۲-۵-منابع نوآوری

نوآوری هایی وجود دارند که ناشی از بارقه های نبوغ آنی می‌باشند، اما بیشتر آن ها ناشی از جستجوی هدفدار و آگاهانه فرصت های نوآور هستند. این فرصت های نوآور می‌تواند در داخل شرکت یا صنعت و یا در خارج شرکت و در محیط اجتماعی و علمی باشد. در داخل یک شرکت و یا صنعت چهار حوزه فرصت وجود دارد:

1. 1. وقایع غیره منتظره^[۱۸]؛

1. 1. عدم تجانس^[۱۹]؛

1. 1. نیازهای ناشی از فرایند کار؛

1. تغییرات صنعت و بازار.

فرصت های خارج از شرکت شامل:

1. 1. تغییرات جمعیت شناختی؛

1. تغییر در ادراک؛

۳- دانش جدید می‌باشد.

ساده ترین و سهل ترین منبع و فرصت برای نوآوری، وقایع غیرمنتظره است. برای مثال در یک دوره، کامپیوتر صرفاً برای کارهای علمی مورد استفاده قرار می گرفت اما سازمان‌های بازرگانی به طور غیر منتظره ای نیاز به ماشین هایی پیدا کردند که بتواند برخی کارهای روزمره آن ها و به طور خاص توانایی ارائه فهرست حقوق بگیران آن ها را داشته باشد. شرکت آی بی ام^[۲۰] بلافاصله این امر را فرصت تلقی کرده و با طراحی کامپیوترهای شخصی توانست رهبری بازار در صنعت کامپیوتر را به دست آورد. وقایع غیره منتظره می‌تواند شکست هم باشد و شرکت این مشکل را به فرصت نوآوری تبدیل نماید. برای مثال شکست تولید نوعی اتومبیل(ادسل) در شرکت اتومبیل سازی فورد این شرکت را به ارائه طرح های موفقیت آمیز بعدی رهنمون ساخت. ‌بنابرین‏ شرکت های کارآفرین، فرصت ها و مشکلات یا محدودیت ها را شناسایی می‌کنند و بر روی هر دو حوزه به عنوان منبع نوآوری وقت می‌گذارند.

عدم تجانس یا ناهماهنگی در منطق یا آهنگ یک فرایند، از فرصت های دیگری است که زمینه نوآوری را فرآهم می‌کند. برای مثال، عمل جراحی آب مروارید چشم یکی از معمولی ترین نوع جراحی هایی است که پزشکان در خلال ۳۰۰ سال گذشته، تمام مراحل آن را به صورت سیستماتیک در آورده اند و فقط در یک قسمت از این عمل جراحی یعنی قطع پیوند، هنوز به روش قدیمی خود عمل می‌کردند. از طرف دیگر پزشکان حدود ۵۰ سال می‌دانستند آنزیمی وجود دارد که موضع پیوند را بدون قطع کردن، در خود حل می‌کند اما این کنور^[۲۱] بود که توانست با اضافه نمودن یک ماده، عمر این آنزیم در سطح انبوه را برای جراحی به وجود آورد. ‌بنابرین‏ ناهماهنگی این قسمت از فرایند یک جراحی، یک پزشک را به فکر استفاده از آنزیم خاصی انداخت.

نیازهای فرایند و یا ضرورت هایی که در جریان کار ایجاد می شود نیز زمینه لازم را برای نوآوری ایجاد می‌کند. برای مثال، برای رفع معضل ترافیک اتومبیل ها و کامیون ها در جاده ها، آئینه هایی ابداع گردید که نزدیک شدن اتومبیل ها را از جهات مختلف نشان می‌داد، ‌بنابرین‏ ضرورت موجب نوآوری گردید.

از دیگر فرصت های نوآوری، تغییرات در صنعت و بازار است. وقتی یک صنعت با سرعت رشد می‌کند، ساختار آن نیز تغییر می‌کند و شرکت های تثبیت شده و رهبران سنتی بازار معمولاً سهم بازار رو به افزایش خود را از دست می‌دهند و فرصت های جدیدی ( که معمولاً با آنچه که قبلاً شرکت ها برای خود تعریف کرده بودند، متفاوت است) پیش روی شرکت ها قرار می‌گیرد. ‌بنابرین‏ نوآوران فرصت های خوبی به دست می آورند که با نوآوری های خود برای مدتی در بازار، رهبر باشند. مطالعه بر روی شرکت های موفق آمریکایی و شرکت های موفق انگلیسی نشان می‌دهد که شرکت های موفق توجه بیشتری به بازار های خود می‌کنند و نوآوری های موفق معمولاً پاسخ به نیازهای بازار است. همچنین توجه به مشتری و نوآوری مستمر دو جزء اجتناب ناپذیر شرکت های موفق است. در واقع بسیاری از نوآوری ها از منبع مصرف کنندگان و نه تولید کنندگان و … ارائه می شود. امروزه بسیاری از سازمان های پیشرو هزینه های هنگفتی را صرف گرد آوردن اطلاعات جامعی درباره وضعیت رقبای خویش ( آنهایی که در رقابت مستقیم با سازمان‌ها می‌باشند) و همچنین درباره بهترین تولید کنندگان در رشته (آنهایی که به طور مستقیم در رقابت با سازمان نبوده ولی زمینه کارشان مشابه است) می نمایند و وضع خود را با آن ها مورد مقایسه قرار داده و جهت رفع کمبودهای خویش تلاش می‌کنند^[۲۲].

همان‌ طور که گفته شد عوامل فوق، مربوط به داخل شرکت یا صنعت می‌باشد. از منابعی که فرصت نوآوری تلقی شده و خارج از شرکت قرار دارد، تغییرات جمعیت شناختی است. شرکت های نوآور، تغییرات ویژگی های جمعیت شناختی را در برنامه ریزی های خود به حساب می آورند. برای مثال، ژاپنیها به دلیل توجه ‌به این ویژگی های جمعیت شناختی در تکنولوژی رباط پیشرو شدند. چرا که در سال‌های ۱۹۷۰ در کشورهای توسعه یافته همه دریافته بودند که با توجه به رشد تحصیلات، تعداد کارگران ساده، تکافوی صنعت در سال‌های ۱۹۹۰ را نخواهد داد. با اینکه همه کشورهای توسعه یافته از این امر آگاهی داشتند اما صرفاً ژاپنیها ‌به این مسئله توجه خاص نموده و ده سال رهبر صنعت رباط شدند.

دومین منبع و فرصت خارج از شرکت برای نوآوری، تغییر در ادراک است. وقتی که مدیران به جای دیدن پیشرفت های شرکت به کمبودها و نارسایی های آن توجه کنند و به اصطلاح نیمه خالی لیوان را ببینند، فرصت برای تفکر ‌در مورد نوآوری برای آن ها فراهم می شود. چرا که این تغییر در برداشت موجب می‌گردد که کمبودها به عنوان ضرورت برای شرکت تلقی شود. در آمریکا به جای احساس خوشحالی از پیشرفت های پزشکی، مدام ‌به این نکته تأکید می شود که چقدر از بقا دور می‌باشند. این تغییر در ادراک، فضا را برای بازارهای جدیدی مانند مجلات بهداشتی یا انواع غذاها و کلاس های ورزشی برای رسیدن به بقاء و طول عمر بیشتر باز می‌کند.

سومین دسته از منابع نوآوری خارج از سازمان به تکوین دانش جدید بر می‌گردد. برای مثال، پیدایش کامپیوتر که خود ناشی از توسعه شش دانش بود، فرصت هایی را برای نوآوری در این زمینه فراهم آورد (دراکر^[۲۳]، ۱۹۹۱).

۲-۶-انواع نوآوری

متناسب با کاربرد ها و سطوح مورد بررسی، نوآوری به انواع مختلف تفکیک شده است. معمولاً انواع مختلف نوآوری به روش های متفاوت سازمان را تحت تاثیر قرار داده و نتایج متفاوتی را به دنبال دارد. برخی آن را به سه دسته تقسیم می‌کنند (گابِلّی^[۲۴]، ۱۹۸۷):

1. 1. نوآوری های مستمر: که تغییرات مختصری در رفتار یا محصول را در بر می‌گیرد.

1. 1. نوآوری های مستمر پویا: که تغییرات اساسی در رفتار مصرف کننده همراه با تغییرات مختصری در محصول را در بر می‌گیرد.