- هدف و نقش موافقت نامه راجع به ضوابط سرمایه گذاری(TRIM_S)^[24]

هدف موافقتنامه ضوابط تجاری سرمایه گذاری جلوگیری از اعمال سیاست‌ها توسط ‌دولت‌های‌ که سرمایه گذاری خارجی و داخلی در کشورها را مشروط به رعایت ضوابطی مغایر با اصول سازمان جهانی تجارت و مختل کننده روند تجارت آزاد بین‌المللی می نمایند است. آن دسته از اقدامات سرمایه گذاری مرتبط با تجارت که موضوع این توافقنامه هستند شامل اقدامات مرتبط با قاعده رفتار ملی و اقدامات مرتبط با قاعده منع محدودیتهای مقداری است.

البته طبق بند ۹، این توافق نامه نهایی نیست و قابل اصلاح و تکمیل شدن است از اینرو کشورهای توسعه یافته سعی و تلاش خود را برای بازنگری در موافقتنامه ضوابط تجاری سرمایه گذاریبا هدف افزودن بر فهرست اقدامات غیر مجاز دولتی در زمینه سرمایه گذاری مرتبط با تجارت ادامه می هند. به ‌عنوان مثالموافقتنامه ضوابط تجاری سرمایه گذاریدولتی، دولت را از محدوده ساخت خرید شرکت‌های بزرگ در بازارهای داخلی منع می- نماید.^[۲۵]