مقالات و پایان نامه ها – ج) علل مربوط به ادراک تواناییها: – 9
– اضطراب وابسته به تکلیف:اضطراب، مؤلفهای تاثیرگذار است که اغلب همراه با ترس از شکست یا وظیفهگریزی منعکس شده و منتج به رفتار تأخیری میشود. اضطــراب مخل درسخواندن میشود، به خصوص زمانیکه دانشجویان کار را به تعویق میاندازند تا خود را از هیجانات منفی مرتبط با مطالعه به وسیله درگیری در سایر فعالیتها خلاصی بخشند. گرایش به اهمالکاری میتواند در بین کسانی افزایش یابد که مستعد استرس و اضطراب میباشند. اما فرجهها، در بین افراد سهلانگاران مزمن، همراه با اضطراب میتواند انگیزهای برای گسست اهمالکاری در یک فعالیت مشخص باشد.
– ارزش تکلیف: ارزش تکلیف در یک ساختار انگیزشی و در چارچوب ارزش انتظار تعریف شده و متشکل از ۴ عنصر میباشد:
۱)ارزش پژوهش یا سطح اهمیت مرتبط با فعالیت.
۲)ارزش ذاتی یا لذت و علاقه به انجام تکلیف.
۳)ارزش سودمندی یا مفید بودن فعالیت در ارتباط با اهداف جاری و آتی.
۴)هزینه یا جوانب منفی درگیری در یک تکلیف.
یافته ها نشان میدهد که ارزش وظیفه بر نتایج انگیزشی نظیر انتخاب یا میزان درگیری در یک تکلیف اثر میگذارد.برای برخی دانشجویان اهمالکاری بازتابی از ارزش کمتر فعالیت، کاهش علاقه و اولویت محدود بر یک فعالیت مخصوص و نتیجه نهایی آن میباشد. برای برخی دیگر گرایش به اهمالکاری ممکن است چنان قوی باشد که بر ارزش قرار داده شده بر تکلیف بچربد(اتکینسون[۱۵]، ۱۹۶۴؛ به نقل از فراری، ۱۹۹۸).
فشار زمانی: فشار زمانی به وسیله تعیین فرجهها تعیینکننده مهم دیگر اهمالکاری است. پژوهش ها نشانگر یک رابطه معکوس میان فشار زمانی و اهمالکاری میباشد.برای مثال، اهمالکاری در حین نزدیک شدن به فرجهها کاهش مییابد، در کل فشار ایجاد شده به وسیله فرجه ها باعث افزایش سطح آگاهی از وظیفه شده و افراد را وادار به کنش میکند.
– مدیریت زمان: مدیریت زمان یا فقدان این مهارت، یکی از عوامل اصلی تأثیرگذار بر اهمالکاری میباشد.بر اساس مطالعات پژوهشگران، دانشآموزانی که تخمین درستی از زمان مورد نیاز برای انجام تکالیفشان را ندراند، نسبت به دانشآموزانی که توانایی بیشتری در محاسبه کردن زمان مورد نیاز برای انجام و تکمیل صحیح و مطلوب یک تکلیف دارند، به احتمال بیشـتری به اهمالکاری دچار میشوند
ج) علل مربوط به ادراک تواناییها:
– عزتنفس: عزت نفس به احساس ارزشیابیهای به خود مربوط میشود و شامل تأیید دیگران، قدردانی کردن و دوست داشتن خود میشود.ارتباط مستقیم بین اهمالکاری و عزت نفس در میان دانشآموزان دارای عزتنفس پایین، مشخصتر میشود. برای دانشآموزانی که اهمالکاری به عنوان روشی برای حفظ و حراست از ارزش شخصی آنان محسوب میشود(الیس و ناس، ۱۹۷۷).
- خودکارآمدی: خودکارآمدی مربوط به باور فرد است، که فرد به طور حتم میتواند تکالیف خواسته شده و مورد نیاز برای رسیدن به هدفش را به طور موفقیتآمیز به انجام برساند و تکمیل کند. پژوهش ها رابطه معکوس میان خود کارآمدی و اهمالکاری را نشان میدهد؛ به طوری که، سطوح پایینی از خودکارآمدی با درجات بالایی از اهمالکاری و تکالیف انجام نشده همراه است(والترز[۱۶]، ۲۰۰۳به نقل ازپور کمالی،۱۳۹۲).).
- خودانگاره تحصیلی: مفهوم خودانگاره تحصیلی ارتباط تنگاتنگی با عزتنفس دارد، که به موجب آن دانشآموزان عملکرد تحصیلی خود را به عنوان انعکاسی از اینکه آن ها به عنوان یک فرد چگونه کسانی هستند و چگونه در مدرسه عمل میکنند، مینگرند.هنگامی که خودانگاره شخصی پایین باشد، ممکن است فرد در مواجهه با تکالیف چالش انگیز اهمالکاری کند که این نیز به نوبه خود موجب شکست خواهد شد.
ویژگیهای افرادسهلانگار:
سهلانگاران ویژگیهای زیادی دارند که در ذیل به برخی از ویژگیهای مهم آن ها اشاره خواهد شد؛
- خودکارآمدی پایین: یکی از ویژگیهای سهلانگاران این است که خودکارآمدی پایینی دارند؛ لذا، مشاوران و روانشناسان در مواجهه با چنین افرادی، باید به ۳ باور اساسی زیر توجه کنند:
۱- قادر به تنظیم رفتار مطالعهای برای خود نیستند.
۲- در فرایند مطالعه ناتوان هستند.
۳- قادر به ارائه خوب یا اکتساب نتایج مناسب نیستند.
لازم بذکر است که هر ۳ دسته از این باورها تا اندازه زیادی از انتظارهای خودکارآمدی پایین آن ها سرچشمه میگیرد(به نقل از سواری، ۱۳۸۶).
– اضطراب نوروتیکی: یکی از ویژگیهای سهلانگاران این است که بیش از حد تحریکپذیرند، که این ویژگی به اضطراب آنان منجر میشود.
– فقدان هوشیاری وآگاهی: افراد سهلانگار به دلیل هوشیاری پایین از تحریک پایینی برخوردار هستنند، که این ویژگی به تکانشوری آنان منجر خواهد شد
-ضعف درمدیریت زمان: بسیاری از پژوهشگران و صاحبنظران اهمالکاری را بهعوامل متعددی از جمله ضعف در مدیریت زمان نسبت میدهند. با استناد به مصاحبه با تعدادی از افراد سهلانگار،اتلاف وقت برای امور غیرضروری و صرف حداقل وقت برای امور مهمـتر از ویژگی آنان به شمار میرود.
– ضعف درخودتنظیمی: به نظر میرسد که افراد سهلانگار بر رفتار خود نظارت کافی نداشته ویا خودتنظیمی در آنان ضعیف است و به همین جهت است که بایستی به آن ها کمک کرد تا به نتظیم رفتار خود بپردازند. در همین رابطه، برخی از پژوهشگران معتقدند که اهمالکاری حاصل نقص در خودتنظیمی است. برخی دیگر(از جمله،استیل، ۲۰۰۷؛ کلاسن و همکاران، ۲۰۰۹) عنوان داشته اند،اهمالکاری نتیجه شکست درخودتنظیمی میباشد.
– انگیزه پیشرفت پایین: یکی از اولین پژوهشگرانی که اهمالکاری را از زاویه انگیزشی آنمورد بررسی قرار داد، لوم(۱۹۶۰) بود. وی عنوان داشت، سهلانگاران دارای سطوح پایینی از انگیزه پیشرفت و نیاز به پیشرفت هستند( به نقل از استیل، ۲۰۰۷)؛ بهطوری که، سهلانگاران به سختی برانگیخته میشوند؛ بنابرین، به احتمال بیشتری در مورد تکالیف تحصیلی و مطالعه برای امتحانات تا آخرین دقایق ممکن، اهمالکاری میکنند(تاکمن، ۱۹۹۸، به نقل از لی، ۲۰۰۵).
بهطورکلی، افرادی که دچار اهمالکاری هستند، دارای ویژگیها و نشانه هایی بدین شرح هستند:
۱-رفتار وقتکشی وهدردادن وقت.
۲-احساس غرق شدن در مسئولیتها.
۳-انجام کارها با سرعت زیاد در آخرین دقایق.
۴- خیالبافی و آرزو به جای انجام کارها .
۵-نداشتن برنامه ریزی مداوم برای زندگی .
۶-دادن شعارهایی که هیچگاه انجام نمیشود (فیاضی و کاوه، ۱۳۸۸).
پیامدهای اهمالکاری:
صاحبنظران معتقدند که ابتلا به هر نوع اهمال کاری، بد، منفور و ناپسند است. از طرفی، بسیاری از آنان معتقدند که اهمالکاری دارای پیامدهایی است. اینک، به برخی از پیامدهای آن از طریق پژوهشات انجام شده اشاره میشود.
فرم در حال بارگذاری ...