.

مفاهیم سود در سطح عمل ( نحوه استفاده از آن توسط استفاده کنندگان)

مفاهیم سود در سطح عمل، به موارد زیر مربوط است:

• فرآیندهای تصمیم گیری سرمایه گذاران و اعتباردهندگان
• واکنش قیمت اوراق بهادار در بازار سرمایه نسبت به سود گزارش شده
• تصمیمات مدیریت درباره مخارج سرمایه ای و واکنش مدیریت و حسابداران نسبت به سود

تحقیقات رفتاری انجام شده در حسابداری نیز با موارد مذکور بالا مرتبط است.  دربخش زیر به طور مختصر، رویکرد عملی در ارتباط با سود گزارش شده مورد بررسی قرار  می گیرد.

۱-۴-۲ سود به عنوان وسیله ای برای پیش بینی

در بیانیه شماره یک هیات استانداردهای حسابداری مالی آمده است که سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر استفاده کنندگان علاقه مندند که خالص جریان ورود وجه نقد به واحد انتفاعی را در دوره های آتی ارزیابی کنند، اما سود را برای ارزیابی توان سودآوری، پیش بینی سودهای آتی و یا ارزیابی مخاطره سرمایه گذاری یا اعطای وام و اعتبار به واحد انتفاعی مورد استفاده قرارمی دهند. بنابراین، فرض بر این است که ارتباطی بین سود گزارش شده و گردش وجوه نقد شامل توزیع وجه نقد میان سهامداران، وجود دارد( سافکن ،۱۹۹۹،ص۴۶)[۱].

بسیاری از پژوهشگران کوشش کرده اند که شواهدی را درباره فرض هیات استانداردهای حسابداری مالی، به شرح بالا، بدست آورند. برخی از تحقیقات در جستجوی ارقام معینی بوده اند که سرمایه گذاران و سایر استفاده کنندگان برای ارزیابی آینده واحد مورد استفاده قرار می دهند. این ارقام اصطلاحا شاخص های خلاصه نامیده شده اند زیرا، این شاخص ها، موفقیت یا شکست نسبی واحد انتفاعی را خلاصه می کنند. سود هر سهم یکی از این شاخص هاست که در تحقیقات دانشگاهی مورد توجه بسیار بوده است.

ارزش جاری واحد انتفاعی و قیمت سهام آن، به جریان آتی توزیع وجه نقد مورد انتظار میان سهامداران بستگی دارد. بر مبنای این انتظارات، سهامداران فعلی تصمیم گیری می کنند که سهام خود را بفروشند یا نگهدارند. سهامداران بالقوه نیز تصمیم می گیرند که سهام واحد انتفاعی را خریداری یا سرمایه خود را در جای دیگر سرمایه گذاری کنند. بنابراین انتظارات مربوط به توزیع آتی منابع میان صاحبان سهام، نقش با اهمیتی در تصمیمات سرمایه گذاری ایفا می نماید. چنانچه رابطه ای بین سود گزارش شده و توزیع سود سهام وجود داشته باشد، ممکن است سرمایه گذاران انتظارات مربوط به سودهای آتی واحد انتفاعی را در کانون توجه خود قرار دهند. در مورد بسیاری از واحدهای انتفاعی، اطلاعات مرتبط با پیش بینی های سود در مقایسه با پیش بینی توزیع سود سهام در کوتاه مدت، به منظور پیش بینی قیمت آتی سهام در بازار مربوط تر فرض شده است. توزیع سود سهام در بلند مدت نیز مبتنی بر سود انباشته و عوامل رشد واحد انتفاعی فرض می شود. بنابراین انتظارات مربوط به سودهای آتی توسط بسیاری از سرمایه گذاران مورد استفاده قرار می گیرد تا توزیع سود سهام را در آینده پیش بینی کنند و توزیع سود سهام در آینده نیز عامل با اهمیتی در تعیین قیمت سهام محسوب می شود.

[۱].SFAC No. 1999, P 43&46

[۲] .Summary  Indicators

سوالات یا اهداف پایان نامه :

اهداف تحقیق

هدف کلی: هدف ما در این تحقیق فراهم آوردن شواهد تازه ای در رابطه با فرضیه علامت دهی سود تقسیمی بوسیله ارائه یک رویکرد جدید جهت آزمون فرضیه می باشد.

هدف ویژه: هدف پژوهش حاضر بررسی و شناخت عوامل مرتبط با تغییرات سود تقسیمی و تغییرات سود آتی است. با اجرای این پژوهش می توان انتظار داشت که سرمایه گذاران، مدیران مالی و دست اندرکاران بازار سرمایه کشور با شناخت بهتر عوامل مرتبط با تغییرات سود و با اعمال سیاست های مناسب و مؤثر باعث رونق بازار سرمایه گردند.

 .

رویکرد بازار سرمایه

در ارتباط با آثار بالقوه ارقام سود بر بورس اوراق بهادار، تحقیقات بسیار گسترده و متنوعی انجام شده است. یافته های اصلی این تحقیقات بسیار جالب توجه و موجب انقلاب فکری در حسابداری شده، اگرچه تاکنون آثار عملی نداشته است.

مشاهدات مستقیم و غیر مستقیم این گونه تحقیقات پیشنهاد می کند که سود هر سهم گزارش شده و سود هر سهم پیش بینی شده، اثر مستقیم بر قیمت بازار سهام دارد و مورد درخواست سرمایه گذاران است اگرچه فرضیه بازار کارآمد متضمن عدم امکان انتفاع اشخاص بر اثر داشتن این اطلاعات می باشد.

اولین مشاهده درباره ارتباط سود حسابداری با قیمت اوراق بهادار توسط آقایان بال و براون ارائه گردید. نتایج این تحقیق یعنی نوسان قیمت اوراق بهادار همسو با نوسان سود حسابداری، از آن زمان تاکنون بارها در تحقیقات مختلف تایید شده است.

به بیان دیگر، رفتار بازار سرمایه به مثابه این است که سود حسابداری، بار و محتوای اطلاعاتی دارد. همبستگی بین سود حسابداری و قیمت اوراق بهادار کامل نیست. دلیل اول برای فقدان همبستگی کامل، بکارگیری طیف وسیعی از اطلاعات در مقایسه با سود حسابداری توسط بازار سرمایه است. دلیل دیگر برای نبود همبستگی کامل این است که نوسانات سود حسابداری بعضا به دلیل روشها و قواعد حسابداری است که آثار اقتصادی فوری را در بر ندارد.(همان منبع،ص۱۹۱- ۱۷۸)^۱

۵-۲  مفهوم سود جامع در گزارشهای مالی

گزارش دهی مالی و حسابداری، نقش حیاتی و مهمی را در بازار سرمایه کارا ایفا می کنند. هدف حسابداری و گزارش دهی مالی، رفع نیازهای اطلاعاتی گروه استفاده کنندگان از اطلاعات مالی، در جهت قضاوت و اتخاذ تصمیماتی آگاهانه از سوی آنها می باشد. لذا شالوده و اساس احساس نیاز به دریافت چنین اطلاعاتی"تصمیم گیری"استفاده کنندگان اطلاعات مالی است. مطابق باSFAC  گزارش دهی مالی باید اطلاعاتی را فراهم کند که برای سرمایه گذاران بالقوه، اعتبار دهندگان و دیگر استفاده کنندگان در اتخاذ تصمیمات سرمایه گذاری و اعتبار دهی به نمودار عقلایی، مفید باشد.

مفهوم جامع سود که در برگیرنده تمام اقلام تشکیل دهنده سود به طور وسیع می باشد به صورت زیر تعریف می شود:

“سود جامع عبارت است از تغییر حقوق صاحبان سرمایه (خالص دارایی ها) واحد انتفاعی در یک دوره در نتیجه وقوع  معاملات و سایر رویدادها و شرایط ، به استثنای تغییرات ناشی از سرمایه- گذاری صاحبان سرمایه و دارایی های توزیع شده بین آنها"(غلامی ،۱۳۸۹،ص۳۲)^۱.

۶-۲ سود حسابداری

سود حسابداری عبارت است از مازاد درآمدها نسبت به هزینه ها در یک دوره حسابداری معین، که معرف افزایش خالص در حقوق صاحبان سهام ناشی از فعالیت های انتفاعی مستمر واحد تجاری، عملیات فرعی، رویدادهای تصادفی و سایر عملیات، رویدادها و شرایط موثر بر واحد تجاری از منبعی غیر از صاحبان سهام می باشد (عزیز عالی ور،۱۳۸۱،ص۲۵)^۲.

[۱] Ball  and  Brown

سوالات یا اهداف پایان نامه :

اهداف تحقیق

هدف کلی: هدف ما در این تحقیق فراهم آوردن شواهد تازه ای در رابطه با فرضیه علامت دهی سود تقسیمی بوسیله ارائه یک رویکرد جدید جهت آزمون فرضیه می باشد.

هدف ویژه: هدف پژوهش حاضر بررسی و شناخت عوامل مرتبط با تغییرات سود تقسیمی و تغییرات سود آتی است. با اجرای این پژوهش می توان انتظار داشت که سرمایه گذاران، مدیران مالی و دست اندرکاران بازار سرمایه کشور با شناخت بهتر عوامل مرتبط با تغییرات سود و با اعمال سیاست های مناسب و مؤثر باعث رونق بازار سرمایه گردند.

 .

پیش بینی سودهای آتی از روی سودهای جاری

بدیهی است که پیش بینی به روش فوق، حالت بسیار ایده آلی دارد. در یک محیط محدود، این سوال مطرح است که چگونه از سودهای گذشته و جاری برای پیش بینی سودهای آتی استفاده کنیم. محتوای اطلاعاتی سودهای جاری و گذشته برای پیش بینی سودهای مورد انتظار آتی، وابسته به تداوم این سودها در آینده می باشد، زیرا همیشه احتمال وقوع بعضی از رویدادهای غیرمنتظره وجود دارد . اثرات این وقایع بر سودهای دائمی حسابداری، به فرایند قابل درکی که رفتار سری زمانی سود را بیان می کند بستگی دارد. اهمیت تغییرات کوتاه مدت ، بیشتر به دلیل ماهیت فرایند سود است.

برخی از این فرآیندها بی اهمیت بوده ولی برخی دیگر نقش اساسی داشته و تغییرات آن ها می تواند دارای معانی ضمنی برای سودهای دائمی، سودهای پرداختی آتی و قیمت فعلی سهام باشد.

۱۰-۲  ارتباط بین سود و قیمت سهام

با توجه به توصیف سه حلقه ارتباطی، می توان از وجود یک رابطه بین سودها و قیمت های جاری اوراق بهادار خبر داد. این ارتباط به ماهیت هر یک از این سه حلقه ارتباطی و به فرآیندی که باعث تعیین سود جاری شده است بستگی دارد. مطالعات متعددی از جمله تحقیقات بال و براون و چری نشان داده اند که در شرکت های آمریکایی، قیمت اوراق بهادار همسو با نوسانات سود حسابداری تغییر می کند.

از نظر تئوریک، در یک بازار سهام از نوع نیمه قوی که هیچکس نمی تواند توسط معامله بر مبنای اطلاعات عمومی  بازده غیر عادی بدست آورد ، قیمت های سهام تابع و بازنمودی از تغییرات در مقدار سود شرکت خواهند بود. این امر موید این مطلب است که بازار سهام تغییرات سود را قبل از این که به عموم اعلام شود به طور صحیح پیش بینی می کند و این موضوع روی قیمت سهام تاثیر می گذارد؛ بنابر این شرکت هایی که در سال جاری با کاهش در سود خود مواجه هستند، در فاصله زمانی چند روز قبل از اعلام سود، با کاهش در قیمت سهامشان مواجه می شوند. زیربنای مدل های ارزشیابی قیمت - سود مبتنی بر این فرض است که سودها به طور موثر، علامت و نشانه ای از جریانات نقدی آتی هستند و قیمت های سهام تحت انتظارات عقلایی تعیین می شود.(همان منبع،ص۳۶-۳۵)^۱ .

[۱]. Ray Ball & Philip Brown

[۲] .Chare

سوالات یا اهداف پایان نامه :

اهداف تحقیق

هدف کلی: هدف ما در این تحقیق فراهم آوردن شواهد تازه ای در رابطه با فرضیه علامت دهی سود تقسیمی بوسیله ارائه یک رویکرد جدید جهت آزمون فرضیه می باشد.

هدف ویژه: هدف پژوهش حاضر بررسی و شناخت عوامل مرتبط با تغییرات سود تقسیمی و تغییرات سود آتی است. با اجرای این پژوهش می توان انتظار داشت که سرمایه گذاران، مدیران مالی و دست اندرکاران بازار سرمایه کشور با شناخت بهتر عوامل مرتبط با تغییرات سود و با اعمال سیاست های مناسب و مؤثر باعث رونق بازار سرمایه گردند.

 .

سود و اهمیت آن به عنوان ابزار پیش بینی

سود از جمله برترین شاخصهای اندازه گیری فعالیت های یک واحد اقتصادی است. اندیشه شناخت رفتار سود حسابداری، مقوله ای است که بر اثر گسترش فنون کمی مدیریت و ضرورت توجه به نیاز استفاده کنندگان صورت های مالی نمودار گرفته است و با گذر از دیدگاه محدود اندازه گیری نتیجه   فعالیت های گذشته، حسابداری را برای یاری رساندن به تصمیم گیرندگان تواناتر ساخته است.

اهمیت این حوزه اندیشه حسابداری از آن روست که بستر گسترش بخش مهمی از پژوهش های تجربی حسابداری و امور مالی را فراهم می سازد (بور،۱۹۷۰،ص۱۲۵)[۱].

۸-۲ حلقه های ارتباطی سود و قیمت سهام

بین سود حسابداری و قیمت سهام عادی از طریق سه حلقه ارتباطی زیر، یک وابستگی منطقی وجود دارد:

ارتباط بین قیمت اوراق بهادار و سودهای پرداختی آتی

ارتباط بین سودهای پرداختی آتی و سودهای حسابداری آتی

ارتباط بین سود حسابداری آتی و سود حسابداری جاری

۱-۸-۲ ارتباط بین سود حسابداری آتی و سود حسابداری جاری

ارتباط بین سودهای گذشته و جاری با سودهای حسابداری آتی، در قالب فرآیندی متغیر که سود را درطی زمان توصیف می کند، بیان می شود. از این رو وقایعی که در یک دوره مشخص روی        می دهند، ممکن است موقتی باشند و انتظار نرود که اثر یکسانی روی دوره های آتی سود داشته باشند، به طور مثال حوادث اسف بار و اعتصابات دو نمونه از این وقایع هستند.

سود حسابداری به علت انعکاس وقایعی که باعث تغییر باورها درباره توانایی پرداخت آتی سود سهام می شود، جزو اطلاعات مربوط برای تصمیم گیری به حساب می آید. پیش بینی سود، قسمتی از یک فرایند تحلیلی وسیع است که در آن توجه نهایی به پیش بینی و ارزیابی جریانات سود نقدی آتی می باشد؛ به عبارت دیگر، سودها به عنوان یک منبع اطلاعاتی مهم درباره توانایی آتی پرداخت سود به شمار می آیند.

به طور کلی تجزیه وتحلیل سود شامل موارد زیر می باشد:

چه ارتباطی بین سود و توانایی آتی پرداخت آن تحت روش های مختلف حسابداری وجود دارد؟

چه ارتباطی بین داده های قابل مشاهده فعلی و سودهای آتی وجود دارد؟

در رابطه با موضوع اول می توان گفت که عوامل مشخصی وجود دارند که ممکن است به طور دائم سطح سود حسابداری را تحت تاثیر قرار دهند، ولی تاثیر این عوامل به گونه ای نیست که دلالت بر گوناگونی قدرت پرداخت سود داشته باشند. ماهیت سیستم گزارشگری یکی از این عوامل اصلی به حساب می آید. به عنوان مثال تورم پیش بینی نشده که در آن درآمدها و برخی از هزینه ها افزایش می یابند را در نظر بگیرید؛ برخی هزینه ها مثل استهلاک که به بهای تمام شده تاریخی ثبت  می شوند، تغییر نخواهد کرد، نتیجه آن یک افزایش در سود خالص خواهد بود که ناشی از نرخ تورم است و با تغییر در توانایی پرداخت سود همراه نیست.

در رابطه با موضوع دوم، سودهای آتی را می توان از طریق برآورد تک تک اجزای صورت سود و زیان و جمع جبری آن ها، توصیف کرد. طبق این دیدگاه، پیش بینی سود حسابداری آتی شامل موارد زیر است:

ارزیابی توزیع:

تعداد خروجی های آتی

قیمت آتی خروجی ها

تعداد ورودی های آتی

قیمت آتی ورودی ها

روش حسابداری مورد استفاده برای تبدیل این داده های خام به اعداد سود(غلامی،۱۳۸۹،،ص۳۵)^۱.

[۱].Beaver,1970,p125.

سوالات یا اهداف پایان نامه :

اهداف تحقیق

هدف کلی: هدف ما در این تحقیق فراهم آوردن شواهد تازه ای در رابطه با فرضیه علامت دهی سود تقسیمی بوسیله ارائه یک رویکرد جدید جهت آزمون فرضیه می باشد.

هدف ویژه: هدف پژوهش حاضر بررسی و شناخت عوامل مرتبط با تغییرات سود تقسیمی و تغییرات سود آتی است. با اجرای این پژوهش می توان انتظار داشت که سرمایه گذاران، مدیران مالی و دست اندرکاران بازار سرمایه کشور با شناخت بهتر عوامل مرتبط با تغییرات سود و با اعمال سیاست های مناسب و مؤثر باعث رونق بازار سرمایه گردند.

 .

۲ سود خالص  به عنوان عاملی برای پیش بینی وجوه نقد

اغلب  ادعا می شود که سود خالص حسابداری نشانه ای از توانایی شرکت به پرداخت سود تقسیمی است و در واقع هنگامی که مدیریت سود تقسیمی را بر مبنای درصد مشخصی از سود خالص پرداخت نماید،می توان با پیش بینی سود خالص سود تقسیمی آینده را که سرمایه گذار دریافت خواهد کرد ،محاسبه نمود. ولی هنگامی محاسبه سود تقسیمی باید عوامل زیر را هم مورد توجه قرار داد:در دسترس بودن وجه نقد،فرصت ها و هدف های شرکت از نظر رشد سرمایه و گسترش دادن فعالیت ها؛سیاست های شرکت در رابطه با تامین مالی از منابع خارجی و توانایی شرکت در تهیه پول از منابع خارجی .

ولی یکی از نقاط ضعف عمده سود خالص موردگزارش به عنوان عاملی برای پیش بینی سود تقسیمی آینده این است که امکان دارد آن بر مبنای نوعی تعصب و یکسونگری محاسبه شده باشد، زیرا در بسیاری از موارد نمی توان درآمدها رابا هزینه های همان دوره تطبیق داد و نیز این که رویه ء تخصیص هم ضابطه مند نمی باشد . از این رو،اگر از جریان های نقدی به عنوان عاملی برای پیش بینی سود تقسیمی آینده استفاده شود،مسئله اعمال نظر شخصی در محاسبه سود خالص منتفی می شود و فقط مدیریت می تواند در زمان دریافت و پرداخت اقلام خاصی از وجوه نقد اعمال نظر نماید ( پارسائیان ،۱۳۸۸،ص۳۹۶-۳۹۵)^۱.

۱۲-۲  ارائه اطلاعات مربوط به جریان نقدی و پیش بینی آن

همان گونه که توجه کرده اید ،هدف حسابداری این است تا اطلاعاتی ارائه شود که:

به  سرمایه گذاران یا بستانکاران کمک کند تا آنها وجوه نقدی را که احتمالا” در آینده به صورت سود تقسیمی و بهره پرداخت خواهد شد و یا برای بازپرداخت اصل وام پرداخت می شود(و سرانجام در صورت انحلال شرکت پرداخت خواهد شد)برآورد نمایند.

به افراد کمک کند ریسک را برآورد نمایند. در این متن “ریسک” شامل تغییرات مورد انتظار بازدهی های آینده و احتمال ورشکستگی یا ناتوان ماندن شرکت در پرداخت بدهی ها در سررسید،می شود.

داده هایی که استفاده کنندگان از صورت مالی را قادرسازد در مورد پرداخت های نقدی مورد انتظار شرکت پیش بینیی نماید نقش اصلی ایفا می کنند. ولی ،تصمیم گیری شرکت در مورد پرداخت وجه نقد در هر دوره به چندین عامل پیچیده بستگی دارد. به ویژه،این که چه بخشی از جریان نقدی به سهامداران و چه بخشی به بستانکاران داده خواهد شد و مقدار آنها به سیاست هایی بستگی دارد که شرکت برای تامین مالی به اجرا در می آورد وتاحدی هم به نسبت بدهی ها به حقوق صاحبان سهام بستگی دارد. به طورکلی، پرداخت وجوه نقد در بلند مدت باید نشان دهنده توان شرکت در تهیه وجوه نقد باشد. از این رو، سرمایه گذاران و بستانکاران شاید بتوانند در سایه کسب اطلاعات مربوط به انواع  جریان نقدی زیر در مورد میزان پرداخت سود تحصیلی آینده شرکت پیش بینی کنند:

- جریان های نقدی مربوط به عملیات جاری و اصلی شرکت.

- جریان های نقدی موردی یا تکراری که با عملیات جاری شرکت رابطه ای ندارد،ولی ناشی از رویدادهای غیر منتظره یا تمایل مدیریت به حفظ یک جو مناسب برای شرکت در آینده است.

- جریان های نقدی مورد نیاز برای گسترش دادن تشکیلات عملیاتی و موجودی کالا یا ناشی از فروش دارایی هایی که برای عملیات آینده موردنیاز نیستند.

- وجوه نقد حاصل از انتشار سهام یا اوراق قرضه و یا وجوه نقد یا مربوط به بازپرداخت به دارندگان اوراق قرضه و سهامداران.

- پرداخت بهره و سود به سرمایه گذارانی که دارای اولویت اول هستند،مانند دارندگان سهام ممتاز.

این پنج مورد و منظور کردن مالیات در هر یک از این مورد می توانند مبنایی به دست دهند که صورت جریان های نقدی بر اساس آن تهیه شود (همان منبع،ص۳۹۹-۳۹۸)^۲.

سوالات یا اهداف پایان نامه :

اهداف تحقیق

هدف کلی: هدف ما در این تحقیق فراهم آوردن شواهد تازه ای در رابطه با فرضیه علامت دهی سود تقسیمی بوسیله ارائه یک رویکرد جدید جهت آزمون فرضیه می باشد.

هدف ویژه: هدف پژوهش حاضر بررسی و شناخت عوامل مرتبط با تغییرات سود تقسیمی و تغییرات سود آتی است. با اجرای این پژوهش می توان انتظار داشت که سرمایه گذاران، مدیران مالی و دست اندرکاران بازار سرمایه کشور با شناخت بهتر عوامل مرتبط با تغییرات سود و با اعمال سیاست های مناسب و مؤثر باعث رونق بازار سرمایه گردند.