اگر یک فرد آغازگر فعالیت‌های مخاطره­آمیز در شرکت باشد ‌به این فرایند کارآفرینی سازمانی و به فرد مورد نظر کارآفرین سازمانی گفته می­ شود و اگر کل شرکت و کارکنان دارای روحیه کارآفرینی باشند از آن به­عنوان کارآفرین شرکتی یا درون سازمانی نام برده می­ شود(احمدپور، ۱۳۸۴).

در شکل زیر انواع کارآفرینی مشاهده می­ شود.

شکل‏۲‑۱: انواع کارآفرینی

(احمدپور، ۱۳۸۴)

علاوه بر تقسیم ­بندی فوق آکباساران و وستهد^[۱۳] در سال ۲۰۰۳تقسیم­بندی دیگری از کارآفرینی بیان نموده ­اند: کارآفرین سنتی و کارآفرین نوظهور، چندین مطالعه بینکارآفرینان سنتی و کارآفرینان نوظهور تمایز قائل شده است.کارآفرینان نوظهور افرادی هستند که از تجربه قبلی مالکیت مستقل تجاری در یک کسب و کار برخوردارنمی­باشند و در مقابل کارآفرینان سنتی افرادی هستند که درحال حاضر یا در گذشته یک یا چند تجربه مستقل را از خود داشته اند. از آن­جایی­که تجربه عامل مهمی در شکل­ گیری معلومات محسوب می­شودتوجه در تفاوت­های بین کارآفرینان سنتی و نوظهور می ­تواند بینش مهمی را در خصوص ناهمگنی موجود در رفتار کارآفرینی در اختیار ما بگذارد.بخشی از مطالعات انجام شده در زمینه تفاوت­های کارآفرینان سنتی و نوظهور درباره پیش­زمینه­ ها وویژگی­های آنان بوده است. این دو محقق دریافتند که بین کارآفرینان سنتی و نوظهوراز لحاظ جستجوی اطلاعات تفاوت معنی­داری وجود ندارد، اگر چه احتمال آنکه کارآفرین سنتی فرصت­های بیشتری را شناسایی کند بیشتر است و این خود ناشی ازتفاوت­های شناختی آن‌‌ها است.

ضرورت کارآفرینی

مطالعه فرایند کارآفرینی به چند دلیل حائز اهمیت است. نخست ‌به این دلیل که کارآفرینی جامعه را به سمت تغییرات تکنیکی و مبتکرانه سوق داده و رشد اقتصادی را باعث می­ شود، همچنین فرایند کارآفرینی باعث توازن بین عرضه و تقاضا می­ شود. از جمله موضوعات مهم دیگر در ارتباط با کارآفرینی آن است که این فرایند مهم باعث می­ شود تا دانش جدید تبدیل به خدمات و محصولات جدید شود. دیگر آنکه کارآفرینی تبدیل به حرفه بسیار مهمی شده است و ما نیازمند هستیم که نقش آن را درتوسعه ظرفیت­های انسانی درک کنیم(شان^[۱۴]، ۲۰۰۳).

همچنین کارآفرینی برای سیاست­گذاران و مسئولان توسعه پایدار هر جامعه دارای دو پیامد بسیار مهم ‌می‌باشد، اولا نتیجه سیاست­های ترویج و تسهیل کارآفرینی ایجاد اشتغال است، ثانیاً با کارآفرینی رفاه نیز تحقق می‌یابد(احمدپور، ۱۳۸۴).

کارآفرینان در اجتماع سبب پویایی و افزایش بهره ­وری می­شوند و در سطوح اجتماعی ارزش­های کار را افزایش می­ دهند و باعث بالا رفتن روحیه سعی و تلاش در جامعه می­شوند. کارآفرینان سبب تشویق جامعه به کارهای خلاق و کارآفرینانه می­شوند. زمانی که کارآفرینی به­عنوان یک شیوه زندگی توسط اکثریت افراد یک جامعه پذیرفته شود آن جامعه بسیار سریع­تر توسعه می­یابد(شاه­حسینی، ۱۳۸۳).

سالازار میلتو^[۱۵]در سال ۱۹۸۳ و در کتاب مقدمه­ای بر کارآفرینی عواملی نظیر: ایجاد اشتغال، بهبود کیفیت زندگی، توزیع مناسب درآمد و کاهش اضطراب­های اجتماعی، بهره ­برداری از منابع و فعال شدن آن‌ ها برای بهره ­برداری عظیم ملی را از فواید کارآفرینی می­داند.

نقش کارآفرینی در توسعه صنعتی و اقتصادی

اگر بپذیریم که در قرن حاضراقتصاد جهان و سرعت رشد اقتصادی بر پایه نوآوری استوار است باید بستر لازم را برای رشد کسانی که ایده را به محصول و علم ودانش را به صنعت تبدیل می­نمایند، فراهم سازیم.کارآفرین ارتباط دهنده دانش و علوم با صنعت و بازاراست (موسوی، ۱۳۸۲). با توجه به اهمیت موضوع و نقش کارآفرینی در اقتصاد ملی و جهانی، تولید ثروت و ایجاد اشتغال، صاحب­نظران رشته­ های مختلف به بررسی پدیده کارآفرینی از جنبه­ های مختلف پرداخته­اند، جاذبه اصلی کارآفرینی چه در بعد فردی و چه در بعد سازمانی نوآوری بی­حد آن است، نوآوری فرآیندی است پایان ناپذیر، چون نمی­ توان برای تولید علم حد و مرزی قائل شد. کارآفرینان با ویژگی خلاقیت قادرند محصولی جدید یا خدماتی نو به بازار ارائه نمایند. بسیاری از کارآفرینان فعالیت خود را در قالب ایجاد شرکت­های کوچک و متوسط شروع می­نمایند.توسعه رشد مشاغل و شرکت­های کوچک به عنوان روشی برای ایجاد جوامع قوی­تر ‌می‌باشد (لیانگ^[۱۶]، ۲۰۰۶).

این شرکت­ها سهم به­سزایی در توسعه صنایع پیشرفته و ایجاد اشتغال داشته اند و نسبت به شرکت­های بزرگ از انعطاف­پذیری بالاتری برخوردارند، لذا بسیاری از دولت­ها متقاعد ‌شده‌اند که باید بستر رشد را برای واحدهای کوچک و متوسط فراهم سازند و آن‌ ها را تا زمانی که بتوانند به صورت یک شرکت مستقل وارد شوند حمایت کنند(موسوی، ۱۳۸۲).

مهم­ترین آثار توسعه کارآفرینی، افزایش نوآوری، ارتقای سطح فن­آوری، افزایش تعداد ثبت اختراعات و ابداعات، تولید و توزیع درآمد در سطح جامعه است که در نتیجه می ­تواند افزایش ثروت ملی را در بر داشته باشد.لذا باید با بهره گرفتن از نیروهای مساعد و منابع موجود در کشور برای توسعه کارآفرینی برنامه­ ریزی کنیم.

نقش دولت در توسعه کارآفرینی

طی چند سال گذشته دولت­ها به­ طور جدی به تشویق کارآفرینی پرداخته­اند، به­این دلیل که کارآفرینی موجب بهره­ مندی مردم و کشور می­ شود. قبل از آنکه مردم بتوانند کاری را شروع کنند باید دارای سرمایه، فناوری، تسهیلات لازم برای تولید کالا و نیروی کار مناسب باشند. همچنین باید دارای روحیه مناسب و شرایط روانی متعادل برای موفقیت در کارآفرینی باشند(احمدپورومقیمی، ۱۳۸۷).

با آگاهی از نیازهای کارآفرینان و مشاغلی که نیاز به حمایت دارند، به نظر می­رسد که دولت در بهترین موقعیت برای تعیین سیاست و طراحی برنامه­ ها با هدف تشویق کارآفرینی باشد. دولت از طریق اعمال خط مشی در وزارت­خانه­ها و مؤسسات می ­تواند موجب شکوفایی کارآفرینی شود.به­ طور­کلی ‌می‌توان نقش سیاست­گذاری و اجرایی دولت­ها در توسعه آموزش کارآفرینی را با توجه به تجربه کشورهای مختلف در موارد ذیل بیان کرد.

فرهنگ­سازی و ترویج روحیه کارآفرینی

ایجاد و تقویت ارزش­ها، نگرش­ها و رفتارهای کارآفرینانه، به­ طور­کلی تحت عنوان فرهنگ­سازی کسب و کار، از مؤلفه‌ ­های اصلی استراتژی دولت­ها در توسعه کارآفرینی است. این هدف عمدتاً در قالب سیاست­ها، برنامه ­های تشویقی، ترویجی و آموزشی و در کلیه سطوح و لایه­ های اجتماعی پی­گیری می­ شود.