حدود مطالعاتی :

قلمرو تحقیق چهارچوبی را فراهم می نماید تا مطالعات و آزمون محقق در طی آن قلمرو خاص انجام پذیرد و دارای اعتبار بیشتر باشد.

۱-۸-۱ قلمرو  مکانی تحقیق

این تحقیق در شرکت های برتر پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که سال مالی آنها منتهی به ۲۹/۱۲ است انجام شده است و نمونه انتخابی مشتمل بر ۴۰ شرکت می باشد.

۲-۸-۱ قلمرو زمانی تحقیق

این تحقیق رابطه همبستگی بین سود اقتصادی و سود حسابداری با ROE در طی سالهای ( ۸۷-۸۰ )  بررسی می نماید ضمناً سال مالی شرکت های انتخابی همگی منتهی به ۲۹/۱۲ می باشد.

دوره زمانی این پژوهش ، ۸ ساله و از ابتدای سال ۱۳۸۰ تا انتهای سال ۱۳۸۷ است.

 ۳-۸-۱ قلمرو موضوعی تحقیق

در این پژوهش ، بررسی رابطه بین ROE شرکت  ، با متغیرهای, EVA , RI, مورد کنکاش قرار می گیرد.

۹-۱تعریف واژه ها و اصطلاحات تحقیق:

سود اقتصادی( ارزش افزوده اقتصادی )[۱]

EVA یکی از معیارهای اندازه گیری عملکرد است و نشان دهنده باقی مانده سود ،پس از کسرهزینه سرمایه،(میانگین موزون هزینه سرمایه×ارزش دفتری سرمایه) از سود حاصل از عملیات است(حجازی،۱۳۸۶،ص۲۴۸)[۲].

سود خالص عملیاتی بعد از کسر مالیات[۳]

NOPAT  سودی که در محاسبه آن تنها سود حاصل از عملیات در نظر گرفته می شود و اثر ثبتهای غیر نقدی حذف و صرفه جویی مالیاتی ناشی از هزینه بهره در آن ثبت شده است.از طرف دیگر نشان دهنده سودی است که به صورت بازده نقدی برای تامین کنندگان مالی در دسترس است (همان منبع، ص۲۴۸)[۴].

سرمایه[۵]

مجموع وجه نقدی است که در خالص دارائیهای شرکت و در طول عمر آن بدون توجه به شکل تامین مالی ،نام حسابداری یا هدف واحد تجاری سرمایه گذاری شده است(همان منبع ، ص۲۴۸)[۶].

نرخ هزینه سرمایه (C)

یعنی به طور متوسط برای هر ۱۰۰ ریال تامین مالی ،متحمل چند ریال هزینه شده است. که از طریق میانگین موزون هزینه سرمایه هر یک از منابع مالی به دست می آید (رستگاری، ۱۳۸۶، ص۱۴۲)[۷].

نرخ بازده حقوق صاحبان سهام[۸]

بازده حقوق صاحبان سهام نشان دهنده درصد سودی است که روی حقوق صاحبان سهام در شرکت عاید شده است. و از تقسیم سود پس از کسر مالیات بر حقوق صاحبان سهام به دست می آید (حجازی،۱۳۸۶ ،ص۲۴۷)[۹].

سود حسابداری

محاسبه سود خالص پس از کسر مالیات شرکتها با بهره گرفتن از اطلاعات صورتهای مالی

شرکتهای برتر

نگاهی به تجربه بورسهای اوراق بهادار در کشورهای مختلف نشان می دهد که شناسایی شرکتهای ممتاز یا دارای موقعیت برتر اغلب برپایه یکی از معیارهای زیر انجام می شود :

• قدرت نقد شوندگی سهام به معنای پر معامله بودن آن در تالار معاملات بورس
• میزان تاثیر گذاری شرکت بر بازار ، یا سهم آن در ارزش جاری بازار
• وضعیت شرکت از نظر برتری نسبتهای مالی به ویژه میزان سود آوری به ازای هر سهم

[۱]-EVA

[۳]- NOPAT

[۵]- CAPITAL

[۸]- ROE

سوالات یا اهداف پایان نامه :

اهداف تحقیق

هر تحقیقی دارای سه هدف می باشد ۱) هدف علمی  ۲) هدف کاربردی ۳) هدف خاص و این تحقیق نیز از این امر مستثنی نبوده و به دنبال سه هدف فوق می باشد .

سهامداران همواره به دنبال راههایی برای ارزیابی عملکرد مدیران در جهت ثروت آفرینی برای شرکت و برآورد عملکرد آینده می باشند و در عمل مشاهده می شود که از اطلاعات و معیار های نامناسبی برای قضاوت در مورد عملکرد مدیران استفاده می کنند. عدم استفاده از معیارهای مناسب برای ارزیابی عملکرد و ارزش آفرینی برای سهامداران از یک سو باعث می شود قیمت سهام شرکتها به ارزش واقعی آنها نزدیک نشود و این پدیده معمولاً موجب ضرر و زیان یک گروه از خریداران سهام و سود سرشار گروه دیگر خواهد شد . از سوی دیگر عدم جبران خدمات مدیران به تناسب عملکرد واقعی آنها در جهت حداکثر سازی ثروت سهامداران موجب ایجاد شکاف بین منافع مدیران و سهامداران شد ه و مشکلات تضاد منافع میان نماینده و مالک به وجود خواهد آمد. بنابراین تحقیق حاضر سعی دارد به بررسی محتوای اطلاعاتی EVA شرکتهای برتر و وجود رابطه احتمالی بین سود اقتصادی وسود حسابداری با بازده حقوق صاحبان سرمایه[۱]  شرکتها بپردازد.

[۱]- ROE

مقدمه

ارزیابی عملکرد شرکتها از مهمترین موضوعات مورد توجه سرمایه‌گذاران، اعتبار دهندگان، مدیران و دولتها می‌باشد. در عمل معیارهای مختلفی برای ارزیابی عملکرد وجود دارد که در این تحقیق رابطه بین دو معیار ارزش افزوده اقتصادی (سود اقتصادی) و سود حسابداری با بازده حقوق صاحبان سهام عادی، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

این فصل اختصاص دارد به بررسی پیشینه تحقیقات انجام شده مرتبط با موضوع تحقیق. در این فصل سعی شده جهت قبل از ورود به بحث و بررسی پیشینه تحقیقات انجام شده، ضمن بیان ارزیابی عملکرد و معیارهای مرتبط به آن، به منظور ارائه تصویر روشنی از معیار ارزش افروده اقتصادی نموده محاسبه آن و چگونگی انجام تعدیلات برای رسیدن به سود اقتصادی، مزایا و محدودیتهای EVA و کاربردهای این معیار مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

۲-۲- ارزیابی عملکرد

یکی از موضوعاتی که به طور گسترده در تئوری اثباتی مورد مطالعه قرار گرفته است، قراردادهای بین مدیران و مالکان می‌باشد. در نظریه نمایندگی، شرکت به عنوان مجموعه‌ای از قراردادهای پیچیده تعریف می‌شود که براساس آن، افراد ثروت خود را به صورتهای گوناگون و در قالب قراردادهایی در اختیار شرکت قرار می‌دهند و هر یک از آنها انتظار دارند بازده مناسبی از ثروت خود بدست آورند. با تفکیک مدیریت از مالکیت واحدهای تجاری، همواره جهت کنترل و نظارت بر مدیریت مطرح بوده است. با توجه به تئوری نمایندگی و تضاد منافع بالقوه موجود بین نماینده و مالک «موکل» همواره این امکان وجود دارد که فعالیتهای مدیران در خلاف جهت منافع سهامداران و در جهت افزایش منافع خود آنها باشد. به منظور کنترل رفتار مدیران بعنوان نماینده و ارزیابی عملکرد آنها، روش های مختلفی وجود دارد) شریعت پناهی ،۱۳۸۲،۱۰۴)^۱.

ارزیابی عملکرد شرکتها از مهمترین موضوعات مورد توجه سرمایه‌گذاران، اعتبار دهندگان، مدیران و دولتها می‌باشد.

مدیران به منظور ارزیابی عملکرد خود و قسمتهای تحت پوشش از معیارهای مختلفی استفاده می‌کنند. سرمایه گذاران به منظور ارزیابی میزان موقعیت در بکارگیری سرمایه آنها و تصمیم‌گیری در مورد حفظ، افزایش و یا فروش سرمایه گذاری مزبور، به ارزیابی عملکرد مدیریت علاقه‌مندند. اعتبار دهندگان به منظور تصمیم‌گیری در مورد میزان و نرخ اعطای اعتبار، به ارزیابی عملکرد می‌پردازند. هیأت تدوین استانداردهای حسابداری در ایران نیز به این مقوله بعنوان نیاز ذینفعان توجه داشته و در تدوین هدفهای گزارشگری مالی بیان می‌دارد:

«سرمایه گذاران، اعطاء کنندگان تسهیلات مالی و سایر استفاده کنندگان اطلاعات مالی غالباً سودهای گزارش شده و عوامل تعیین کننده آن را به طرق مختلف و برای مقاصد گوناگون مورد استفاده قرار می‌دهند. برخی از مقاصد عبارتنداز:

۱- ارزیابی عملکرد مدیریت

۲- برآورد توان سودآوری واحد انتفاعی در کوتاه مدت و بلندمدت

۳- ارزیابی مخاطره، سرمایه گذاری در واحد انتفاعی یا اعطای تسهیلات مالی به آن(متن پیشنهادی استانداردهای حسابداری، ص ۳۲)^۱ .

در نظر گرفتن اهداف استراتژیک شرکت برای انتخاب مجموعه‌ای از روش های ارزیابی عملکرد مناسب، برای یک شرکت خاص ضرورت دارد. مهمترین جنبه‌ای که توسط سرمایه‌گذاران مورد توجه قرار می‌گیرد این است که آیا ارزش سرمایه‌گذاری آنها در نتیجه عملکرد مدیریت افزایش پیدا کرده است؟ به بیان دیگر آیا برای آنان ارزش خلق شده است یا خیر؟

در عمل معیارهای مختلفی برای ارزیابی عملکرد وجود دارد. در این معیارها، شاخصها و نسبت‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که در محاسبه آنها از اطلاعات حسابداری، بازار، اقتصادی و یا ترکیبی از آنها استفاده می‌شود.

سوالات یا اهداف پایان نامه :

اهداف تحقیق

هر تحقیقی دارای سه هدف می باشد ۱) هدف علمی  ۲) هدف کاربردی ۳) هدف خاص و این تحقیق نیز از این امر مستثنی نبوده و به دنبال سه هدف فوق می باشد .

سهامداران همواره به دنبال راههایی برای ارزیابی عملکرد مدیران در جهت ثروت آفرینی برای شرکت و برآورد عملکرد آینده می باشند و در عمل مشاهده می شود که از اطلاعات و معیار های نامناسبی برای قضاوت در مورد عملکرد مدیران استفاده می کنند. عدم استفاده از معیارهای مناسب برای ارزیابی عملکرد و ارزش آفرینی برای سهامداران از یک سو باعث می شود قیمت سهام شرکتها به ارزش واقعی آنها نزدیک نشود و این پدیده معمولاً موجب ضرر و زیان یک گروه از خریداران سهام و سود سرشار گروه دیگر خواهد شد . از سوی دیگر عدم جبران خدمات مدیران به تناسب عملکرد واقعی آنها در جهت حداکثر سازی ثروت سهامداران موجب ایجاد شکاف بین منافع مدیران و سهامداران شد ه و مشکلات تضاد منافع میان نماینده و مالک به وجود خواهد آمد. بنابراین تحقیق حاضر سعی دارد به بررسی محتوای اطلاعاتی EVA شرکتهای برتر و وجود رابطه احتمالی بین سود اقتصادی وسود حسابداری با بازده حقوق صاحبان سرمایه[۱]  شرکتها بپردازد.

[۱]- ROE

معیارهای ارزیابی عملکرد

در دهه ۱۹۸۰، انتظارات سهامداران به سطح بی‌سابقه‌ای رسید و منجر به اعمال فشار فزاینده بر شرکتها در جهت افزایش ثروت سهامداران شد. بر این اساس، قرارداد پاداش مدیران بر مبنای عوامل مؤثر در تغییر ثروت سهامداران منعقد گردید. مسأله مهمی که در طراحی این قراردادها وجود دارد این است که کدام معیار عملکرد، باید ملاک عمل قرار گیرد.

یک معیار برای قضاوت در عملکرد شرکت، قیمت سهام است «مورفی ۱۹۹۰ و میلبورن ۱۹۹۶»[۱]. با این حال، معیار قیمت از یک ضعف برخوردار است زیرا برخی عوامل مؤثر بر قیمت سهام مانند شرایط سیاسی و اقتصادی جامعه و جهان، خارج از کنترل مدیران می‌باشند. قرار دادن قیمت سهام بعنوان معیار عملکرد، می‌تواند در بر گیرنده ریسک فراوانی برای مدیریت باشد و این ریسک، قابلیت ایجاد انگیزه برای مدیران به منظور حداکثر کردن ثروت سهامداران را کاهش می‌دهد. بنابراین معیار مورد استفاده باید از دو ویژگی برخوردار باشد:

— در معرض عواملی نباشد که خارج از کنترل بوده و بر قیمت سهام تأثیر دارند.

— بیشترین رابطه را با تغییرات در ثروت سهامدار داشته باشد[۲].

برخی معیارها مبتنی بر اطلاعات تاریخی موجود در صورتهای مالی اساسی و یادداشتهای همراه است. از مزایای این معیارها اینست که قابلیت اتکا و اثبات دارند.

یکی از مهمترین این معیارها، سود می‌باشد. هندریسکون از سود بعنوان معیاری جهت ارزیابی کارایی نام برده و معتقد است عملیات کارایی یک واحد تجاری بر روند پرداخت سود سهام به سهامداران تأثیر می‌گذارد. سهامداران قبل از خرید سهام شرکت به ارزیابی کارایی مدیریت آن شرکت مبادرت می‌ورزند. یکی از مصادیق کارایی مدیریت، استفاده بهینه از منابع موجود در شرکت می‌باشد که در نهایت باعث افزایش بازدهی صاحبان سهام می‌گردد (هندریکسون، ۱۹۹۹، ص۱۴۴)[۳].

با این وجود، سود حسابداری دارای محدودیتهایی است که باعث می‌شود بعنوان معیار مناسبی برای اندازه‌گیری عملکرد در نظر گرفته نشود. از جمله این محدودیتها می‌توان به امکان بکارگیری روش های حسابداری، اشاره کرد. مبلغ سود را نمی‌توان به تنهایی تعیین کننده ارزش یک شرکت و میزان موفقیت مدیریت آن دانست. زیرا علاوه بر مبلغ سود، کیفیت سود و اینکه با چه میزان سرمایه گذاری حاصل شده است نیز مهم است.

از لحاط تئوریکی نیز انتقاداتی به سود حسابداری وارد شده است. آقای هندریکسون عقیده دارد که مفهوم سود حسابداری هنوز به صورت واضحی فرمول بندی نشده است و رویه‌های پذیرفته شده حسابداری، اجازه می‌دهند که تفاوتهایی در اندازه‌گیری سود دوره‌ای شرکتهای مختلف وجود داشته باشد.

همچنین تغییرات سطح قیمت، مفهوم سود محاسبه شده بر مبنای تاریخی را تغییر داده است. وی عقیده دارد برای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران، معیارهای دیگر می‌تواند مفیدتر باشد[۴].

ROE و ROI یکی دیگر از این معیارهاست. ROE، سودآوری شرکت را از دیدگاه سهامدار می‌سنجد و ROI سودآوری کل شرکت را در نظر می‌گیرد. با این حال از آنجا که در محاسبه آنها از سود حسابداری استفاده می‌شود، مشکلات مطرح شده برای سود را دارند. ROE نشان نمی‌دهد که شرکت دارای چه عملکردی بوده است، به علت اینکه می‌توان عملکرد ضعیف را با بدهی مخفی کرد.

نسبت قیمت به سود «P/E» هم از معیارهای رایج در ارزیابی عملکرد است و تابعی از کیفیت سودآوری شرکت می‌باشد. با این حال در محاسبه آن از سود استفاده می‌شود و بنابراین حاوی همه مشکلات سود حسابداری می‌باشد.

یکی دیگر از معیارهای مطرح در ارزیابی عملکرد، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام [۵]می‌باشد. با وجود سادگی محاسبه و قابل فهم بودن این معیار، از آنجا که قیمت سهام شرکت تحت تأثیر عواملی است که غالباً در کنترل مدیریت نیستند، این نسبت می‌تواند گمراه کننده باشد. از طرف دیگر تورم آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

نسبت Q توبین که با تقسیم ارزش بازار شرکت به ارزش جایگزینی داراییهای شرکت، بدست می‌آید، معمولاً نشانه ارزش بالای فرصتهای رشد شرکت می‌باشد و بیشتر مبتنی بر اطلاعات بازار است، لذا نقطه ضعف معیارهای مبتنی بر سود را ندارد. اما به دلیل اینکه محاسبه ارزش جایگزینی داراییهای شرکت مشکل می‌باشد و داراییهای نامشهود را در نظر نمی‌گیرد، نقاط ضعف عمده‌ای دارد.

[۱] - Murphy & Milbourn

[۲] - Bacidore J.M, op. cit, p11.

[۳] - Hendrikson,1992, P.144.

[۴]- Hendrikson, op. cit. p. 309.

[۵]- Market- to- Book Ratio

سوالات یا اهداف پایان نامه :

اهداف تحقیق

هر تحقیقی دارای سه هدف می باشد ۱) هدف علمی  ۲) هدف کاربردی ۳) هدف خاص و این تحقیق نیز از این امر مستثنی نبوده و به دنبال سه هدف فوق می باشد .

سهامداران همواره به دنبال راههایی برای ارزیابی عملکرد مدیران در جهت ثروت آفرینی برای شرکت و برآورد عملکرد آینده می باشند و در عمل مشاهده می شود که از اطلاعات و معیار های نامناسبی برای قضاوت در مورد عملکرد مدیران استفاده می کنند. عدم استفاده از معیارهای مناسب برای ارزیابی عملکرد و ارزش آفرینی برای سهامداران از یک سو باعث می شود قیمت سهام شرکتها به ارزش واقعی آنها نزدیک نشود و این پدیده معمولاً موجب ضرر و زیان یک گروه از خریداران سهام و سود سرشار گروه دیگر خواهد شد . از سوی دیگر عدم جبران خدمات مدیران به تناسب عملکرد واقعی آنها در جهت حداکثر سازی ثروت سهامداران موجب ایجاد شکاف بین منافع مدیران و سهامداران شد ه و مشکلات تضاد منافع میان نماینده و مالک به وجود خواهد آمد. بنابراین تحقیق حاضر سعی دارد به بررسی محتوای اطلاعاتی EVA شرکتهای برتر و وجود رابطه احتمالی بین سود اقتصادی وسود حسابداری با بازده حقوق صاحبان سرمایه[۱]  شرکتها بپردازد.

[۱]- ROE

معیارهای مبتنی بر اطلاعات اقتصادی:

مهمترین معیارهایی که در زمینه ارزیابی عملکرد با بهره گرفتن از داده‌های اقتصادی وجود دارد عبارتنداز: REVA, MVA, EVA.

MVA تفاوت بین ارزش بازار یک شرکت و ارزش اقتصادی سرمایه‌ای است که بکار گرفته  است.  EVA ایجاد کننده MVA است.   زیرا ارزش فعلی EVA های آتی است که مبنای ارزیابی و ارزشگذاری شرکت در بازار می‌باشد. بنابراین اگر چه EVA یک معیار داخلی برای اندازه‌گیری عملکرد است، ولی همین معیار داخلی منجر به ایجاد یک معیار خارجی می‌شود که ارزش شرکت را در بازار تعیین می‌کند.

REVA به عنوان سود خالص باقیمانده پس از کسر هزینه فرصت سرمایه گذاران به ارزش  بازار، از سود خالص عملیاتی پس از مالیات تعریف می‌شود. در واقع REVA یکی از عمده‌ترین انتقادات وارد شده بر EVA، که هزینه فرصت منابع به کار گرفته شده در شرکت را بر مبنای ارزش دفتری آنها محاسبه می‌کند، را برطرف می‌کند.

۱-۴-۲- سود باقیمانده

تئوریهای مرتبط با ارزش برای سهامداران، سابقه طولانی دارد. شاید بتوان گفت از سالهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ بوسیله تلاشهای مارکووتیز، میلر و مودیلیانی، شارپ، فاما و تری نور صحبت درباره این تئوریها آغاز شد.

آنچه آنها انجام دادند تعریف کارآمد ریسک و بازده و تبیین رابطه آنها، تبیین مفهوم بازارهای کارا و صرف ریسک بود که همه اینها منجر به مدل قیمت گذاری سرمایه یا CAPM شد.

اقتصاد دانانی همچون هامیلتون «۱۷۷۷» و مارشال «۱۸۹۰» استدلال می‌کردند برای اینکه شرکتی ایجاد ارزش نماید و ثروت خود را افزایش دهد، باید بازده‌ای بیش از هزینه منابع مالی بکار گرفته به شکل بهره و سود سهام پرداختی به سرمایه گذاران خود، داشته باشد. در قرن بیستم این مفهوم با عناوینی مثل سود باقیمانده به کار رفته[۱].

سود باقیمانده عبارت است از سود عملیاتی بعد از مالیات و پس از کسر هزینه سرمایه منابع به کار رفته می‌باشد. سود باقیمانده در واقع همان سود اقتصادی می‌باشد. چنانچه سود خالص عملیاتی پس از کسر مالیات بتواند هزینه‌های سرمایه را تأمین نماید و مبالغی مازاد باقی بماند، اقتصاد دانان به آن سود اقتصادی یا سود باقیمانده می‌گویند[۲].

فرمول محاسبه سود باقیمانده به صورت زیر می‌باشد:

Residual Income = Income – (Interest * Investment)

(کل داراییها * نرخ بهره به کار رفته برای سرمایه گذاری) – سود عملیاتی یا سود خالص = سود باقیمانده

در مورد اجزای سود باقیمانده تعاریف گوناگونی وجود دارد. به عنوان مثال نویسندگان و شرکتهای مختلف مصداقهای زیر را برای Investment عنوان کرده‌اند:

— کل داراییهای موجود

— کل داراییهای بکار رفته

— سرمایه در گردش بعلاوه دیگر داراییها

— حقوق صاحبان سهام

[۱]- Residual lncome. RL

[۲] - Hendrikson, opcit, p 316.

سوالات یا اهداف پایان نامه :

اهداف تحقیق

هر تحقیقی دارای سه هدف می باشد ۱) هدف علمی  ۲) هدف کاربردی ۳) هدف خاص و این تحقیق نیز از این امر مستثنی نبوده و به دنبال سه هدف فوق می باشد .

سهامداران همواره به دنبال راههایی برای ارزیابی عملکرد مدیران در جهت ثروت آفرینی برای شرکت و برآورد عملکرد آینده می باشند و در عمل مشاهده می شود که از اطلاعات و معیار های نامناسبی برای قضاوت در مورد عملکرد مدیران استفاده می کنند. عدم استفاده از معیارهای مناسب برای ارزیابی عملکرد و ارزش آفرینی برای سهامداران از یک سو باعث می شود قیمت سهام شرکتها به ارزش واقعی آنها نزدیک نشود و این پدیده معمولاً موجب ضرر و زیان یک گروه از خریداران سهام و سود سرشار گروه دیگر خواهد شد . از سوی دیگر عدم جبران خدمات مدیران به تناسب عملکرد واقعی آنها در جهت حداکثر سازی ثروت سهامداران موجب ایجاد شکاف بین منافع مدیران و سهامداران شد ه و مشکلات تضاد منافع میان نماینده و مالک به وجود خواهد آمد. بنابراین تحقیق حاضر سعی دارد به بررسی محتوای اطلاعاتی EVA شرکتهای برتر و وجود رابطه احتمالی بین سود اقتصادی وسود حسابداری با بازده حقوق صاحبان سرمایه[۱]  شرکتها بپردازد.

[۱]- ROE

نرخ بازده حقوق صاحبان سهام

ROE همواره معیار عملکردی مناسبی برای شرکتها به شمار می‌رفته است. این شاخص با تقسیم نمودن سود خالص پس از کسر مالیات در سال معین بر ارزش دفتری حقوق صاحبان سرمایه (سهام عادی) ابتدای سال محاسبه می‌شود. حقوق صاحبان سرمایه متشکل است از سرمایه سهامداران عادی بعلاوه صرف سهام عادی، اندوخته‌ها و سود (زیان) انباشته.

محاسبه ROE را می‌توان به ۳ قسمت مجزا تجزیه نمود. به این ترتیب:

*            *         ROE =

از این سه جزء به ترتیب به عنوان نسبت سودآوری (بازده فروش)، نسبت فعالیت (گردش داراییها) و اهرم یاد می‌شود. بنابراین می‌توان ROE را با بهبود سودآوری، استفاده کاراتر از دارائیها و افزایش اهرم بهبود بخشید.

و لکین، مسئله این است که نقایص ذاتی سود بر این معیار نیز اثر می‌گذارد. همچنین ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام برآورد مناسبی از وجوه سرمایه‌گذاری شده در شرکت محسوب نمی‌شود. زیرا همانند سود نیاز به تعدیل دارد. ROE به تغییر اهرم بسیار حساس است و در صورتیکه بازده عادی روی وام اخذ شده بیش از هزن وام باشد. با افزایش اهرم مالی افزایش می‌یابد. خطر ذاتی افزایش اهرم مالی بیش از سطحی معین، آن است که ریسک مالی افزایش می‌یابد و در نتیجه منجر به افت قیمت سهام واحد تجاری می‌گردد.

هدف حداکثر سازی ROE ممکن است در نهایت موجب شود که ثروت کاهش یابد. این امر قطعاً موافق با اصول اقتصادی و ارزش آفرینی سهامدار نمی‌باشد.

راپا پورت ،۱۹۸۶، اذعان داشت که دومین جزء ROE یعنی گردش داراییها تحت تأثیر تورم قرار می‌گیرد. استدلال وی آن است که فروش بلافاصله تأثیر تورم را منعکس می‌کند در حالیکه ارزش دفتری داراییها که متشکل از داراییهای نو و کهنه است، به همین سرعت پذیرای تأثیر تورم نیست.

مطالعات راپایورت طی دهه ۱۹۷۰ نشان داد که با وجود کاهش سود ۴۰۰ شرکت استاندارداند پورز[۱] طی دهه ۱۹۷۰، ROE آنها به دلیل رشد گردش داراییها و اهرم با افزایش مواجه شد. اما بازارها با این «عملکرد به ظاهر بهتر» گمراه نشدند. در نتیجه بازده طی این دوره بسیار ناچیز بود (دویت، ۲۰۰۴) که پلان (۱۹۹۶) بحث می‌کند که ROE معیار عملکرد کوتاه مدت است و تمرکز بیش از اندازه بر آن باعث می‌شود. شرکت فرصتهای سرمایه گذاری که در بلند مدت ایجاد ارزش می کند را نادیده انگارد (کاپلان و نورتون، ۱۹۹۶،۱۵۴) [۲].

[۱] - Standard & Poor’s 400 companies

[۲] - Caplan, R.S & Norton, D.P. 1996

سوالات یا اهداف پایان نامه :

اهداف تحقیق

هر تحقیقی دارای سه هدف می باشد ۱) هدف علمی  ۲) هدف کاربردی ۳) هدف خاص و این تحقیق نیز از این امر مستثنی نبوده و به دنبال سه هدف فوق می باشد .

سهامداران همواره به دنبال راههایی برای ارزیابی عملکرد مدیران در جهت ثروت آفرینی برای شرکت و برآورد عملکرد آینده می باشند و در عمل مشاهده می شود که از اطلاعات و معیار های نامناسبی برای قضاوت در مورد عملکرد مدیران استفاده می کنند. عدم استفاده از معیارهای مناسب برای ارزیابی عملکرد و ارزش آفرینی برای سهامداران از یک سو باعث می شود قیمت سهام شرکتها به ارزش واقعی آنها نزدیک نشود و این پدیده معمولاً موجب ضرر و زیان یک گروه از خریداران سهام و سود سرشار گروه دیگر خواهد شد . از سوی دیگر عدم جبران خدمات مدیران به تناسب عملکرد واقعی آنها در جهت حداکثر سازی ثروت سهامداران موجب ایجاد شکاف بین منافع مدیران و سهامداران شد ه و مشکلات تضاد منافع میان نماینده و مالک به وجود خواهد آمد. بنابراین تحقیق حاضر سعی دارد به بررسی محتوای اطلاعاتی EVA شرکتهای برتر و وجود رابطه احتمالی بین سود اقتصادی وسود حسابداری با بازده حقوق صاحبان سرمایه[۱]  شرکتها بپردازد.

[۱]- ROE