روش Res:

پنمن و ژانگ (۲۰۰۲)[۱] جهت تخمین میزان محافظه کاری نامشروط در گزارشگری مالی از این روش استفاده کردند در این روش جهت تعیین میزان محافظه کاری از فرمول ذیل استفاده می‌شود:

UC – Res _it =                                                                                       (۵-۲)

UC – Res _it: شاخص محافظه کاری نامشروط برای شرکت i در زمان t

INV _it: میزان موجود کالا

RD: هزینه تحقیق و توسعه

ADV: هزینه تبلیغات

At: کل دارایی‌های شرکت (پنمن و ژانگ، ۲۰۰۲، ۳۶۴-۲۳۷) [۲].

3. روش به کار گیری اقلام تعهدی:

همان طور که قبلاً گفته شد انتخاب و اعمال روش‌های محافظه کارانه از طریق حسابداری تعهدی امکان پذیر است. حاصل تحقیق حاضر برای اندازه گیری شاخص محافظه کاری نامشروط از مدل احمد و دوئلمن (۲۰۰۷)[۳] استفاده شده است. شاخص محافظه کاری بر اساس مدل مزبور به صورت زیر محاسبه می‌شود.

UC – ACC =                                      ×  (۱-)                                         (۶-۲)

اقلام تعهدی از تفاوت سود خالص قبل از اقلام غیر مترقبه و جریان نقدی عملیاتی بعلاوه هزینه استهلاک به دست می‌آید. به عقیده احمد و دوئلمن (۲۰۰۷) رشد اقلام تعهدی می‌تواند شاخصی از تغییر در درجه محافظه کاری حسابداری در طول یک دوره باشد. به بیانی دیگر اگر اقلام تعهدی افزایش یابد، در آن صورت محافظه کاری کاهش می‌یابد و برعکس، از این رو برای تعیین جهت محافظه کاری اقلام تعهدی در منفی یک ضرب می‌شود. برای کنترل عامل تورم بر اقلام تعهدی و تغییرات محافظه کاری و همچنین برای همگن کردن اطلاعات در سطح کشورها با اندازه‌های مختلف متغیرهای پژوهش بر جمع دارایی‌ها تقسیم شده‌اند (احمد و دوئلمن، ۲۰۰۷، ۴۳۷-۴۱۱) [۴].

۴-۲٫ بخش سوم بازده و بازده غیر منتظره

۱-۴-۲٫بازده

بازده یک سرمایه گذاری عبارتست از جریان‌های نقدی قابل تحققی که توسط صاحبان سرمایه گذاری و در طول یک سرمایه  گذاری معین تحصیل می‌شود. بازده نوعاً بر اساس درصدی از ارزش سرمایه گذاری انجام شده در آغاز دوره بیان می‌شود(رهنمای رود پشتی، ۱۳۸۶، ۵۴)^۱.

۲-۴-۲٫روش‌های محاسبه بازده سهامداران

بازده یا پاداش سرمایه گذاری شامل، سود سالانه و افزایش (کاهش) ارزش سهام است(پارسائیان، ۱۳۸۴، ۴۱)^۲.

این بازده معمولاً به صورت درصد و نرخ نشان داده می‌شود.

چند روش برای محاسبه بازده پیشنهاد شده است که عبارتند از:

• روش نسبت سود به قیمت
• روش پیش بینی سود نقدی

روش نسبت سود به قیمت

بر اساس این روش بازده سهامدار برای یک دوره معین به شرح زیر محاسبه می‌گردد:

(۷-۲)

که:

: بازده  هر سهم

: سود سالیانه هر سهم

: قیمت خرید هر سهم (ارزش بازار)

از آن جا که این روش تغییرات قیمت سهام را مدنظر قرار نمی‌دهد، کمتر از سوی سرمایه گذاران مورد استقبال قرار گرفته است.

روش پیش بینی سود نقدی

در این روش فرض می‌شود سهامدار، سهم خود را تا دوره بی نهایت نگهداری می‌کند. بنابراین عایدی تغییرات قیمت سهام هیچ گاه شامل سهامدار نمی‌شود.

[۱]. Penman & Zhang

[۲]. Penman & Zhang

[۳]. Ahmad & Duelman

[۴]. Ahmad & Duelman

سوالات یا اهداف پایان نامه :

• آیا ارتباطی بین محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران وجود دارد یا خیر؟
• آیا ارتباطی بین تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده شرکت‌ها و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران وجود دارد یا خیر؟

بازار چطور کارا می‌شود؟

برای آنکه بازار کارا شود سرمایه گذارها باید تصور کنند بازار غیر کاراست و می‌توانند سودی بالاتر از حد متوسط آن کسب کنند. نکته جالب اینکه استراتژی‌های سرمایه گذاری که قصد دارند از عدم کارایی بازار سود ببرند عملاً عامل حفظ کارایی بازار هستند. طبق نظریه کارایی بازار، بازار باید بزرگ و نقد باشد. اطلاعات نیز از لحاظ در دسترس بودن و هزینه باید در هر زمان در اختیار سرمایه گذارها باشد. همچنین هزینه معاملات باید کمتر از سود مورد انتظار از سرمایه گذاری باشد و سرمایه گذارها باید منابع مالی کافی در اختیار داشته باشند تا از موارد عدم کارایی تا زمانی که وجود دارند، استفاده کنند و مهم‌ترین نکته اینکه سرمایه گذارها باید معتقد باشند که می‌توانند سودی بالاتر از متوسط سود بازار کسب کنند.

۱۱-۴-۲ درجات کارایی

قبول نظریه بازار کارا در خالص‌ترین شکل آن ممکن است دشوار باشد اما سه طبقه بندی برای این نظریه وجود دارد که نشان دهنده میزان امکان به کار بردن این نظریه برای بازار است.

۱- کارایی بالا: این گونه از نظریه شدیدترین گونه است که طبق آن تمام اطلاعات در یک بازار چه خصوصی چه عام در قیمت سهام مؤثر است. حتی اطلاعات نیروهای داخلی شرکت‌ها و بازار نیز باعث مزیت یک سرمایه گذار نسبت به سرمایه گذار دیگر نمی‌شود.

۲- کارایی متوسط: طبق این گونه نظریه کارایی بازار، تمام اطلاعات عام در تعیین قیمت سهام مؤثر هستند و برای کسب مزیت نسبت به دیگر سرمایه گذاری‌ها نه تحلیل بنیادی و نه تحلیل تکنیکال مؤثر نیستند.

• کارایی ضعیف: در این گونه تمام حقیقت‌های پیشین سهام در قیمت کنونی آن مؤثر هستند. بنابراین برای پیش بینی قیمت آتی سهام از تحلیل تکنیکال نمی‌توان استفاده کرد (نوروزبیگی ،۱۳۸۶، ۷۷).

۵-۲بخش پنجم: پیشینه تحقیق

مقدمه

محافظه کاری به عنوان یکی از عوامل موثر بر رویه‌های حسابداری در طول تاریخ همواره مورد توجه صاحب نظران بوده است . شواهد مختلفی دال بر وجود محافظه کاری از زمان‌های بسیار قدیمی در دست می‌باشد، از جمله این شواهد می‌توان به تعبیر پندورف[۱]  « قراین تاریخی به جامانده از شرکت‌های تجاری در قرن پانزدهم میلادی حکایت از آن دارد که حسابداری در اروپای قرون وسطی محافظه کارانه بوده است (باسو، ۱۹۷۷، ۳۷-۳)

چات فیلد[۳]  نیز معتقد است که محافظه کاری ریشه در قرون وسطی دارد. در آن زمان‌ها ارباب‌ها اداره املاک خود را به مباشر می­سپردند ، به زودی مباشر دریافت که داشتن موقعیتی  محافظه کارانه تمهیدی برای حفاظت از خود است. محتاطانه‌تر این بود که افزایش ارزش دارایی­ ها را پیش بینی نکنند ، زیرا، اگر افزایش­ها به عینیت در نمی­آمد ، مالک ممکن بود مباشر را مسئول بداند. چت فیلد خاطر نشان می­سازد که در اواخر قرن نوزدهم در انگلستان در دعاوی که پس از ورشکستگی شرکت‌ها از سوی سرمایه گذاران مطرح می­شد.در این زمینه تحقیقات دیگری انجام شده است که به برخی از آنها در ادامه اشاره می‌شود .

۱-۵-۲ تحقیقات خارجی:

طی سال‌های اخیر تحقیقات جامعی در خصوص بررسی معیار های مختلف محافظه کاری  و ارتباط آن با موضوعات مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است، عموماً محور این تحقیقات بر این فرضیه استوار است که اجزایی از معیار محافظه کاری  وجود دارد که مورد توجه بازار است و این اقلام نماینده‌ای برای عدم تقارن ریسک اطلاعاتی است ،طی سال‌های اخیر تحقیقات جامعی به وسیله برخی محققان از جمله، فرانسیس،لافوند و السون[۴](۲۰۰۴)، ابودی و همکاران ،۲۰۰۵،شولین ،کاروت و اسکیپر[۵](۲۰۰۵)  انجام گردیده است.

۱- تحقیق لافوند و واتس، (۲۰۰۸) : نقش اطلاعاتی محافظه کاری

در این تحقیق رابطه عدم تقارن اطلاعاتی بین سرمایه گذاران آگاه و ناآگاه در شرکت مورد بررسی قرار گرفته و در پایان به این نتیجه منتج گردید که عدم تقارن اطلاعاتی بین سرمایه گذاران آگاه و ناآگاه در شرکت باعث به وجود آمدن محافظه کاری در  صورت‌های مالی می‌گردد . محافظه کاری باعث کاهش انگیزه و توانایی مدیران برای دستکاری در اعداد حسابداری می‌گردد و بنابراین عدم تقارن اطلاعاتی و زیان‌های سنگین ناشی از این امر  در شرکت کاهش پیدا می‌کند. این مطلب باعث افزایش در ارزش شرکت می‌گردد .

آزمون‌های تجربی انجام شده این تحقیق به دنبال این عقیده انجام گردیده که عدم تقارن اطلاعاتی به صورت بسیار با اهمیتی با محافظه کاری بعد از کنترل سایر عوامل  متقاضی محافظه کاری، ارتباط دارد . آزمون‌های این تحقیق این پیش بینی  را که تغییر در عدم تقارن اطلاعاتی باعث تغییر در محافظه کاری می‌گردد را مورد تایید قرار داد. این مطلب بر خلاف نظر FASB است که می‌گوید محافظه کاری باعث به وجود آمدن عدم تقارن اطلاعاتی بین سرمایه گذاران می‌گردد. یک نتیجه مهمی که از این تحقیق حاصل گردید این بود که با حذف محافظه کاری توسط FASB  عملاً عدم تقارن اطلاعاتی بین سرمایه گذاران افزایش یافته است .

[۱] -Penndorf.

[۲] . Basu

[۳] .Chatfield.

[۴]. Francis, J., R. LaFond, P. Olsson

[۵] . Kothari&Eskeper

سوالات یا اهداف پایان نامه :

• آیا ارتباطی بین محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران وجود دارد یا خیر؟
• آیا ارتباطی بین تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده شرکت‌ها و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران وجود دارد یا خیر؟

ارزش وجه نقد نگهداری شده و محافظه کاری حسابداری( لوئیس[۱]، ۲۰۰۹ )

در این تحقیق رابطه محافظه کاری حسابداری و ارزش وجه نقد نگهداری شده با بازده  غیر عادی شرکت مورد بررسی قرار گرفت و در پایان به این نتیجه رسید که محافظه کاری حسابداری بر رابطه میان وجه نقد نگهداری شده و عملکرد عملیاتی آتی  شرکت تأثیر مثبت  دارد. همچنین شواهد به دست آمده از این تحقیق نشان می‌دهد که محافظه کاری حسابداری با  استفاده بهینه از وجه نقد در دسترس شرکت در ارتباط است و از این تصور که محافظه کاری حسابداری می‌توانند به عنوان یک جایگزین برای نظارت خارجی و کاهش هزینه‌های نمایندگی باشد حمایت می‌کند.

۳- محافظه کاری مشروط در حسابداری و هزینه سرمایه (لارا، اساما، پنالو[۲] ۲۰۰۷)

در این تحقیق ارتباط بین محافظه کاری حسابداری مشروط و هزینه سرمایه مورد آزمون قرار می‌گیرد، یافته‌های این تحقیق نشان از یک رابطه منفی قوی بین محافظه کاری مشروط و هزینه سرمایه دارد . در این تحقیق از متغیرهای هزینه سرمایه مختلفی استفاده شده است و این یافته‌ها پس از کنترل عوامل ریسک ، عوامل تعیین کننده ذاتی سود و عوامل اقتصادی محافظه کاری شرطی بدست آمده است . در نهایت یافته‌های این تحقیق تایید کننده این مطلب است که محافظه کاری باعث کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و لذا کاهش هزینه سرمایه شرکت است . در این تحقیق نشان داده می‌شود که هرچه محافظه کاری پایین‌تر باشد سرمایه گذاران انتظار کسب بازده بالاتری دارند. این تحقیق نشان می‌دهد که سرمایه گذاران برای محافظه کاری ارزش قائل هستند چرا که اولاً به سرمایه گذاران کمک می‌کند تا بین پروژه‌های سرمایه گذاری خوب و بد تمایز قائل شوند ثانیاً باعث کاهش مشکلات آتی می‌شود ثالثاً به مدیران این اجازه را نمی‌دهد تا در گزارش‌هایشان از عملکرد واقعی شرکت منحرف شوند یا هزینه‌های سنگینی را به خاطر این دستکاری به شرکت تحمیل کنند. همچنین محافظه کاری محدوده‌ی کمتری برای برآورد  جریان‌های نقدی آتی شرکت فراهم می کند که باعث می‌گردد ریسک اطلاعاتی کمتر گردد و روشن می‌کند که جدا شدن از قابلیت اتکا برای رسیدن به مربوط بودن باعث افزایش ریسک سرمایه گذاران و هزینه سرمایه شرکت می‌شود .

۴- بررسی رابطه بین محافظه کاری و راهبری شرکتی با توجه به ترکیب اعضای هیأت مدیره(احمد و دوئلمن [۳]،۲۰۰۵)

احمد و دوئلمن نشان دادند که از یک سو میزان درصد مدیران خارجی در ترکیب اعضای هیأت مدیره رابطه مثبتی با محافظه کاری دارد و از سویی دیگر نیز میزان درصد مدیران داخلی با محافظه کاری رابطه‌ای منفی دارند . احمد و دوئلمن در تحقیق خود از نمونه‌های امریکایی و بر اساس اصول عمومی پذیرفته شده حسابداری  امریکا استفاده کردند. از سویی دیگر احمد و دوئلمن  در تحقیق خود از سه نوع معیار برای سنجش محافظه کاری استفاده کردند که شامل: الف) معیار اقلام تعهدی انباشته شده گیولی و هاین[۴] (۲۰۰۰)،  ب) معیار نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری بیور و ریان (۲۰۰۰ ( و  ج) معیار عدم تقارن زمانی سود باسو[۵] (۱۹۹۷)می‌باشد . البته معیار عدم تقارن زمانی سود  مورد استفاده آن‌ ها بر خلاف مدل باسو بر اساس پاسخ سود نسبت به بازده‌های سهام یک دوره نبود بلکه آنها معیار تعدیل شده‌ای را از مدل باسو در تحقیق خود استفاده کردند که توسط رویچود اری و واتز[۶] (۲۰۰۵)معرفی شده بود و بر اساس آن ، معیار عدم تقارن زمانی سود بر اساس پاسخ سود نسبت به بازده‌های سهام ، طی چندین دوره و به صورت انباشته شده برآورد می‌شدند.

۵- بررسی رابطه محافظه کاری با انگیزه‌های منفعت جویانه مدیران که باعث زیان شرکت می‌گردد[۷](بال ۲۰۰۱)

در این تحقیق مسائل نمایندگی را اساساً ناشی از زمانی می‌دانند که منافع مدیران و سهامداران همسو نباشد . بال در تحقیق خود اشاره داشت که مدیران اغلب با توجه به دوره تصدی و بینش محدودشان، در جهت کسب پاداش بیشتر از طریق نمایش سود بیشتر ، به دنبال انتخاب پروژه‌هایی هستند که دارای خالص ارزش فعلی منفی هستند و در دراز مدت باعث زیان شرکت می‌شوند. این نوع پروژه‌ها عموماً در سال‌های اولیه ، آورده‌های نقدی مثبتی را برای شرکت فراهم می‌کنند و باعث افزایش سود می‌شوند. در مقابل، پروژه‌هایی که دارای ارزش فعلی مثبت باشند، به دلیل نیاز به انجام هزینه‌هایی همچون تحقیق و توسعه، تبلیغات و هزینه‌های سرمایه‌ای، در سال‌های اولیه، جریان نقدی مثبت  چندان مناسبی را به همراه ندارند. بدین ترتیب بال (۲۰۰۱( طی تحقیق خود نشان داد که شناسایی زودتر زیان‌ها بر اساس محافظه کاری، مدیران را وادار می‌کند تا اینکه در تصمیم گیری‌هایشان به هنگام باشند . از این رو شناسایی به هنگام زیان‌های آتی ، هیچ انگیزه‌ای را برای مدیران جهت انتخاب پروژه‌های دارای خالص ارزش فعلی منفی و صرفاً برای کسب منافع شخصی به وجود نمی‌آورد .

۶-  بررسی محافظه کاری در میان شرکت‌های انگلیسی و امریکایی(پوپ و والکر[۹]،۱۹۹۹)

در این تحقیق سود گزارش شده بر اساس اصول عمومی پذیرفته شده حسابداری در امریکا و انگلستان را از لحاظ به هنگام بودن و محافظه کار بودن، مورد مقایسه قرار دادند . تجزیه و تحلیل آن‌ ها بیانگر این بود که تفاوت بین تأخیر در شناسایی اخبار خوب  و تسریع در شناسایی اخبار بد در هنگامی که محافظه کاری بر طبق اصول عمومی پذیرفته شده  کشورهای مختلف مقایسه می‌شود، بسیار اهمیت دارد. نتایج تجربی نشان می‌دهد که رفتار اقلام غیرعادی در ارزیابی محافظه کاری نسبی مهم است . از این رو آن‌ ها عنوان کردند ، هنگامی که محافظه کاری با بهره گرفتن از سود عادی برآورد شود ، میزان محافظه کاری بر اساس اصول عمومی پذیرفته شده امریکا به طور معنی داری بیشتر از انگلستان است . اما هنگامی که محافظه کاری با بهره گرفتن از سود پس از اقلام غیرعادی برآورد شود ، شکاف بین میزان محافظه کاری بر اساس اصول عمومی پذیرفته شده امریکا و انگلستان کمتر شده و یا حتی ممکن است هیچ شکافی مشاهده نشود . آن‌ ها همچنین نتیجه گرفتند که تفاوت عدم تقارن زمانی سود بین امریکا و انگلستان به تسریع در شناسایی اخبار بد بستگی ندارد بلکه بیشتر در نتیجه شناسایی کندتر اخبار خوب بر اساس اصول عمومی پذیرفته شده امریکا است.

[۱] . Lounis

[۲] . Lara & Osma & Penalva

[۳] . Ahmed, A. & Duellman

[۴] . Givoly D., Hayn

[۵] . Basu

[۶]. Roychowd hury, S. & R. Watts

[۷]. Ball,2001

[۸]. Ball

[۹]. Pope, &. Walker

سوالات یا اهداف پایان نامه :

• آیا ارتباطی بین محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران وجود دارد یا خیر؟
• آیا ارتباطی بین تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده شرکت‌ها و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران وجود دارد یا خیر؟

بررسی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی (گری، ماری و فرانک [۱]۲۰۱۰)

در این مطالعه رابطه بین محافظه کاری در حسابداری و ریسک ورشکستگی پرداخته شده است. محافظه کاری در این پژوهش به محافظه کاری مشروط و محافظه کاری نامشروط تقسیم شده است. نتایج و مدل‌های تحلیلی نشان می‌دهد که نقش اطلاعاتی و افزایش وجوه نقد در دسترس محافظه کاری به مقابله با ریسک ورشکستگی کمک می‌کند. فرضیات تحقیق با بهره گرفتن از تحلیل ضرایب همبستگی و مدل سازی رگرسیونی آزمون شده است.

نتایج این پژوهش حاکی از آن است که یک رابطه معکوسی بین محافظه کاری نامشروط و ریسک ورشکستگی وجود دارد همچنین رابطه بین محافظه کاری مشروط و ریسک ورشکستگی نیز معکوس است این یافته‌ها منجر  به مهیا شدن یک نقش رفتاری برای محافظه کاری جهت کمک به شرکت برای مقابله با تعهدات خود میشود.

8. بررسی رابطه بین محافظه کاری حسابداری، کیفیت سود و بازده سهام (پنمان و زانگ[۲]، ۲۰۰۲).

در این مطالعه رابطه بین محافظه کاری حسابداری، کیفیت سود و بازده سهام پرداخته شده است. نتایج و مدل‌های تحلیلی نشان می‌دهد که هنگامی که یک شرکت، شیوه های حسابداری محافظه کارانه در پیش می گیرد، تغییر در میزان سرمایه گذاری آن می تواند کیفیت سود شرکت  را تحت تاثیر قرار دهد. رشد در سرمایه گذاری، سود گزارش شده را کاهش می دهد و موجب ایجاد ذخایر می گردد. کاهش سرمایه گذاری موجب آزاد شدن آن ذخایر و افزایش درآمد می شود. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که یک رابطه معکوسی بین  محافظه کاری حسابداری و بازده سهام وجود دارد.

۲-۵-۲ تحقیقات داخلی

پیشینه تحقیقات انجام شده در ایران

۱-اثر محافظه کاری حسابداری، مالکیت دولتی، اندازه شرکت و نسبت اهرمی بر زیان دهی شرکت‌ها (بنی مهد و باغبانی، ۱۳۸۸)

این پژوهش اثر محافظه کاری حسابداری، مالکیت دولتی، اندازه شرکت و نسبت اهرمی بر زیان دهی شرکت‌ها در ۴۸ شرکت زیان ده از تابلو بورس اوراق بهادار تهران را برای دوره زمانی ۷ ساله ۱۳۸۰ الی ۱۳۸۶ مورد بررسی قرار می‌دهد شاخص محافظه کاری در این پژوهش بر حسب اقلام تعهدی سنجیده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که محافظه کاری حسابداری با زیان دهی شرکت رابطه مستقیم دارد. این موضوع از دیدگاه نظری پذیرفته شده است. هم چنین نتایج پژوهش بر وجود رابطه مستقیم میان اندازه شرکت و زیان دهی و رابطه معکوس میان نسبت اهرمی و زیان دهی تاکید دارد. نتایج نشان می‌دهد که مالکیت دولتی اثری بر زیان دهی شرکت ندارد.

۲- بررسی رابطه بین تمرکز مالکیت و محافظه کاری در بورس اوراق بهادار تهران

در این تحقیق رابطه بین تمرکز مالکیت و محافظه کاری بررسی شده است. بر اساس ادبیات تحقیق فرضیات رقیب متفاوتی در مورد وجود دارد.

فرضیه نظارت فعال، بیان می‌کند که سهامداران عمده شرکت، از قدرت رای دهی خود در جهت نظارت فعال بر عملیات شرکت و تصمیم گیری استفاده می‌نمایند. در مقابل، بیان می‌کند که سهامداران عمده شرکت، از قدرت خود در جهت اداره شرکت در مسیر دلخواهشان استفاده می‌نمایند. برای بررسی این رابطه، از مدل رگرسیون استفاده شده است. ما بر اساس اطلاعات مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی ۸۵-۱۳۸۱ (۲۸۵ سال- شرکت) به این نتیجه رسیدیم که با در نظر گرفتن متغیر های کنترلی، از قبیل: اندازه، رشد و … رابطه منفی معناداری میان تمرکز مالکیت و محافظه کاری وجود دارد. این نتیجه گیری مطابق با فرضیات منافع شخصی و اتحاد استراتژیک و نا هماهنگ با فرضیه نظارت فعال است.

۳-تأثیر محافظه کاری بر پایداری و توزیع سود (مشایخی، محمودآبادی، حصار زاده ۱۳۸۸)

این تحقیق به بررسی رابطه محافظه کاری با میزان توزیع سود و پایداری آن می‌پردازد. در این پژوهش داده‌های مالی ۹۸ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۵ جمع آوری و فرضیات تحقیق با بهره گرفتن از مدل رگرسیون آزمون شده و برای سنجش محافظه کاری از اقلام تعهدی غیر عملیاتی  استفاده شده است و نتیجه تحقیق حاکی از این است که پایداری سود با افزایش میزان محافظه کاری کاهش می‌یابد. فرضیه اول با توجه به مبانی نظری مطرح شده از منظر تئوری نمایندگی تبیین گردیده و پیش‌بینی می کند با افزایش محافظه‌کاری، توزیع سود سهام کاهش می‌یابد. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که شواهد متقاعد کننده‌ای در حمایت از این فرضیه وجود دارند.

۴-طراحی و تبیین مدل پیش بینی محافظه کاری با تاکید بر ارتباط آن با میانگین موزون هزینه سرمایه (دکتر اعتمادی، دکتر نوروش، دکتر آذر، سراجی ۱۳۸۵)

در این تحقیق به بررسی ارتباط بین میثاق محافظه کاری و اجزا هزینه تأمین مالی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و ارائه مدلی برای پیش بینی میزان رعایت محافظه کاری حسابداری در شرکت‌هاست. روش تحقیق قیاسی- استقرایی و روش کتابخانه داری، قلمرو مکانی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی دوره ده ساله بین سال‌های ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ می‌باشد. نتیجه این تحقیق حاکی از آن است که با رعایت محافظه کاری میانگین موزون هزینه مالی کاهش خواهد یافت.

۵-عدم تقارن زمانی سود به عنوان معیار محافظه کاری در گزارشگری مالی(کردستانی و امیر بیگی،۱۳۸۷)

در این تحقیق به بررسی عدم تقارن زمانی سود به عنوان معیاری برای سنجش محافظه کاری در گزارشگری مالی پرداخته شده است .مبانی این معیار بر پایه دیدگاه سود و زیانی است و چارچوب آن بر شالوده‌هایی از تعریف محافظه کاری تعریف شده است که امروزه در دنیا مطرح شده می‌باشد.

برای بررسی عدم تقارن زمانی سود در این تحقیق  رابطه این معیار با نسبت ” ارزش بازار به ارزش دفتری سهام( MTB)” به عنوان معیار شناخته شده‌ای از محافظه کاری مورد بررسی قرار می‌گیرد. با بهره گرفتن از اطلاعات صورت‌های مالی و قیمت‌های سهام ۱۰۰ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار طی دوره زمانی  ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ و با بهره گرفتن از تجزیه و تحلیل رگرسیون خطی چند متغیر به کمک نرم افزار spss، نتایج نشان داد که بین عدم تقارن زمانی سود و نسبت MTB ، رابطه منفی معنا داری وجود دارد، هرچه دوره‌ی عدم تقارن زمانی سود طولانی‌تر شود، این رابطه نیز منفی‌تر می‌شود.

[۱]. Gary C. Biddle, Mary

[۲] . Penman, S. H. & Zhang

سوالات یا اهداف پایان نامه :

• آیا ارتباطی بین محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران وجود دارد یا خیر؟
• آیا ارتباطی بین تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده شرکت‌ها و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران وجود دارد یا خیر؟

یک محقق پس از انتخاب موضوع باید به دنبال تعیین روش تحقیق باشد. انتخاب روش تحقیق به هدف‌ها و ماهیت موضوع پژوهش و امکانات اجرایی آن بستگی دارد، بنابراین هنگامی می‌توان در مورد روش بررسی و انجام یک تحقیق تصمیم گرفت که ماهیت موضوع و اهداف آن مشخص باشد. به عبارت دیگر، هدف از انتخاب روش تحقیق آن است که محقق مشخص نماید چه شیوه و روشی را آغاز کند تا او را هر چه دقیق‌تر، آسان‌تر در دست‌یابی به پاسخ یا پاسخ‌هایی که برای پرسش تحقیق در نظر گرفته شده، یاری نماید.

مطالب این فصل شامل روش تحقیق ، ویژگی‌های تحقیق، فرضیه‌های تحقیق ، جامعه آماری، روش جمع آوری داده‌های مربوط به متغیرهای تحقیق و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات  و آزمون فرضیه های تحقیق به شرح زیر می باشد.

۲-۳ روش تحقیق

دشوارترین گام در فرایند تحقیق، مشخص کردن مسأله مورد مطالعه است. نخست آنکه درباره یک چیز، یک مانع یا یک موقعیت مبهم تردید وجود دارد، تردیدی که نیازمند تعیین است.در هر تحقیق ابتدا باید نوع ، ماهیت ، اهداف تحقیق و دامنه آن معین شود تا بتوان با بهره گرفتن از قواعد و ابزار مناسب و از راه‌های معتبر به واقعیت‌ها دست یافت (سرمد و همکاران،۱۳۸۱، ۱۷۰).

بنابراین پژوهش حاضر از نظر طبقه بندی بر مبنای هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است. هدف تحقیق کاربردی، توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. هم چنین تحقیق حاضر، از نظر روش و ماهیت از نوع تحقیق همبستگی است. در این تحقیق هدف، تعیین میزان رابطه متغیرهاست. برای این منظور بر حسب مقیاس‌های اندازه گیری متغیرها، شاخص‌های مناسبی اختیار می‌شود(همان منبع،۱۷۲).

مقیاس اندازه گیری داده‌ها مقیاس نسبی است. مقیاس نسبی بالاترین و دقیق‌ترین سطح اندازه گیری را ارائه می‌دهد. این مقیاس علاوه بر دارا بودن کلیه خصوصیات مقیاس‌های دیگر، از صفر مطلق نیز برخوردار است.روش تحقیق به صورت قیاسی – استقرایی است که در آن مبانی نظری و پیشینه پژوهش از راه کتابخانه، مقاله و اینترنت جمع آوری شده و به صورت استدلال قیاسی و در رد یا  اثبات فرضیه‌های پژوهش با بکارگیری روش‌های آماری مناسب ،از استدلال استقرای در تعمیم نتایج استفاده شده است . چون هدف پژوهش شناخت رابطه همبستگی بین محافظه کاری و نگه داری وجه نقد با بازده غیر عادی است و  تحقیقات همبستگی شامل کلیه تحقیقاتی است که در آنها سعی می‌شود رابطه متغیرهای مختلف با بهره گرفتن از ضریب همبستگی کشف و تعیین شود. بنابراین ضریب همبستگی شاخص دقیقی است، که بیان می‌کند تغییرات متغیر تا چه اندازه‌ای به متغیر دیگری وابسته است.

۳-۳ فرضیات تحقیق

بیان مسئله تنها به صورت کلی، پژوهش را هدایت می کندو تمام اطلاعات ویژه پژوهشی را در بر ندارد. از طرف دیگر در صورتی که کلیه اطلاعات پژوهشی را در مسئله مطرح کنیم مسئله پر حجم می‌شود، به گونه‌ای که تدبیر و هدایت آن امکان پذیر نیست. بنابراین، مسئله هرگز به صورت علمی حل نخواهد شد، مگر اینکه به فرضیه یا فرضیه‌هایی تبدیل شود. فرضیه عبارت است از یک قضیه شرطی یا غیر شرطی که توسط پژوهشگر،(تنها به این منظور که نتایج منطقی آن کشف یا استخراج گردد، بدون اعتقاد به آن)، پذیرفته می‌شود. نقش فرضیه در تحقیق علمی عبارت است از پیشنهاد تبیین‌هایی برای برخی از واقعیت‌ها و هدایت پژوهشگر (دلاور،۱۳۷۵، ۹۶).

فرضیه اول:. بین محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران ارتباط وجود دارد.

فرضیه دوم: بین تغییر در خالص وجه نگهداری شده در شرکت‌ها و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران ارتباط وجود دارد

فرضیه سوم: تغییر در سود قبل از بهره و مالیات  شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تأثیر گذار است.

فرضیه چهارم: تغییر در دارایی‌های غیر نقدی شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تأثیر گذار است.

فرضیه پنجم: تغییر در مخارج تحقیق و توسعه شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تأثیر گذار است.

فرضیه ششم:  تغییر در هزینه بهره  پرداختی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تأثیر گذار است.

فرضیه هفتم:  تغییر در سود سهام پرداختی به سهامداران عادی  بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تأثیر گذار است.

فرضیه هشتم:  اندازه شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تأثیر گذار است.

فرضیه نهم:  وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری‌های کوتاه مدت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تأثیر گذار است.

فرضیه دهم:  اهرم مالی  بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تأثیر گذار است.

۴-۳ جامعه مطالعاتی و نمونه آماری

مفهوم جامعه آماری یکی از مفاهیم اساسی است که آن را تعریف نمی‌کنند بلکه به عنوان مفهوم اولیه توصیف کرده و به صورت زیر بیان می‌شود: مجموعه اشیاء یا نمودهایی که یک یا چند صفت مشترک داشته باشند و یکجا در نظر گرفته شوند، جامعه آماری گفته می‌شود .

جامعه مطالعاتی پژوهش حاضر در برگیرنده شرکت‌های موجود در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال‌های ۸۸-۸۵ به تعداد  ۴۵۰ شرکت می‌باشد.

جهت انتخاب نمونه محدودیت‌های زیر بر روی شرکت‌های جامعه آماری اعمال می‌شود:

• به لحاظ افزایش قابلیت مقایسه، دوره مالی آنها منتهی به اسفندماه باشد. علت ایجاد این محدودیت این است که در محاسبه متغیرها، به خصوص بازده، تا حد امکان دوره‌های زمانی مشابه باشند و شرایط و عوامل فصلی در انتخاب عوامل و متغیرها اثرگذار نباشد.
• شرکت‌هایی که وقفه معاملاتی بیش از ۶ ماه نداشته باشند.
• شرکت‌هایی که داده‌های مورد نظر آنها در دسترس باشد.

سوالات یا اهداف پایان نامه :

• آیا ارتباطی بین محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران وجود دارد یا خیر؟
• آیا ارتباطی بین تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده شرکت‌ها و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران وجود دارد یا خیر؟