نتایج بررسی رفتار فرصت طلبانه مدیریت سود نشان داد که اقلام تعهدی غیرعادی نمی تواند تغییرات سودآوری آتی را توجیه نماید و به عنوان علامتی برای سودآوری در سال‌های آتی باشد. همچنین نتایج آزمون نقش ابزارهای نظارتی حاکمیت شرکتی در رفتار مدیریت سود، بیانگر این موضوع است که وقتی انگیزه برای دستکاری سود بالا است، مدیران غیرمؤظف و سرمایه گذاران نهادی عمده، نقش ضعیفی در کاهش ناهنجاری اقلام تعهدی غیرعادی دارند.

۲-۱۴٫ خلاصه فصل

در این فصل ابتدا به بررسی مبانی نظری مدیریت سود، هموارسازی سود و انواع آن پرداخته شد و سپس تحقیقات صورت گرفته در کشورهای خارجی و ایران و نتایج به دست آمده از آن ها در زمینه مدیریت سود ارائه گردید.

فصل سوم

روش تحقیق

۳-۱٫ مقدمه

این تحقیق سعی بر آن دارد ‌تا میزان استفاده از تغییر طبقه بندی اقلام صورت حساب سود و زیان به عنوان یک ابزار مدیریت سود را میان شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهرانمورد بررسی قرار دهد. در این فصل بر مبنای استدلال های قیاسی حاصل ‌از تئوری ها و فرضیه های عنوان شده در فصل قبل، فرضیه‌ها و متغیرهای تحقیق و روش های آزمون فرضیه‌ها تشریح می شود. همچنین ‌در مورد روش تحقیق، انتخاب دوره زمانی تحقیق و ‌قلمرو ‌آن، جامعه و نمونه آماری تحقیق و معیارهای انتخاب شرکت‌های نمونه، روش‌های گرد آوری اطلاعات و سایر موضوعات مرتبط با روش شناسی تحقیق بحث خواهد شد.

۳-۲٫ روش تحقیق

روش تحقیق را می توان مجموعه ای از قواعد، ابزار و راه های معتبر و نظام یافته برای بررسی واقعیت ها، کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکلات دانست. این تحقیق سعی بر آن دارد که استفاده از یکی از ابزارهای مدیریت سود یعنی تغییر طبقه بندی اقلام صورت سود و زیان را در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار دهد. ‌بنابرین‏، این تحقیق در برگیرنده تحقیق شبه تجربی و از نوع کاربردی است. از لحاظ بعد زمانی با توجه به استفاده از اطلاعات و داده های مربوط به گذشته، پژوهش حاضر یک تحقیق پس رویدادی (گذشته نگر) به شمار می‌آید. بر اساس نحوه گردآوری داده ها نیز این تحقیق از نوع توصیفی و همبستگی می باشد.

۳-۲-۱٫ قلمرو تحقیق

قلمرو این تحقیق شاملسه بعد مختلف، به شرح زیر ‌می‌باشد:

الف) قلمرو موضوعی: در این تحقیق میزان استفاده از تغییر طبقه بندی اقلام صورت حساب سود و زیان به عنوان یک ابزار مدیریت سودمورد بررسی قرار می‌گیرد.

ب) قلمرو زمانی: دوره زمانی تحقیق ۸ ساله و از ابتدای سال ۱۳۸۰ لغایت پایان ۱۳۸۷ تعیین شده است.

ج) قلمرو مکانی: قلمرو مکانی تحقیق شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.

۳-۲-۲٫ جامعه و نمونه آماری تحقیق

جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشند، که از ابتدای سال ۱۳۸۰ لغایت ۱۳۸۷ در بورس فعال بوده اند.

برای انتخاب نمونه آماری مناسب که یک نماینده مناسبی برای جامعه آماری موردنظر باشد از روش حذفی استفاده شده است. برای این منظور ۵ معیار در نظر گرفته شده است و در صورتی که یک شرکت کلیه معیارها را احراز کرده باشد به عنوان یکی از شرکت های نمونه انتخاب شده است. معیارهای مذکور به شرح زیرند:

۱- شرکت باید در گروه شرکت های واسطه ‌گریه‌ای مالی یا شرکت های سرمایه گذاری نباشد.

۲- سال مالی شرکت پایان اسفند ماه باشد.

۳- شرکت در طول دوره مورد بررسی تغییر سال مالی نداشته باشد.

۴- بیش از ۶ ماه وقفه در انجام معاملات شرکت وجود نداشته باشد.

۵- اطلاعات کامل و تفصیلی صورت های مالی سالانه شرکت مورد نیاز این تحقیق برای دوره مورد بررسی موجود باشد.

بعد از مدنظر قرار دادن کلیه معیارهای بالا، تعداد ۵۰ شرکت به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. ‌بنابرین‏،مشاهدات ما به ۴۰۰ سال – شرکت رسید که این مشاهدات در قالب ۱۷ صنعت مختلف می باشد. تعداد شرکت های نمونه بر اساس طبقه بندی ارائه شده توسط سازمان بورس و ارواق بهادار برای صنایع شرکت ها، به تفکیک هر صنعت در نگاره ۳-۱ ارائه شده است.

نگاره ۳-۱٫ توزیع فراوانی شرکت های نمونه بر حسب صنعت

ردیف
صنعت
تعداد نمونه

۱

استخراج معادن

۱

۲

پیمانکاری صنعتی

۱

۳

خودرو و ‌ساخت قطعات

۷

۴

ساخت محصولات فلزی

۲

۵

محصولات کانی غیر فلزی

۲

۶

سیمان، گچ، آهک

۴

۷

فرآورده‌های نفتی

۲

۸

فلزات اساسی

۴

۹

قند و شکر

۱

۱۰

کاشی و ‌سرامیک

۲

۱۱

ماشین آلات و دستگاه های برقی

۱

۱۲

ماشین آلات و ‌تجهیزات

۱

۱۳

محصولات چوبی

۱

۱۴

محصولات شیمیایی

۷

۱۵

محصولات غذایی بجز قند و شکر

۵

۱۶

منسوجات

۲

۱۷

مواد و محصولات دارویی

۷

منبع: داده های تحقیق

۳-۲-۳٫ابزار جمع‌ آوری داده های تحقیق

اطلاعات و داده های مورد نیاز برای انجام تحقیق برحسب نوع آن ها از منابع مختلفی گردآوریشده است. اطلاعات مربوط به ادبیات تحقیق و مبانی نظری از منابع کتابخانه ای و پایگاه های علمی و مقالات داخلی و خارجی استخراج شده است.

تمامی داده های مورد نیاز تحقیق قابل استخراج از صورت های مالی شرکت ها می‌باشند که برای استخراج آن ها از بانک­هایاطلاعاتی نرم افزارهای تدبیر پرداز و ره­آورد نوین، پایگاه های اطلاعاتی سازمان بورس اوراق بهادار تهران و پایگاه اطلاعاتی مدیریت پ‍ژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی و همچنین گزارشات هفتگی بورس و صورت های مالی شرکت ها حسب مورد استفاده شده است.

۳-۳٫ فرضیات تحقیق و مبانی نظری آن