پرخاشگری می‌تواند معلول هر موقعیت ناخوشایند یا ملال انگیز از قبیل درد دلتنگی باشد . مهمترین عامل ایجاد پرخاشگری از میان همه موقعیت های ملال انگیز ناکامی است . اگر فرد در نیل به هدف خود با شکست مواجه شود ناکامی حاصل احتمال رفتار پرخاشگرانه او را افزایش می‌دهد ( سادوک و سادوک ۲۰۰۳ ترجمه رضایی ۱۳۸۲) . در تفسیر و توضیح این نظریه می توان گفت که اگر کودکان و نوجوانان در رسیدن به اهداف خود با شکست مواجه شوند یا خواسته های آن ها برآورده نشود احساس ناکامی می‌کنند و این احساس با پرخاشگری نمایش داده می شود ( درتاج، مصائبی و اسد زاده ۱۳۸۸).

۲-۲-۳-۳- نظریه یادگیری اجتماعی :

‌بر اساس این نظریه همان گونه که کودکان مهارت های شناختی و اجتماعی را از طریق مشاهده عملکرد اطرافیان می آموزند با تماشای اعمال پرخاشگرانه و خشونت آمیز یاد می گیرند که پرخاشگرانه رفتار کنند ( حسینی انجدانی ۱۳۸۷). آلبرت بندورا نظریه پرداز اصلی این دیدگاه معتقد است که از آنجا که بخش اعظم یادگیری مردم از طریق مشاهده در محیط پیرامونشان صورت می‌گیرد و می توان نتیجه گرفت که فرایندهای مشابهی مانند رسانه های گروهی نیز همین تاثیر را بر مخاطبان دارند . مطالعات نشان می‌دهد که کودکان و نوجوانان آنچه را از صفحه تلویزیون می بینند تقلید می‌کنند یا به ذخیره رفتاری خویش می افزایند . شاخه دیگری از این نظریه به نقش فرایندهای شناختی توجه می‌کند . اگر رفتارهای خشونت آمیز نشان داده شده از تلویزیون موفقیت به دنبال داشته باشد در نتیجه تماشای زیاد تلویزیون قالب بندی نگرش ها و رفتار کودکان را در پی دارد . ( گانتر^[۴۳] ۱۹۸۷ ترجمه ی عابدی نایینی ۱۳۸۸)

با توجه به دیدگاه مطرح شده در نظریه یادگیری اجتماعی کودکانی که در معرض تماشای برنامه های پر خاشگرانه و خشونت آمیز تلویزیونی و ماهواره ای و یا حتی بازی های کامپیوتری هستند نسبت به سایرکودکان از میزان پرخاشگری بالاتری برخوردارند.( عاشوری، ترکمن، ملایری و فدایی ۱۳۸۷ ).

۲-۲-۳-۴- دیدگاه شناختی :

بر طبق این دیدگاه فرایندهایی مانند ادراک های فرد از رویدادها تعبیرها و استنباط های فرد از عوامل اصلی به وجود آورنده ی هر گونه رفتار از جمله رفتار پرخاشگرانه است . طبق این تئوری کودکان پرخاشگر رفتار دیگران را به عنوان رفتار پرخاشگرانه تعبیر می‌کنند و بر اساس اینگونه نحوه ی پردازش اطلاعات عمل می‌کنند ( نلسون و ایزارییا ^[۴۴] ۱۹۹۳ ترجمه ی منشی طوسی ۱۳۷۲).

۲-۲-۳-۵- نظریه پرخاشگری – پرخاشگری

بد رفتاری و اهانت کلامی دیگران اغلب عامل عمده ای در آشکار ساختن اعمال پرخاشگرانه در طرف مقابل است ( معتمدین و عبادی ۱۳۸۶ به نقل از یعقوبی سهرابی و مفیدی ۱۳۹۰ ) طبق این دیدگاه کودکان و نوجوانی که در معرض خشونت و پرخاشگری دیگران شامل اعضای خانواده همکلاسی ها و دوستان یا سایر افراد قرار می گیرند به وجود آمدن حس انتقام جویی در آن ها به صورت رفتار پرخاشگرانه واکنش نشان می‌دهند ( واحدی و فتحی آذر ۱۳۸۵).

۲-۲-۳-۶-نظریه لورنز

به عقیده لورنز پرخاشگری که موجب آسیب رساندن به دیگران می‌گردد از غریزه جنگیدن بر می خیزد که مشترک بین انسان و سایر ارگانیسم هاست . انرژی مربوط ‌به این غریزه به طور خود به خود با عیاری کم و بیش ثابت در ارگانیسم تولید می شود . احتمال پرخاشگری در نتیجه بالا رفتن میزان انرژی انبار شده و وجود و شدت محرک های آزاد کننده پرخاشگری افزایش می‌یابد . پرخاشگری غیر قابل اجتناب است و گاهی حملات خود به خودی آن روی می‌دهد. طرفداران فروید خشونت در عصر ماشینی حاضر را بازتاب خصومت فطری انسان‌ها می دانند . به همان صورتی که در کردارشناسان چون لورنز معتقدند حیوانات برای آزاد کردن پرخاشگری غریزه دارند فروید نیز از غریزی بودن خشونت و ویرانگری در انسان خبر می‌دهد.

۲-۲-۴- عوامل مؤثر بر پرخاشگری کودکان و نوجوانان:

با مطالعه و بررسی نظریات مختلف در حوزه پرخاشگری و خشونت به طور کلی و پرخاشگری کودکان و نوجوانان به طور خاص موارد ذیل را به عنوان مهمترین عوامل مؤثر بر پرخاشگری شناسایی و معرفی می نماییم:

۱-خانواده : خانواده یکی از عوامل مؤثر و اساسی در رفتار افراد می‌باشد . کودک از بدو تولد خصوصیاتی را از والدین خود ارث می‌برد و زمینه‌های رشد وی را فراهم می‌کند . نفوذ والدین در کودکان تنها جنبه ی ارثی و وراثتی ندارند بلکه در آشنایی کودک با زندگی اجتماعی و فرهنگ پذیری وی خانواده و جامعه ای که خانواده در آن زندگی می‌کند در بیشتر موارد همسانی ندارند لذا رفتار و تاثیر خانواده ها در افراد متفاوت است و رفتار متضاد پدر و مادر جدایی والدین از هم غیبت طولانی مدت یکی از والدین وجود جونامساعد در خانواده پرخاشگر بودن پدر و مادر و یا هر دو تبعیض و بی عدالتی ‌در مورد کودکان تحقیر کودکان و احساس ناامنی دخالت بیش از حد در کار آن ها و رفتار تهدید آمیز از علل روانی اجتماعی مهم در پرخاشگری نوجوانان محسوب می شود ( گراترز فیلد کلبرت بل بلاسیک کامیک گریسلرو کینر^[۴۵] ۲۰۰۷).

بدیهی است هیچ پدر و مادری عمدا فرزند خود را به پرخاشگری تشویق نمی کند ولی گاهی والدین از این که می بینند فرزندشان در دفاع از خود قلدری به خرج می‌دهد و می‌تواند حق خود را بگیرد لذت می‌برند . البته پدر و مادر تنها کسانی نیستند که باعث بروز پرخاشگری در کودک می‌شوند بلکه سایر اعضای خانواده یا دوستان صمیمی کودک هم که کمی از او بزرگ تر هستند بهترین الگوهای رفتارهای پرخاشگری برای کودک به شمار می‌روند . گروهی از پژوهشگران دریافته اند که عدم نظارت والدین بر فعالیت ها و روابط اجتماعی کودکان و نوجوانان به نوعی کوتاه در امر آموزش آنان به حساب می‌آید. این بی توجهی والدین موجب بروز درصد بالاتری از بزهکاری و رفتارهای خشونت آمیز در بین کودکان ۱۱ تا ۱۴ ساله می شود . (پاترسون^[۴۶] و همکاران ۱۹۹۱).

۲-دوستان و همسالان: هنگامی که رفتارهای خشونت آمیز کودک پیامدهای مثبتی برای او به همراه داشته باشد بدیهی است که او آن ها را تکرار خواهد کرد. برای مثال شرایطی را در نظر بگیرید که کودک با سرو صدا راه انداختن به هدف خود می‌رسد . در مقابل اگر رفتارهای خشونت آمیز کودک پیامدهای منفی برای او به همراه داشته باشد احتمال تکرار این گونه رفتارها از سوی او کاهش می‌یابد . برای مثال وقتی که کودک سعی می‌کند با زورگویی و قلدری به هدف خود برسد ولی با بی اعتنایی و کم محلی دیگران روبرو می شود سعی خواهد کرد با تغییر رفتار و ملایمت خواسته خود را مطرح کند. (سلحشور۱۳۸۷).