برداشت فرد

عاملی که برای یک فرد، مختل کننده باشد ممکن است برای فرد دیگری بهنجار باشد .واکنش های متفاوتی که افراد به رویدادهای محیطی نشان می‌دهند تا اندازه ای به خاطر نحوه ای است که این موقعیت را برداشت می‌کنند. افراد مختلف رویداد واحدی را به صورت متفاوت تعبیر می‌کنند .

معمولا ضروریات سازگاری جدید که پیش‌بینی نشده اند فرد را تحت استرس شدید قرار می‌دهند. زمانی این استرس بهبود پیدا می‌کند که انتظارات واقع بینانه ای درفرد ایجاد شده باشد که این آگاهی از این انتظارات می‌تواند پیش‌بینی پذیری موقعیت را بیشتر کند وبدین وسیله استرس را کاهش دهد (لیونتال^[۵۴] ،و همکاران ،۱۹۹۸).

تحمل فرد

افرادی که شرایط زندگی متغیر را خوب تحمل نمی کنند ،امکان دار د نسبت به جزئی ترین ناکامی و فشار ،خیلی آسیب پذیر باشند (شاو ^[۵۵]،۲۰۰۳). افرادی که کلا از کفایت وارزش خود مطمئن نیستند خیلی بیشتر از کسانی که احساس اطمینان می‌کنند دستخوش تهدید می‌شوند. اصطلاح تحمل به توانایی فرد درتحمل کردن استرس ،بدون اینکه شدیداً صدمه ببیند اشاره دارد. افراد از لحاظ آسیب پذیری کلی دربرابر عوامل مؤثر براین اختلال ،خیلی تفاوت دارند. امکان دارد که آن ها نتوانسته باشند راهبردهای سازگارانه مؤثری رابرای برخی از انواع عوامل یاد گرفته باشند .تاریخچه یادگیری فرد در این اختلال نقش مهمی دارد .تجربیات آسیب زای اولیه می‌توانند فرد را نسبت به برخی از عوامل خیلی آسیب پذیر کنند وداشتن پیشینه ضعیف در تحمل کردن شرایط دشوار ،فرد را نسبت به چالش های جدید آسیب پذیر می‌سازد .

فقدان منابع بیرونی وحمایت های اجتماعی

شواهد قابل ملاحظه ای نشان می‌دهد روابط اجتماعی وخانوادگی مثبت می‌تواند تاثیر این اختلال را برفرد تعدیل کند (بست^[۵۶] و همکاران ،۲۰۰۴).برعکس فقدان حمایت های بیرونی ،شخصی یا مادی ،می‌تواند این عامل را نیرومند تر کرده وتوانایی فرد برای سازگاری را تضعیف کند. زمینه یابی گسترده ‌در مورد رویداد های زندگی در چین، نشان داده که مشکلات روابط بین فردی ،ازعوامل بسیارشایع در این اختلال درزندگی روزمره بوده است (زنگ و لین ^[۵۷]،۱۹۹۴)‌و افرادی که شبکه دوستان صمیمی دارند،زمانی از این اختلال رنج می‌برند ،کمتر نسبت به افسردگی آسیب پذیر هستند(کوهن وکوین^[۵۸] ،۱۹۹۸)و در موقعیت های دیگر ،امکان دارد فرد به طور نامطلوبی تحت تاثیر اعضای خانواده ای قرار بگیرد که دچار مشکلاتی هستند که سازگاری فرد را مختل می‌کند (گرانت وبلوس^[۵۹]،۱۹۸۴).

تحقیقات انجام شده درایران

در پژوهش میکائیل منیع (۱۳۸۸) که باهدف بررسی رابطه بین سازگاری اجتماعی وباورهای غیر منطقی باسبکهای مقابله باتنیدگی انجام شد ۲۸۰ نفر(۱۴۱دختر و۱۳۹پسر)‌از دانشجویان دانشگاه ارومیه بااستفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند که آزمودنی ها پرسشنامه باورهای غیر منطقی جونز (ذوالفقاری مطلق ،۱۳۷۷)دارای خرده مقیاس های توقع تأیید از طرف دیگران ،انتظارات بیش از حد از خود ،سرزنش کردن خود ،واکنش به ناکامی بادرماندگی ،بی مسئولیتی عاطفی ،نگرانی زیاد توام با اضطراب ،اجتناب از مشکل ،وابستگی ودرماندگی برای تغییر ‌و کمال گرایی و آزمون سبک‌های مقابله ای( اندلر وپارکر^[۶۰]،۱۹۹۰)شامل سه سبک مسئله مداری ،سبک هیجانی وسبک اجتنابی و نیز مقیاس سازگاری اجتماعی بل (واربا ^[۶۱]و همکاران ،۲۰۰۷) را تکمیل کردند ‌و داده هابا بهره گیری ازهمبستگی گشتاوری پیرسون ورگرسیون سلسله مراتبی تحلیل گردیدند که نتایج نشان داد، باورهای غیر منطقی با سازگاری اجتماعی رابطه منفی داشته ومولفه های توقع تأیید از طرف دیگران ،انتظارات بیش از حد از خود ،واکنش به ناکامی با درماندگی ،بی مسئولیتی عاطفی ،اجتناب از مشکل ،وابستگی ودرماندگی برای تغییر قادر به پیش‌بینی سازگاری هستند (p<0.01). نتایج تحلیل رگرسیون نیز حاکی ازاین ‌بودند که ازبین سبک‌های مقابله ،سبک اجتنابی می توانددراربطه با باورهای غیر منطقی وسازگاری اجتماعی به عنوان متغیر میانجی عمل کند.

در پژوهش خدایاری فرد وهمکارانش (۱۳۸۶)که با هدف بررسی ومقایسه ی رابطه دینداری ،نگرش سیاسی –اجتماعی وپیشرفت تحصیلی با سازگاری اجتماعی دانشجویان شاهد وغیر شاهد انجام شدتعداد ۶۲۵ دانشجو (۳۱۵دانشجوشاهد ،۳۱۰ دانشجو غیر شاهد )با روش نمونه گیری طبقه ای از میان دانشجویان دختر وپسر دانشگاه های تهران انتخاب شدند. در این پژوهش از مقیاس دینداری دانشجویان (خدایاری فرد و همکاران ،۱۳۸۴)دربعدهای شناخت دینی ،عواطف دینی ،باورهای دینی ووظایف دینی وپرسشنامه نگرش سیاسی –اجتماعی(خدایاری فرد و همکاران ،۱۳۸۱)وپرسشنامه شخصیتی کالیفرنیا (ثورب^[۶۲] ،کلا رک وتیگز ^[۶۳]،۱۹۳۹)در۶مقیاس که عبارتند از:قالب‌های اجتماعی ،مهارت‌های اجتماعی ،گرایش ضداجتماعی ،روابط خانوادگی ،روابط مدرسه ای وروابط اجتماعی استفاده شده است ‌و داده ها بااستفاده از ضریب آلفای کرنباخ ،تحلیل عاملی با مؤلفه‌ ی اصلی ،ضریب همبستگی چند متغیری (پیرسون )وتحلیل رگرسیون همزمان مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت که نتایج نشان داد که باورهای دینی ونگرش سیاسی –اجتماعی با سازگاری اجتماعی دانشجویان شاهد وغیر شاهد همبستگی های مثبت ومعنی داری دارندو در حالی که بین پیشرفت تحصیلی وسازگاری اجتماعی دانشجویان شاهد وغیر شاهدهیچ گونه رابطه معناداری مشاهده نشدو همچنین بین دینداری ونگرش سیاسی –اجتماعی با سازگاری اجتماعی دردانشجویان دختر (شاهد وغیر شاهد )رابطه قوی تری نسبت به دانشجویان پسر (شاهد وغیر شاهد )وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون همزمان نشان داد که سازگاری اجتماعی دانشجویان شاهد وغیر شاهد رابطه مثبت ومعناداری با دینداری ،نگرش سیاسی – اجتماعی وپیشرفت تحصیلی آنان دارد .

در پژوهش مدیدی (۱۳۸۷) که با هدف بررسی رابطه هوش هیجانی – اجتماعی وسازگاری اجتماعی در دانشجویان دارای حکم انضباطی ومقایسه آن با دانشجویان بدون حکم انجام شد۵۳نفر از دانشجویان دارای حکم انضباطی به عنوان گروه اصلی و۵۳ نفر از دانشجویان بدون حکم به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند ودوگروه از نظر جنس ،سن ،سال ورود به دانشگاه ،مقطع ‌و رشته تحصیلی ومحل سکونت (بومی وغیر بومی بودن )همتا گردیدند.ازآزمون هوش هیجانی –اجتماعی (بار- آن^[۶۴]،۲۰۰۶)با مؤلفه‌ مهارت‌های درون فردی (احترام به خود ،خودآگاهی هیجانی ،جرات ورزبودن ،استقلال وخودشکوفایی )،مهارت‌های بین فردی (همدلی ،مسئولیت پذیری اجتماعی وروابط بین فردی )،مدیریت تنش (تحمل تنش وکنترل تکانه )وخلق کلی (خوش بینی وشادکامی )و نیز مقیاس سازگاری اجتماعی بل استفاده شد ونتایج نشان داد بین سازگاری اجتماعی دانشجویان دارای حکم وبدون حکم تفاوت معناداری وجود داشته و گروه دوم ‌در زمینه هوش هیجانی اجتماعی ومهارت مدیریت تنش ،ازسازگاری بهتری درقیاس با دانشجویان دارای حکم انضباطی برخوردار بودند.درنهایت تحلیل رگرسیون گام به گام از میان مؤلفه‌ های هوش هیجانی – اجتماعی سه مؤلفه‌ خلق کلی ،مهارت‌های درون فردی وسازگاری و داشتن حکم انضباطی به شکل معنی داری قادر به پیش‌بینی سازگاری اجتماعی بودند.