به عنوان مثال نظریه نبوغ ‌به این دلیل که عده ای استعداد خلاقیت بیشتری دارند، درست است؛ اما این بدان معنا نیست که افراد دیگر نتوانند مثل آن ها و حتی برتر از آن ها باشند. از سویی دیگر این مسئله را باید در نظر داشت که این استعداد ذاتی که از آن نام می‌برند آیا به تمام معنا ذاتی و فطری است یا بر اثر بعضی از عوامل و شرایط مادر در دوران بارداری، چنین استعدادی در کودک ایجاد شده است؛ مثل: تغذیه، حالات، افکار، اتفاقات و … مادر و با دقت بیشتر می توان دریافت که بسیاری از افرادی که به نظر ذاتا خلاق می‌رسند به طور نا خود اگاه و اتفاقی در شرایطی قرار گرفته اند که موانع کمتری، رشد و شکوفایی خلاقیت آن ها را تهدید ‌کرده‌است و یا در شرایطی قرار گرفته اند که انگیزه و نیاز بیشتری برای خلاقیت در آن ها ایجاد شده است. از طرفی دیگر بعید است بتوان این پارامترها و متغیرهای محیطی را کاملا شناسایی کرد و از موضوع تحقیق به دور نگه داشت تا ثابت شود دقیقا بعضی از انسان‌ها هنگامی که از روز اول در رحم مارد شکل گرفته اند، خلاق تر از سایر انسان‌ها هستند.

نظریه رفتار گرایان نیز در صورتی درست خواهد بود که وارد ضمیر ناخود آگاه به ذهن را بپذیریم، چون تمامی آنچه که در مخیله انسان قرار می‌گیرد و از ذهن تراوش می‌کند یا برگرفته از صورت‌های ذهنی قبلی (عناصر قدیم) است و یا از خیالات که ترکیب جدیدی از صورت‌های ذهنی قبلی است و یا از واردات ضمیر ناخود آگاه به ذهن، ‌بنابرین‏؛ اگر واردات ضمیر ناخود اگاه به ذهن را بپذیریم، در شرایط ایده ال، دیگر مسئله کهنگی و نویی از بین می رود

اما نظریه افزایشی را میتوان صحیح دانست، ولی نه به طور مطلق، ‌به این معنی که بسیاری از خلاقیت‌ها به طور تدریجی و تداعی های پی در پی حاصل می‌شوند اما خلاقیت‌های فراوانی نیز وجود دارد که به طور ناگهانی در ذهن مخترع جرقه زده و خلق می شود.

در رابطه با نظریه ناگهانی نیز باید این نکته را در نظر داشت که به نظر می رشد یک هنرمند، درست در لحظه خلق ایده و کمی پس از آن، در حال تفکر است، ولی در لحظه خلق ایده کار او اگاهانه و از روی قصد نیست، لذا هر مقدار انسان از سازو کار ذهن هوشیار و نیمه هوشیار، فرایندهای تفکر، تداعی معانی، تکنیک‌های خلاقیت، ابزارهای کنترل توجه و قالب‌های ذهنی بیشتر مطلع شود و بهتر بتواند حس، فکر، عقل، خیال را برنامه ریزی شده و کنترل شده هدایت کند، لذا از ناگهانی بودن خلاقیت کاسته می شود (صمد آقایی، ۱۳۸۳: ۲۲-۲۶).

۲-۳-۷ خلاقیت و نوآوری

خلاقیت به طور عام یعنی توانایی ترکیب اندیشه ها به شیوهای منحصر به فرد یا ایجاد ارتباطی غیر معمول بین اندیشه ها .

نو آوری: فرایند اخذ ایده خلاق و تبدیل آن به محصول خدوات و روش های جدید عملیات است.
انتفاع + اختراع + مفهوم = نوآوری

در معادله نوآوری – مفهوم : اشاره بر ایده ای است که با توجه به چهار چوب مرجعی آن فرد، سازمان یک دانش انباشته شده جدید است .

منظور از نوآوری خلاقیت متجلی شده و به مرحله عمل رسیده است، به عبارت دیگر، نوآوری یعنی اندیشه خلاق تحقق یافته؛ نوآوری همانا ارائه محصول ، فرایند وخدمات جدید به بازار است؛ نوآوری به کارگیری توانایی‌های ذهنی برای ایجاد یک فکر یا مفهوم جدید است.

خلاقیت و نوآوری چگونه با هم مرتبط شده اند؟

خلاقیت به طور عام یعنی توانایی ترکیب اندیشه ها به شیوه ای منحصر به فرد یا ایجاد ارتباطی غیر معمول بین اندیشه ها.

یک سازمان که مشوق نوآوری است ساز مانی است که دیدگاه های ناشناخته به مسایل یا راه حلهای منحصر برای حل مسایل را ارتقا می‌دهد. نو آوری فرایند کسب اندیشه ای خلاق و تبدیل آن به محصول و خدمت و یا یک روش عملیاتی مفید است.

سه مجموعه از متغیرها وجود دارند که می‌توانند نوآوری را ایجاد کنند.آن ها به ساختار سازمانی، فرهنگ و توانایی منابع انسانی مربوط می‌شوند.

چگونه متغیرهای ساختاری بر نوآوری اثر می‌گذارند؟

بر اساس پژوهش‌های گسترده، با توجه به متغیرهای ساختاری می‌توانیم سه گزاره را بیان کنیم. اول اینکه ساختارهای مکانیکی اثری مثبت بر نوآوری دارند زیرا که تخصص کاری آن ها پایین تر است، قوانین کمتری دارند و عدم تمرکز در آن ها بیشتر از ساختارهای مکانیکی است.همچنین انعطاف پذیری، قدرت انطباق و بارور کردن را که پذیرش نوآوریها را آسان تر می‌کند، بیشتر می‌کنند. دوم اینکه دسترسی آسان به منابع فراوان عامل کلیدی نوآوری است. فراوانی منابع به مدیران این توانایی را می‌دهد که بتوانند برای نو آوری هزینه کنند و شکست‌ها را بپذیرند. در نهایت ارتباط بین واحدها با تسریع در کنش متقابل خطوط سازمانی به شکستن سدهای احتمالی در برابر نوآوری مدد می رساند. البته هیچ یک از این سه متغیر نمی تواند وجود داشته باشد مگر اینکه مدیران ارشد ‌به این سه عامل متعهد باشند.

چگونه فرهنگ سازمانی بر نوآوری اثر می‌گذارد؟

سازمان‌های نو آور فرهنگی مشابه دارند.آن ها تجربه کردن را تشویق می‌کنند.آن ها هم به موفقیتها و هم به شکست‌ها پاداش می‌دهند.آن ها از اشتباهات تجربه کسب می‌کنند.یک فرهنگ نوآور دارای هفت ویزگی زیر است:

۱- پذیرش ابهام؛

۲-شکیبایی در امور غیر عملی؛

۳- کنترل های بیرونی کم؛

۴-بردباری در مخاطره؛

۵-شکیبایی در برخوردها؛

۶- تأکید بر نتایج تا بر وسایل.؛

۷-تأکید بر نظام باز.

سازمان از نزدیک محیط را کنترل می‌کند و سریعا به تغییرات آنطور که اتفاق می‌افتند پاسخ می‌دهد.
کدام متغیرهای منابع انسانی بر نو آوری اثر می‌گذارند؟

در مقوله منابع انسانی در می‌یابیم که سازمان‌های نوآور فعالانه آموزش و توسعه دانش اعضای خود را آن طور که روز آمد باشد تشویق می‌کنند.امنیت شغلی در سطح عالی برای کارکنان خود فراهم می آورند تا ترس از اخراج به خاطر اشتباه را کاهش دهند و به افراد جرئت می‌دهند که تغییر پذیر باشند. زمانی که اندیشه ای جدید تکامل می‌یابد پیشتازان تغییر فعالانه و با شور و شوق اندیشه را تعالی می بخشند و آن را حمایت می‌کنند بر مشکلات چیره می‌شوند و اطمینان می‌دهند که نوآوری به مرحله اجرا در خواهد آمد (محمدی، ۱۳۸۴: ۱۶).

۲-۳-۸ ویژگی‌های شخصیت خلاق

استقلال: فرد خلاق عقاید و اندیشه هایش را وابسته به افکار دیگران نمی داند و افکار و کارهای خویش از استقلال بالایی برخوردار است .

ریسک پذیری : فرد خلاق اهل خطر کردن است و ماجراجویی را دوست دارد، در برخورد با مسائل و مشکلات جرات بیشتری به خرج می‌دهد و معمولا نگران شکست های احتمالی خود نیست
کنجکاوی و علاقه به کارهای پیچیده: از سطح ظاهری یک مسئله فراتر رفته و تو شکافی نموده و در حل مشکلات پیچیده انرژی زیادی صرف می‌کند.

تحمل ابهام: برای فرد خلاق مواجه شدن با ابهامات یک مبارزه محسوب شده و نوعی لذت به دنبال دارد.
انعطاف پذیری: اگر او در جریان حل یک مسئله با پاسخی برخورد کند مسیر فکری خود را به سهولت تغییر داده و آن موضوع را از زوایا و ابعاد دیگری بررسی نموده و افکار و راه حل های متنوع را به کار می‌گیرد و همواره جایی برای تغییر و تحول باقی می‌گذارد.

شوخ طبعی: فرد خلاق از ظرافت دید و نکته سنجی زیادی برخوردار است و اغلب قادر است با اظهار نظرها بیان نکته ها و خلق موقیتها ی جالب دیگران را به عهده دارد.

اعتماد به نفس بالا: نسبت به خود و توانمندیهایش آگاهی دارد و معتقد است که ایده ها و نظراتش ارزشمند هستند.