رویکردهای محاسبه EVA

EVA را می‌توان به روش های متفاوتی محاسبه نمود. اگر از دیدگاه سود باقی مانده به آن بنگریم، هزینه سرمایه کل شامل هزینه حقوق صاحبان سرمایه و هزینه وامها از سود عملیاتی کسر می‌شود تا به سود باقی مانده یا EVA دست یابیم. در این مورد فرمول ذیل مناسب خواهد بود:

مخارج سرمایه بر مبنای سرمایه سرمایه گذاری شده – [۱]EVA = NOPAT

EVA = NOPAT – WACC[2] * IC

اگر سود پس از کسر مالیات و بهره به عنوان نقطه شروع در نظر گرفته شود. لازم است که صرفاً هزینه حقوق صاحبان سرمایه جهت رسیدن به سود باقی مانده از آن کسر گردد. در این صورت فرمول فوق را می‌توان به صورت ذیل بازنویسی کرد:

هزینه صاحبان سرمایه – سود پس از کسر مالیات و بهره = EVA

(ارزش دفتری حقوق صاحبان سرمایه* k_e)– سود پس از کسر مالیات و بهره = EVA

که در آن: ke = جزء هزینه حقوق صاحبان سرمایه

از دیدگاه دیگر (مخصوصاً زمانی که بخواهیم بازده واقعی را با هزینه سرمایه قیاس کنیم) موقعیت یا شکست شرکت در ایجاد ارزش را می‌توان با تعیین دامنه عملکرد سنجید. این دامنه برابر است با اختلاف میان WACC, ROIC. بنابراین فرمول EVA را می‌توان به این صورت بیان نمود: (کرامر و پترز، ۲۰۰۱،۸۹) [۳].

IC * دامنه عملکرد = EVA

= (ROIC – WACC) * IC EVA

که در آن: NOPAT/ IC = ROIC

در ادامه به معرفی و تشریح اجزا EVA می‌پردازیم. این اجزاء عبارتنداز:

— ROIC ؛

— WACC ؛

— دامنه عملکرد ؛

— IC

بازده سرمایه گذاری شده [۴]

بازده سرمایه سرمایه گذاری شده[۵]  با تقسیم نمودن سود عملیاتی پس از کسر مالیات[۶] تعدیل شده بر سرمایه سرمایه گذاری شده [۷]تعدیل شده محاسبه می‌شود. (تعدیلات در قسمتهای بعد شرح داده خواهد شد).

NOPAT مبلغ باقی مانده پس از کسر هزینه‌های عملیاتی و مالیات نقدی از درآمد فروش می‌باشد که هزینه‌های قرضه از آن مستثنی است. همچنین محاسبه ROIC را می‌توان به سه جزء تقسیم نمود:

(نرخ مالیات - ۱) *                           *                                     ROIC =

فرمول فوق نشان می‌دهد که ROIC را می‌توان به طریق ذیل افزایش داد:

۱- افزایش حاشیه سود عملیاتی با حداکثر سازی سود هر یک دلار فروش

۲- بهبود گردش داراییها با استفاده هر چه کاراتر از داراییها جهت افزایش مقدار فروش

۳- کاهش نرخ مالیات مؤثر، با این اطمینان که از تخفیفها و بخشودگی‌های مالیاتی بهره‌برداری بهینه‌ای می‌شود.

می‌توان نتیجه‌گیری کرد که ROIC تابعی از سه عامل است. یعنی حاشیه سود عملیاتی به فروش، گردش داراییها و نرخ مؤثر مالیاتی.

[۱] - Net Operating Profit after Tax

[۲] - Weighted Average Cost of Capital

[۳] - Kramer & Peters,2001,89

[۴] - Return on Investment Capital) (ROIC(

[۵]- ROIC

[۶]- NOPAT

[۷]- IC

سوالات یا اهداف پایان نامه :

اهداف تحقیق

هر تحقیقی دارای سه هدف می باشد ۱) هدف علمی  ۲) هدف کاربردی ۳) هدف خاص و این تحقیق نیز از این امر مستثنی نبوده و به دنبال سه هدف فوق می باشد .

سهامداران همواره به دنبال راههایی برای ارزیابی عملکرد مدیران در جهت ثروت آفرینی برای شرکت و برآورد عملکرد آینده می باشند و در عمل مشاهده می شود که از اطلاعات و معیار های نامناسبی برای قضاوت در مورد عملکرد مدیران استفاده می کنند. عدم استفاده از معیارهای مناسب برای ارزیابی عملکرد و ارزش آفرینی برای سهامداران از یک سو باعث می شود قیمت سهام شرکتها به ارزش واقعی آنها نزدیک نشود و این پدیده معمولاً موجب ضرر و زیان یک گروه از خریداران سهام و سود سرشار گروه دیگر خواهد شد . از سوی دیگر عدم جبران خدمات مدیران به تناسب عملکرد واقعی آنها در جهت حداکثر سازی ثروت سهامداران موجب ایجاد شکاف بین منافع مدیران و سهامداران شد ه و مشکلات تضاد منافع میان نماینده و مالک به وجود خواهد آمد. بنابراین تحقیق حاضر سعی دارد به بررسی محتوای اطلاعاتی EVA شرکتهای برتر و وجود رابطه احتمالی بین سود اقتصادی وسود حسابداری با بازده حقوق صاحبان سرمایه[۱]  شرکتها بپردازد.

[۱]- ROE